Và al contegnud

Bas

Articol di 1000 che tucc i Wikipedie gh'hann de havégh
De Wikipedia

Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.
bussola Disambiguazión – Se te see dree a cercà alter significaa, varda Bas (disambiguazión).

Una bas a l'è un cumpost chimigh che'l gh'ha di prupietà basigh in acordi ai diferent definiziun de "bas" che gh'hinn staa in del temp.

Bas segund la teuria de l'Arrhenius

[Modifega | modifica 'l sorgent]

Per l'Arrhenius del 1887[1] a hinn bas i cumpost che liberen per dissuciaziun in de l'aqua jun OH-. A l'incuntrari, un acid a l'è el cumpost che'l libera i H+. Burlen dent in quela definiziun chì tücc i cumpost che nurmalment ja ciamum bas per i prupietà curusiv e iritant (e, anca, el saur amar): bas fort 'me l'idrossid de sodi e l'idrossid de putassi.

Bas segund la teuria de Brønsted-Lowry

[Modifega | modifica 'l sorgent]

El chimigh danes Johannes Nicolaus Brønsted e l'ingles Thomas Martin Lowry, in del 1923, aveven pübligà in manera indipendenta una teuria sura el cumpurtament di bas e i acid buna per tücc i sulvent, minga dumà per l'aqua.[2]. La definiziun de bas a l'è divegnüda: "una bas a l'è una sustanza che la pö ciapà un prutun d'un acid". E l'acid a l'è dunca el cumpost che'l ced el prutun.

Cun la teuria de Brønsted-Lowry el cuncent de basicità al vegn estendüü anca a cumpost che prima se pudeva minga spiegà perchè eren di bas. Per esempi l'amuniaca: NH3 + H2O → NH4+ + OH- L'amuniaca la ciapa via a l'aqua un prutun, e inscì la gh'è la furmaziun in sulüziun d'un jun idrossid.

Bas segund la teuria del Lewis

[Modifega | modifica 'l sorgent]

Ancamò, la teuria de Brønsted-Lowry a l'è minga larga assee per tirà dent tücc i cas de cumpurtament basigh perchè a l'è limitada dumà a l'interscambi di prutun. La dis nigota di reaziun 'me quela intra el trifluorür de bor e l'amuniaca.

H3N: + BF3 → H3N→BF3


In de la teuria del Gilbert Newton Lewis, enunziada l'ann [[1923][3] e desvilüpada in del 1938, una bas a l'è "una sustanza che la dà un dubiet eletronigh d'un'altra sustanza chimiga che l'è l'acid. De l'üniun de l'acid cun la bas la gh'è la furmaziun d'un ligam cuvalent


  1. Arrhenius Svanta August, On the Dissociation of Substances Dissolved in Water. Zeitschrift fur physikalische Chemie, I, 1887 p.631 [1]
  2. {{Johannes Nicolaus Brønsted, Some Remarks on the Concept of Acids and Bases. Recueil des Travaux Chimiques des Pays-Bas, 42, 1923 pg. 718-728 [2]}}
  3. Modell:Gilbert Newton Lewis, ''Valence and the Structure of Molecules''. The Chemical Catalogue Co, 1923