1992 ел

1992 (бер мең тугыз йөз туксан икенче) ел — кәбисә ел, милади тәкъвим буенча чәршәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 1992 елы, II меңьеллыкның 992 елы, XX гасырның 92 елы, XX гасырның 10 унъеллыгының 2 елы, 1990 елларның 3 елы. 1992 елдан бирле 32 ел үтте.

• Халыкара космос елы (БМО).

Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

• 6 гыйнвар — Таулы Карабах Республикасы бәйсезлеген игълан итә.
• 17 март — Референдум нәтиҗәсендә КАҖ халкы яңа конституцияне кабул итте.
• 21 март — Татарстан суверенлыгы турында референдум. Тавыш бирүчеләрнең 61,4 %-ты суверенитетны хупладылар.^[1]
• 31 март — Татарстан Чичәнстан белән берлектә Федератив килешүне имзаламады.
• 27 апрель — Саха Республикасы (Якутия) — Россия Федерациясендәге суверен җөмһүрият — төзелде һәм аның конституциясе кабул ителде.
• 27 апрель — Югославиянең таралганнан соң Сербия һәм Черногория яңа Федератив Югославия Республикасын төзеделәр.
• 5 май — Кырым парламенты Кырым бәйсезлеген игълан итте һәм бу статусны раслау өчен референдумны билгеләде.
• 6 май — Кырым конституциясе конституциясе кабул ителә.
• 13 май — Украина Югары Радасы Кырым бәйсезлеге турындагы декларацияне кире какты.
• 23 май — Лиссабон протоколы.
• 11 июнь — Татарстанда Корбан бәйрәме беренче тапкыр ял көне була.
• 8 июль — Татарстан телләре турындагы канун кабул ителә.
• 23 июль — Абхазия Югары Шурасы Грузиядән бәйсезлекне игълан итә.
• 6 ноябрь — Татарстан Конституциясен кабул итү.

Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шулай ук карагыз: Төркем:1992 елда туганнар

• 6 март — Илмира Нәгыймова, татар җырчысы.
• 8 март — Сиринә Мифтахова, драма актрисасы, "Әдәби көрәш" җиңүчесе.
• 22 март — Фәннүр Мөхәммәтҗанов, драма актеры, Камал театры артисты (2012 елдан). «Тантана» премиясе (2019), «TATAR сүзе» бәйгесе (2021) лауреатлары.
• 22 июль — Селена Гомес, Америка актрисасы, җырчы һәм җыр композиторы.
• 29 июль — Ильяс Камал музыкант, композитор, ТР һәм РФның композиторлар берлеге әгъзасы.
• 20 август — Гүзәл Гафарова, драма актрисасы, Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры артисты (2013 елдан).
• 23 август — Гүзәлия Гафурова, Казакъстан Казакъстаннан карате буенча Азиада чемпионы (2014).
• 20 сентябрь — Сәфүрә Әлизадә, Азәрбайҗан җырчысы.
• 27 ноябрь — Рушан Миңнегулов, ике тапкыр Паралимпия чемпионы.
• 10 декабрь — Алсинә Закирова, Габдулла Кариев исемендәге Казан Татар дәүләт яшь тамашачы театры артисты (2013 елдан).

Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шулай ук карагыз: Төркем:1992 елда вафатлар

• Альберт Фәтхи, борынгы татар әдәбияты белгече.
• 12 февраль — Хатыйп Госман, әдәбият галиме, фән докторы
• 23 февраль — Зәйтүнә Бикбулатова, башкорт артисткасы.
• 29 февраль — Шәмши Калдаяков, казакъ композиторы.
• 23 март — Лек Вәлиев, театр режиссеры, Салават Юлаев премиясе лауреаты.
• 6 апрель — Айзек Азимов, Америка язучысы-фантаст.
• 4 май — Сәет Кальметов, татар драматургы.
• 17 май — Җәннәт Җәбгу-Скибневска, Польша хәрбие.
• 15 июнь — Лев Гумилев, рус этнолог, тарихчы.
• 24 август — Гали Халит, татар әдәби тәнкыйтьчесе, әдәбият галиме.
• 12 сентябрь — Нәкый Исәнбәт, татар язучысы, драматург, Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты.
• 5 октябрь — Әдилә Айда, Төркиянең беренче хатын-кыз дипломаты.
• 11 октябрь — Васил Маликов, рәссам, сынчы.
• 27 ноябрь — Мөхәммәт Булатов, тарихчы.
• 7 декабрь — Госман Хәбибуллин, Казандагы Г. Тукай музееның беренче директоры.

Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары[үзгәртү | вики-текстны ��згәртү]

• Мөдәррис Әгъләмов, татар шагыйре.

Нобель премиясе лауреатлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

• Физика өлкәсендә Нобель премиясе — Жорж Шарпак.
• Химия өлкәсендә Нобель премиясе — Рудольф Маркус.
• Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе — Эдмонд Фишер, Эдвин Кребс.
• Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе — Дерек Уолкотт.
• Икътисад өлкәсендә Нобель премиясе — Гэри Беккер.
• Тынычлык өчен Нобель премиясе — Ригоберта Менчу.

Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

	Викиҗыентыктагы медиафайллар?

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]