Тој
Примери |
---|
|
Тој е лична заменка за трето лице еднина од машки род во македонскиот јазик. Оваа лична заменка се користи да се означи или посочи некоја именка од машки род[1], која и не мора да е присутна во моментот на зборување.
Лични заменки
[уреди | уреди извор]Личната заменка „тој“ се користи како подмет во реченицата, односно да се означи лицето кое го врши дејството и лицето за кого се однесува нешто. Останатите форми за трето лице машки род може да се видат во следнава табела, која патем ги наведува сите заменки во македонскиот јазик:
Лични заменки | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
број | лице | подмет | присвојна заменка и придавка |
директен предмет | индиректен предмет | ||||
без предлози | со предлози | ||||||||
долга | кратка | долга | кратка
присвојна | ||||||
еднина | I | јас | мој/ моја/ мое/ мои | мене | ме | мене | ми | мене | |
II | ти | твој/ твоја/ твое/ твои | тебе | те | тебе | ти | тебе | ||
III | м.р. | тој | негов/ негова/ негово/ негови | него | го | нему | му | него | |
ж.р. | таа | нејзин/ нејзина/ нејзино/ нејзини | неа | ја | нејзе | ѝ | неа | ||
с.р. | тоа | негов/ негова/ негово/ негови | него | го | нему | му | него | ||
множина | I | ние | наш/ наша/ наше/ наши | нас | нè | нам | ни | нас | |
II | вие | ваш/ ваша/ ваше/ ваши | вас | ве | вам | ви | вас | ||
III | тие | нивен/ нивна/ нивно/ нивни | нив | ги | ним | им | нив |
Потекло
[уреди | уреди извор]Старословенската форма еквивалентна на македонската „тој“ е ''. Така, оваа македонска лична заменка не е слична со останатите заменки за трето лице на останатите словенски јазици, како: on на полски, словачки, чешки, словенечки, српски, хрватски, босански и црногорски, той на бугарски, wón на лужичкосрпски, он на руски, ён на белоруски и він на украински.[2]
Освен на македонски и бугарски, во сите останати словенски јазици заменката директно потекнува од старословенската форма. Македонската заменка „тој“ настанала со потсилување на старите едносложни заменски ��орфеми со партикули, сè со цел да се закрепи нивната изразеност. Заменката „тој“ потекнува од старословенската показна '', но проширена со дополнителни гласови за позацврстена изразеност.[3]
Употреба
[уреди | уреди извор]Во македонскиот јазик оваа заменка се користи за означување или посочување на именка од машки род. Во некои дијалекти се користи и старословенската форма он.
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Речник на македонскиот јазик: тој на makedonski.gov.mk
- ↑ Лични заменки во словенските јазици, на англиски.
- ↑ Конески, Блаже (1967), Историја на македонскиот јазик, Скопје, стр. 144
Оваа статија за македонскиот јазик е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |