Przejdź do zawartości

Muzea w Krakowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Muzea Krakowa)

Kraków jest jednym z najbogatszych w zbiory muzealne miast Europy Środkowej.

Znajduje się tu wiele placówek muzealnych, a kolejne są wciąż planowane i mają powstać w najbliższych latach np. Muzeum Tadeusza Kantora, Muzeum/Biblioteka Polskiej Piosenki, Muzeum Historii Podgórza, Centrum Numizmatyki Polskiej, Ośrodek Kultury Europejskiej „Europeum”, Muzeum Ruchu Harcerskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Historia muzealnictwa w Krakowie rozpoczyna się pod koniec XIX wieku. Najstarszym muzeum jest Muzeum Archeologiczne założone w 1850 roku przez Towarzystwo Naukowe Krakowskie. 7 października 1879 roku Rada Miasta Krakowa powołała do życia Muzeum Narodowe. Z kolei początki Muzeum Czartoryskich sięgają aż 1801 roku. W 1876 Czartoryscy oddali do użytku publicznego swoją Bibliotekę. Kolejna otwarta w Krakowie instytucja to Muzeum Historyczne, które powstało w 1899 roku.

Na uwagę zasługuję również Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”. W 1920 roku zbiory Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego zostały przekazane Muzeum Narodowemu, Centrum Sztuki swoją siedzibę uzyskało dopiero w roku 1994. Do dzisiaj możemy podziwiać tam ogromny zbiór przedmiotów związanych z Japonią. Obecnie Centrum jest siedzibą Ogólnopolskiego Klubu Bonsai.

W czasie wojny pomieszczenia muzealne służyły innym niż muzealne celom, więc po jej zakończeniu starano się jak najszybciej udostępnić je publiczności. Po zakończeniu działań wojennych Muzeum Archeologiczne i Muzeum Etnograficzne otrzymały nowe siedziby, w których umieszczono zachowane zbiory. Działalność wznowiło też Muzeum Czartoryskich, które utraciło wiele wspaniałych eksponatów.

Z czasem pojawiały się nowe obiekty muzealne. W 1977 roku ich liczba wzrosła do szesnastu. Na początku lat osiemdziesiątych było ich już dwadzieścia jeden. Wraz z powstawaniem nowych obiektów wzrastało również zainteresowanie zwiedzających. Największą popularnością w latach siedemdziesiątych cieszyły się: zbiory wawelskie, Muzeum Narodowe, Muzeum Historii UJ i Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Najważniejsze pozostało jednak Muzeum Narodowe. Zostało ono oddane w zarząd Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1949 roku. Muzeum, tak jak inne, wzbogacało swoje zbiory poprzez zakupy, darowizny i depozyty. Anna Lewandowska przekazała na rzecz muzeum 36 prac olejnych Olgi Boznańskiej.

Drugim pod względem ważności było Muzeum Czartoryskich, które w 1951 roku stało się oddziałem Muzeum Narodowego. Siedem lat później rozpoczęto budowę Biblioteki Czartoryskich. W roku 1984, po dziesięciu latach konserwacji, podczas Dni Krakowa nastąpiło otwarcie budynku.

Samodzielność uzyskało również Muzeum Historyczne Miasta Krakowa (do tej pory istniało jako oddział Archiwum Akt Dawnych). Siedzibą muzeum stał się pałac Pod Krzysztofory. W 1969 roku urządzono i oddano dla publiczności Regionalne Muzeum Młodej Polski „Rydlówka”.

W odnowionym średniowiecznym budynku Collegium Maius powstało Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Twórcą muzeum był Karol Estreicher. Estreicher usunął z dziedzińca pomnik Mikołaja Kopernika, co spotkało się z licznymi głosami sprzeciwu. W jego miejsce kazał umieścić studnię. Sprowadził do muzeum liczne kontrowersyjne eksponaty jak np.: cukierki spożywane podczas obiadów czwartkowych, niedopałki cygar przez Mickiewicza na Wezuwiuszu. Muzeum otwarto na sześćsetlecie założenia Akademii Krakowskiej.

Ekspozycje organizowane były najczęściej w gmachu Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, którego prezesem był przez 26 lat Karol Estreicher.

W 1945 roku powstały Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu. Zbiory szybko się powiększały i zostały zaprezentowane publicznie na wystawie pt. Rozwój zbiorów wawelskich w 40-leciu Polski Ludowej 1945–1985. Na Wawelu prezentowane były cztery stałe wystawy: Sale i komnaty, Skarbiec, Zbrojownię, Wschód w zbiorach wawelskich, a później także Wawel Zaginiony. Urządzano też liczne wystawy okresowe. Wawel eksponował zbiory obce i brał udział w wystawach za granicą, udostępniając swoje cenne zbiory.

Powojenne krakowskie placówki zostały odbudowane, tworzono również nowe muzea, a ilość ich inicjatyw została zwiększona. W 1945 roku zostało utworzone Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Wizyta Włodzimierza Lenina w Krakowie zaowocowała stworzeniem muzeum jego imienia[1].

Lista placówek muzealnych w Krakowie

[edytuj | edytuj kod]

Państwowe Zbiory Sztuki – Zamek Królewski na Wawelu

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Zamek Królewski na Wawelu.

Muzeum Narodowe w Krakowie wraz z oddziałami i galeriami

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Muzeum Narodowe w Krakowie.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Muzea uniwersyteckie

[edytuj | edytuj kod]

Muzea w strukturach pozostałych uczelni krakowskich

[edytuj | edytuj kod]

Uniwersyteckie ośrodki dokumentacyjne i bibliograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Muzea Kościelne

[edytuj | edytuj kod]

Oddziały Muzealne Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie

[edytuj | edytuj kod]

Muzea Pozostałe

[edytuj | edytuj kod]

Muzea etnograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Muzea historyczne

[edytuj | edytuj kod]

Muzea wojskowe

[edytuj | edytuj kod]

Muzea martyrologiczne

[edytuj | edytuj kod]

Muzea techniczne

[edytuj | edytuj kod]

Muzea artystyczne (muzea sztuki)

[edytuj | edytuj kod]

Muzea biograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Muzea literatury

[edytuj | edytuj kod]

Muzea specjalistyczne

[edytuj | edytuj kod]

Muzea obecnie nieistniejące

[edytuj | edytuj kod]


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tadeusz Chruścicki: Wstęp. W: Muzea Krakowa. Warszawa: Arkady, s. 15, seria: Muzea Świata. ISBN 83-213-3070-3.
  2. Muzeum Podręcznika rozpoczyna działalność. konspekt.up.krakow.pl. [dostęp 2014-04-16]. (pol.).
  3. Robert Springwald: Muzeum Spraw Wojskowych w Forcie 51 1/2 Swoszowice. poland.us, 2013-11-22. [dostęp 2014-04-16]. (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]