Przejdź do zawartości

Aleksander Benedykt Sobieski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aleksander Benedykt Sobieski
Ilustracja
Herb
Janina
Rodzina

Sobiescy herbu Janina

Data i miejsce urodzenia

9 września 1677
Gdańsk

Data i miejsce śmierci

1714
Rzym

Ojciec

Jan III Sobieski

Matka

Maria Kazimiera d’Arquien

Odznaczenia
Order Ducha Świętego (Francja)

Aleksander Benedykt Stanisław Sobieski herbu Janina (ur. 9 września[1] 1677 w Gdańsku, zm. 19 listopada 1714 w Rzymie) – królewicz polski, syn króla Jana III i Marii Kazimiery d’Arquien[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Aleksander Benedykt Sobieski, portret Jan Kupecký, lata 90. XVII wieku

W dzieciństwie starannie wykształcony, władał kilkoma językami. Zapewne towarzyszył ojcu w wyprawie do Mołdawii w 1691. Pod koniec życia ojca, w związku z jego konfliktem z najstarszym synem Jakubem, był przymierzany w jego planach dynastycznych do następstwa tronu, do realizacji tych planów jednak nigdy nie doszło.

Nagrobek Aleksandra Sobieskiego w kościele kapucynów w Rzymie

W październiku 1696 wystąpił na audiencji u Ludwika XIV jako markiz Jarosławski. 19 stycznia 1698 wraz z bratem Konstantym Władysławem wydał bal w Warszawie na cześć przybyłego do stolicy Augusta II Mocnego. W czasie wrześniowej kampanii Augusta II przeciwko Tatarom znajdował się zapewne w obozie wojsk koronnych. W październiku tego roku wraz z bratem odprowadzał orszak matki, która udała się do Włoch.

W listopadzie zostali przyjęci w Wiedniu przez cesarza Leopolda I i Eleonorę Magdalenę von Pfalz-Neuburg.

W marcu 1700 wyjechał do Rzymu. W listopadzie został kawalerem Orderu św. Michała. W grudniu z rąk ambasadora Francji otrzymał Order Świętego Ducha.

Latem 1702 Charles de Caradas, poseł francuski w Rzeczypospolitej, wysunął koncepcję osadzenia Aleksandra na tronie węgierskim. We Wrocławiu nawiązał romans z byłą kochanką Augusta II Anną Aloysią Esterle.

Królewicz pozostał w Oławie i nie towarzyszył braciom w wyprawie do kraju, gdy ci na rozkaz Augusta II zostali porwani do Saksonii.

14 kwietnia 1704 Aleksander ogłosił w Warszawie manifest oddalający zarzuty Wettyna o rzekomy spisek przeciwko niemu. Za kandydaturą Aleksandra Sobieskiego do korony polskiej opowiedzieli się wówczas król Szwecji Karol XII, prymas Michał Stefan Radziejowski i hetman wielki koronny Adam Mikołaj Sieniawski. Sam zainteresowany propozycję jednak odrzucił. Wybrany głosami szlachty Stanisław Leszczyński złożył na jego ręce tzw. asekurację z 24 czerwca 1704, zobowiązując się do oddania korony polskiej jego bratu Jakubowi Ludwikowi Sobieskiemu natychmiast po jego uwolnieniu, określając siebie jako depozytariusza korony Sobieskich.

Aleksander wystawił własny oddział u boku Karola XII w czasie jego kampanii w Saksonii w 1706.

Po uwolnieniu braci na mocy pokoju w Altranstädt, zaprzestał angażowania się w politykę.

Od 1710 osiadł na stałe w Rzymie. Jeszcze w 1709 jako Armonte Calidio wstąpił do rzymskiej akademii Arcadia, zgromadzenia pisarzy, artystów i uczonych. W czasie spotkań arkadyjskich odbywających się w jego rzymskiej rezydencji deklamował własne, pisane po łacinie poezje.

Pasją Aleksandra pozostawał teatr. Stworzył własną wersję arkadyjskiego dramma nobile. W latach 1710–1713 zrealizował w swoim teatrze kilka spektakli operowych, we współpracy z kompozytorem Domenico Scarlattim i scenografem Filippo Juvarra. Czasami sam występował w swoich przedstawieniach.

Jego imię nosiły dwa statki gdańskie Printz Alexander von Pohlen[3].

Pochowany w kościele kapucynów Maria Immacolata a via Veneto w Rzymie, gdzie znajduje się jego pomnik dłuta Camilla Rusconiego.

Przodkowie

[edytuj | edytuj kod]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Marek Sobieski
 
 
 
 
 
 
 
Jakub Sobieski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jadwiga Snopkowska
 
 
 
 
 
 
 
Jan III Sobieski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan Daniłowicz
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Teofila Daniłowicz
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Żółkiewska
 
 
 
 
 
 
 
Aleksander Benedykt Sobieski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Antoine de La Grange d'Arquien
 
 
 
 
 
 
 
Henri Albert de La Grange d'Arquien
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anne d'Ancienville
 
 
 
 
 
 
 
Maria Kazimiera d’Arquien, Marysieńka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Baptiste de La Châtre of Bruillebault
 
 
 
 
 
 
 
Françoise de La Châtre
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gabrielle Lamy[4]
 
 
 
 
 
 

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. wg Andrzej Januszajtis: Tego na pewno nie wiecie – Kiedy urodził się królewicz Aleksander, Gazeta Wyborcza, Magazyn Trójmiasto z 13 października 2017, s. 14
  2. Magdalena Madeja-Grzyb: Radość obywateli gdańskich z okazji narodzin królewicza Aleksandra Benedykta. [w:] Pasaż wiedzy [on-line]. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. [dostęp 2016-08-25].
  3. Marek Arpad Kowalski, Kolonie Rzeczypospolitej, Warszawa 2005, s. 75.
  4. Geneall.fr

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]