Gaan na inhoud

Utopie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Houtsneewerk van Utopia, 'n utopiese plek soos voorgestel deur Thomas More. Kunswerk deur Ambrosius Holbein.

'n Utopie is 'n verbeelde gemeenskap of samelewing wat hoogs wenslike of byna perfekte eienskappe vir sy burgers bied.[1] Die teenoorgestelde van 'n utopie is 'n distopie.

'n Utopie fokus op gelykheid in ekonomie, regering en geregtigheid. Die metode en struktuur van die voorgestelde implementering is gewoonlik op verskillende ideologieë.[2] Volgens Lyman Tower Sargent:

Daar is sosialistiese, kapitalistiese, monargiese, demokratiese, anargistiese, ekologiese, feministiese, patriargale, egalitêre, hiërargiese, rassistiese, linkse, regse, reformistiese, naturisme / suiwer Christene, vrye liefde, kernfamilie, uitgebreide familie, gay, lesbiese en vele meer utopië [...] Utopisme, volgens sommige, is noodsaaklik vir die verbetering van die menslike toestand. Maar as dit verkeerd gebruik word, word dit gevaarlik. Utopie het hier 'n inherente teenstrydige aard.[3]

Sargent argumenteer dat utopie se aard inherent teenstrydig is, omdat samelewings nie homogeen is nie en begeertes het wat in konflik is en daarom nie tegelyk bevredig kan word nie. As daar nie twee begeertes gelyktydig bevredig kan word nie, kan ware utopie nie bereik word nie, want in 'n utopie word alle begeertes bevredig.

Die term utopie is uit Grieks geskep deur Thomas More vir sy boek Utopia uit 1516, wat 'n fiktiewe eilandgemeenskap in die suidelike Atlantiese Oseaan aan die kus van Suid-Amerika beskryf.

Vernaamste utopiese werke

[wysig | wysig bron]

Oudgriekse werke

[wysig | wysig bron]

Plato: Staat (Politeia) (380 v.C.)

Die utopië uit die Renaissance en die Barok

[wysig | wysig bron]

Thomas More: Utopia (1516)

• Johann Valentin Andreae: Christianopolis (1619)

Tommaso Campanella: La città del sole (1623)

• Francis Bacon: The new Atlantis (1627)

• Cyrano De Bergerac: L'Autre Monde: Les états et empires de la Lune et du soleil (1657)

19de eeu

[wysig | wysig bron]

• Charles Fourier: Le nouveau monde industriel et sociétaire (1829)

• Samuel Butler: Erewhon (1872)

Jules Verne: L'île mystérieuse (1873)

20ste eeu

[wysig | wysig bron]

• Samuel Butler: Erewhon revisited twenty years later (1901)

• Herbert George Wells: A modern Utopia (1905)

• Anatole France: L'île des pingouins (1908)

Aldous Huxley: Island (1962)

• René Barjavel: Ravage (1943); Le voyageur imprudent (1944); Le grand secret (1973)

• Burrhus Frederic Skinner: Walden Two (roman) (1948)

• John Brunner: Stand on Zanzibar (1968)

• Robert Silverberg: The world inside (1971)

• Ernest Callenbach: Ecotopia (1975)

21ste eeu

[wysig | wysig bron]

• Jean-Christophe Rufin: Globalia (2004)

Michel Houellebecq: La possibilité d'une île (2005)

• Ondiep: "Huize Utopia" (2014-2015)

Literatuur

[wysig | wysig bron]

• Vita Fortunati, Dictionary of Literary Utopias, Parys, Honoré Champion Editeur, 2000.

• Krishan Kumar, Utopia and Anti-utopia in Modern Times, Oxford, Blackwell, 1987.

• Marie Ellen Snodgrass, Encyclopedia of Utopian Literature, Santa Barbara, ABC-Clio Literary Companion, 1995.

• Raymond Trousson, Voyages aux Pays de nulle part. Histoire littéraire de la pensée utopique, Bruxelles, Editions de l'Université de Bruxelles, 1999.

• Pierre Versins, Encyclopédie de l'utopie, des voyages extraordinaires et de la science-fiction, Lausanne, Ed. L'âge de l'homme, 1972.

• Hans Achterhuis, De erfenis van de utopie, Ambo, 1998.

• Yann Rocher, Théâtres en utopie, Actes Sud, Paris, 2014 (ISBN 978-2-330-03496-2).

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Giroux, Henry A. (2003). "Utopian thinking under the sign of neoliberalism: Towards a critical pedagogy of educated hope" (PDF). Democracy & Nature. Routledge. 9 (1): 91–105. doi:10.1080/1085566032000074968. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 5 Desember 2019. Besoek op 25 November 2019.
  2. Giroux, H. (2003). "Utopian thinking under the sign of neoliberalism: Towards a critical pedagogy of educated hope". Democracy & Nature. 9 (1): 91–105.
  3. Sargent, Lyman Tower (2010). Utopianism: A very short introduction. Oxford, UK: Oxford University Press. p. 21. doi:10.1093/actrade/9780199573400.003.0002. ISBN 978-0-19-957340-0.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.