Па́па Ры́мскі (па-лацінску: papa — тата, бацька; па-грэцку: παπάς — патрыярх, сьвятар ад грэц. πατήρ — бацька) або Пантыфік — зьверхнік Каталіцкай Царквы, біскуп Рыму і кіраўнік дзяржавы Ватыкан.

Папская эмблема

У каталіцтве — намесьнік Хрыста і наступнік апостала Пятра; абіраецца з кардыналаў на канклаве.

У Каталіцкай Царкве ўлада Папы Рымскага мае выключны характар. Канстытуцыя Pastor aeternus 1870 году надае папе «найвышэйшую і поўную юрысдыкцыю над Рыма-Каталіцкаю Царквою як у пытаньнях веры й маралі, так і ў пытаньнях дысцыпліны і кіраваньня», а таксама ўладаю «над кожнаю з Цэркваў, што знаходзяцца ў стасунках з папаю і над кожным без вынятку сьвятаром і вернікам, незалежна ад усялякіх правоў зямное ўлады» (канон 218, № 1-2).

Адміністратыўны корпус, што кіруе справамі папы, называецца Рымская курыя, зборная назва для курыі і папы ў сукупнасьці — Апостальскі пасад (Сьвятая сталіца).

У пытаньнях веры і маралі Папа Рымскі сочыць за чысьцінёю веравучэньня, то бок адкідае псэўдавучэньні, кіруе місіянэрскаю дзейнасьцю, склікае Сусьветныя саборы Каталіцкай Царквы, вядзе іхнія паседжаньні (асабіста або з дапамогаю ўпаўнаважаных ім асобаў), зацьвярджае іхнія рашэньні, пераносіць або распускае саборы (у выпадку сьмерці папы пад час сабору ягоныя паседжаньні прыпыняюцца да выбараў новага папы). На Першым Ватыканскім саб��ры 1870 году было абвешчана, што вучэньне ў справах веры або маралі, якія Папа Рымскі абвяшчае ўрачыста ex cathedra, то бок як Пастыр і Настаўнік усіх хрысьціянаў, сілаю сваёй найвышэйшай апостальскай улады, — уважаюцца беспамылковымі і абавязваюць ва ўсёй Царкве (дагмат пра беспамылковасьць Папы Рымскага).

Папа Рымскі надзелены найвышэйшаю судоваю ўладаю ў Царкве. Любая судовая справа можа быць пададзеная яму як першай інстанцыі. Толькі яму падсудныя кардыналы, нунцыі й біскупы, якіх абвінавачваюць у крымінальных злачынствах. Папа вырашае справы ў трэцяй інстанцыі па апэляцыях у царкоўных працэсах. Зварот у сьвецкія суды дзеля абскаржаньня выраку, вынесенага папаю, забараняецца.

Папе Рымскаму належыць найвышэйшая выканаўчая ўлада ў Царкве: ён засноўвае, зьмяняе й ліквідуе япархіі (дыяцэзіі); прызначае, зацьвярджае на пасадзе, пераводзіць і здымае біскупаў; запаўняе вакансіі, распараджаецца на найвышэйшым узроўні царкоўным скарбам, зьдзяйсьняе права абвяшчаць блаславёнымі і сьвятымі.

Папа Рымскі  — гарант усеагульнасьці й еднасьці Каталіцкай Царквы. Пакольку Папа Рымскі — гарант еднасьці Царквы, то й ягоная ўлада — сувэрэнная. Праз папу дзейнічаюць на поўную сілу й часткі Царквы. Адзінаўладзьдзе Папы Рымскага неабходнае для захаваньня законнасьці і падтрымкі парадку ўнутры Царквы.

Таксама Папа Рымскі зьяўляецца кіраўніком сьвецкае дзяржавы Ватыкан, што займае 44 гектары. У 756—1870 гадах папа кіраваў так званаю Папскаю вобласьцю, што займала значную частку поўначы Італіі.

Глядзіце таксама

рэдагаваць

Вонкавыя спасылкі

рэдагаваць

  Папасховішча мультымэдыйных матэрыялаў