Jump to content

Burchmulla

Koordinatalari: 41°35′58″N 70°06′05″E / 41.59944°N 70.10139°E / 41.59944; 70.10139
From Vikipediya
Burchmulla
Shaharcha
41°35′58″N 70°06′05″E / 41.59944°N 70.10139°E / 41.59944; 70.10139
Mamlakat Oʻzbekiston
viloyat Toshkent viloyati
tuman Boʻstonliq tumani
Markazi balandligi 960 m
Aholisi
 (2005)
 4 000
Vaqt mintaqasi UTC+5
Avtomobil kodi 10
Burchmulla xaritada
Burchmulla
Burchmulla
Burchmulla xaritada
Burchmulla
Burchmulla

Burchmulla (Burchmullo[1], Boʻrchmulla[2] kabi shakllari ham uchraydi)— Oʻzbekiston Respublikasi Toshkent viloyati Boʻstonliq tumaniga qarashli shaharcha (2009-yildan)[3][4]. Toshkent shahridan taxminan 100 km masofada, Chorboq suv omborining janubi-sharqiy qismida, Koʻksuv tizmasining gʻarbiy uchida, Chatqol va Koʻksuv daryolari oraligʻida, dengiz sathidan 960 m balandlikda, Koʻksuv daryosining ogʻziga yaqin joyda joylashgan. Tuman markazi Gʻazalkentdan 57 km uzoqda.

Toshkent va Burchmullani Chatqol daryosi ustidagi koʻprikdan oʻtuvchi asfalt yoʻl bogʻlaydi. Toshkentdan Burchmullaga ikki yoʻl bilan borish mumkin: Chorboq suv ombori toʻgʻoni orqali yoki Boʻr dovoni orqali (ilgari Toshkent-Burchmulla avtomobil yoʻlining bir qismi boʻlgan asfaltlangan yoʻl qurilishida qisman buzib tashlangan, Katta Chimyon togʻi) – Chimyon orqali. U yerga Chorvoq shaharchasidan Chorboq suv ombori atrofidan oʻtuvchi yoʻl boʻylab Sijjak, Nanay va Bog‘iston qishloqlari orqali ham borish mumkin.

Shaharcha yaqinidan Burchmulla xazinasi topilgan.

Tarixiy va mahalliy kuzatuv maʼlumotlari

[edit | edit source]

Shaharcha oʻzining zamonaviy koʻrinishida nisbatan yaqinda, Chatqol va Koʻksuv daryolari qirgʻoqlaridan Chorboq suv omborining toshqin zonasida boʻlgan qadimiy aholi punktlari aholisini koʻchirish paytida shakllangan[5]. Shaharcha nomi 10-asrda „Hudud ul-Olam“ asarida „Ardlonkas“ shaklida qayd etilgan[6]. Hududdan topilgan arxeologik materiallar 11—12-asrlarga oid.

Toshkent viloyati sxematik xaritasida Burchmulla qishlogʻining joylashuvi

Burchmullada 4 mingdan ortiq kishi istiqomat qiladi (2005-yil maʼlumotlariga koʻra). Aksariyat oilalar oʻz uylarida bogʻ uchastkalari bilan yashaydilar. Shaharchadagi deyarli barcha uylarda elektr energiyasi barqaror taʼminlangan. Shaharchada suv bor, lekin suv tarmogʻi juda eskirgan, koʻpchilik aholi ichimlik suvini yaxshiroq boʻlgan Koʻksuv daryosidan oladi.

Shaharchada (2005-yil holatiga koʻra) boshlangʻich va oʻrta maktab va bolalar bogʻchasi mavjud. Qishloq vrachlik punkti, veterinariya punkti, dorixona ham bor. Bir nechta temirchilik ustaxonalari, mashinasozlik ustaxonalari va garajlar mavjud.

Shaharcha aholisi shaxsiy tomorqasida sigir, qoʻy-echki, parranda boqadi. Baʼzi aholi ot va eshaklarni tashish uchun ham saqlashadi.

Burchmulla hududida bir qancha sanatoriy va dam olish uylari mavjud. Hudud – uyushmagan sayyohlar guruhlari va oddiygina Toshkent viloyati va Toshkent shahri aholisining sevimli dam olish maskani. Biroq, Koʻksuv va Paltau boʻylab koʻp kunlik sayohatlar chegara hududiga tashrif buyurish uchun ruxsat olish zarurati tufayli qiyin. Chorvoq sohilida dam olish uchun eng qulay mavsum iyuldan avgustgacha, otda sayr qilish va piyoda yurish uchun esa – aprel oyining oxiri va sentyabr oyining oxiri – oktyabr oyining boshi.

Burchmullada togʻli tojiklarning anʼana va udumlari saqlanib qolgan. „Mohi tobon“ folklor guruhi mavjud. „Ashtak-pashtak“, yongʻoqli asal va „Urosh“, ziravorlar qoʻshilgan qatiq kabi taomlar mahalliy aholining oʻziga xos taomlari hisoblanadi.

Iqlimi

[edit | edit source]

Bu hududdagi iqlim odamlar yashashi uchun qulaydir. Shaharchani oʻrab turgan Chatqol, Piskom va Koʻksuv tizmalari, Chorboq suv omborining yaqinligi tufayli yozning eng issiq kunlarida ham havo harorati +30 °C dan oshmaydi. Biroq, qishda havo harorati −20 ° C gacha tushishi mumkin. Yogʻingarchilik (yomgʻir) asosan bahor va kuzda tushadi. Qishda atrofdagi togʻlarga odatda qor yogʻadi.

Joylashuvi va transporti

[edit | edit source]

Burchmulla qishlogʻi Toshkentdan avtomobil yoʻlida 125 km uzoqlikda joylashgan. Ilgari Gʻazalkentdan Chorboq suv ombori havzasidagi qishloqlarga muntazam avtobus qatnagan. Hozirda qishloq bilan aloqa yoʻnalishsiz taksilar va shaxsiy avtomobil transporti orqali amalga oshiriladi. Eng yaqin Xoʻjakent temir yoʻl vokzali Chorvoq shaharchasi yaqinida joylashgan.

Faktlar

[edit | edit source]
  • 1980-yilda Sergey Nikitin Dmitriy Saxarovning sheʼri asosida mashhur[7][8][9] „Бричмулла“[10][11] („Брич-Мулла“, „Бричмула“, „Золотая Бричмула“) qoʻshigʻini taqdim qildi. Qishloq klubida qoʻshiqni yaratuvchilarga bagʻishlangan xona mavjud va Sergey Nikitin va Dmitriy Suxarev qishloqning faxriy fuqarolari hisoblanadi[8][12].

Yana qarang

[edit | edit source]

Manbalar

[edit | edit source]
  1. ↑ „Oʻzbekiston Respublikasi Maʼmuriy-hududiy tuzilmalarni (obʼektlarni) belgilash tizimi idoraviy statistik tasniflagichi“ (uz, ru). Davlat Statistika qo'mitasi (2020-yil iyul).
  2. ↑ O‘ZBEKISTON JOY NOMLARINING IZOHLI LUG‘ATI, 1-nashr, Toshkent: Donishmand ziyosi, 2022 — 83 --bet. ISBN 978-9943-7673-7-9. Qaraldi: 20-noyabr 2023-yil. 
  3. ↑ POSTANOVLENIE KABINETA MINISTROV RESPUBLIKI UZBEKISTAN 13.03.2009 g. N 68 O DOPOLNITELЬNЫX MERAX PO SOVERShENSTVOVANIYu ADMINISTRATIVNO-TERRITORIALЬNOGO USTROYSTVA NASELENNЫX PUNKTOV RESPUBLIKI UZBEKISTAN
  4. ↑ "Brichmulla", 2016-08-18da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2016-06-26
  5. ↑ Qadimgi aholi punktlari bizning eramizning birinchi asrlaridan maʼlum boʻlgan qadimgi shahar-davlatlar Mingoʻrik birlashmasi tarkibiga kirgan.[1]
  6. ↑ Omonullo Boʻriyev (tarjimon). H̜udud ul-olam: movarounnah̜r tavsifi. Toshkent: Oʻzbekiston nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2008 — 32-bet. ISBN 9789943011076. Qaraldi: 20-noyabr 2023-yil. 
  7. ↑ Irina Ilьina. „Vozvraщenie zolotoy Brichmullы. Avtorы znamenitoy pesni vыstupyat s kontsertom v Uzbekistane“. IA Fergana (2007-yil 25-avgust). 2019-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 13-dekabr.
  8. ↑ 8,0 8,1 Tatьyana Yogina. „Istoriya odnoy pesni. Programma Tatьyanы Yoginoy“ (deadlink). Realrocks. 2019-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 13-dekabr.
  9. ↑ Sandjar Yanыshev. „Dmitriy Suxarev: «Brichmulla teperь znamenitee, chem Tashkent»“. IA Fergana (2016-yil 22-avgust). 2019-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 13-dekabr.
  10. ↑ „Brich mulla (D.Suxarev, S.Nikitin)“. Pesni nashego veka. RTR. 2019-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 13-dekabr.
  11. ↑ Kakaya ona, Brichmulla? v peredache Yuriya Senkevicha „Klub puteshestvennikov“, 1987
  12. ↑ Irina Ilьina. „Dialog pod chinaroy“. «Moskovskaya pravda» (2008-yil 7-fevral). 2019-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 13-dekabr.
Retrieved from "https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Burchmulla&oldid=4572812"