Ir al contenido

Reino d'o Congreso

De Biquipedia
La versión para imprimir ya no se admite y puede contener errores de representación. Actualiza los marcadores del navegador y utiliza en su lugar la función de impresión predeterminada del navegador.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Reino d'o Congreso
Kongresówka
Królestwo Polskie
Tsárstva Pólskaye
1815 — 1915
Bandera Escudo d'armas
Himno nacional: Mazurek Dąbrowskiego
Situación de Reino d'o Congreso
Situación de Reino d'o Congreso
Congreso de Polonia en verde claro
Capital Varsovia
Gubierno Protectorau
Zar
 • 1815–1825
 • 1825–1831

Alexandre I
Nicolau I
 • Fundación 9 de chunio de 1815
 • Desaparición 1915

O Reino d'o Congreso, tamién conoixito como Reino de Polonia u Zarato de Polonia estió a part d'o Gran Ducau de Varsovia que dimpués d'o Congreso de Viena pasó a fer part d'as posesions d'os zars de l'Imperio Ruso.

Os polacos son a mayoría en o Reino de Polonia, y bi ha minorías rutenas en a rechión de Chelm y lituanas a lo norte de Suwalki, pero tamién bi ha polacos en Rusia occidental que antes heban estato d'a Unión Polaco-Lituana y d'a Republica d'as Dos Nacions: a redolata de Vilna, y polacos ixemenatos por Belarrusia, Volinia y Podolia, on son l'aristocracia d'a tierra.

Os primeras anyos de rechimen ruso son tranquilos. O delegato d'Aleixandre I ye o suyo chirman Constantín, casato con una polaca. En 1818 se creya una universidat en Varsovia, seguindo funcionando a de Vilna. Bi ha una sociedaz secretas d'oposición antirrusa. O movimiento revolucionario d'o sieglo XIX plega t'o reino. A fins de 1830 bi ha una revolución en Varsovia y s'estendilla por tot o país. O 25 de chinero de 1831 a dieta proclama a caita d'o zar Nicolau I y nombra un gubierno nacional de 5 miembros. Dende febrero de 1831 bi ha una guerra entre polacos y rusos, coincidindo con una insurrección en Lituania. Os rusos esclafan a revuelta polaca. O 7 de setiembre o cheneral Paskievitch obliga a Varsovia a capitular. Ye nombrato gobernador de Polonia en 1832, prene mesuras contra os polacos como cerrar a Universidat de Varsovia. Fuera d'o Reino de Polonia fa una represión crudel con execucions, deportacions ta Siberia, traslado d'a nobleza polaca ta o Caucas, cierre d'a universidat de Vilna y uso d'a luenga rusa en as escuelas y tribunals.

O rechimen autoritario podió evitar o contachio revolucionario de 1845 y duró dica a muerte de Nicolau I en 1855 y de Paskievitch en 1856. Dimpués d'a guerra de Crimea encomienza en o Reino de Polonia una liberalización con o cheneral Gortchakov y dimpués o polaco Wielopokski en en 1861-1862 manimenos a liberalización creya impaciencia y en 1863 bi ha una insurrección en Varsovia que s'estendilla ta Lituania en mayo. Dimpués d'estar esclafato o movimiento en 1864 bi ha unatra represión, mes dura encara. As reformas de 1861-1862 son anulatas, cambeyan o nombre de Reino de Polonia por País d'a Vistula, se rusifica a universidat de Varsovia y se persigue l'amostranza d'o polaco. A ilesia catolica tamién ye reprimita, en son confiscatos os biens, os monesterios son cerratos, as asociacions relichiosas son disueltas y os bispes deportatos u encarcelatos (no en queda dengún entre 1870 y 1872). En meyo de Varsovia construyen una seu ortodoxa.

Dende 1882 a presión se relaxa, amaneixen partius politicos: Liga Nacional (1886), Partiu Nacionaldemocrata (1897), Partiu socialista polaco (1892) y Partiu socialdemocrata. En as eleccions de 1906 a la primera duma, dimpués d'a revolución rusa de 1905 os 36 escanyos d'os países d'a Vistula van a los nacionaldemocratas y 20 polacos son esleitos en a Rusia occidental.

Bibliografía