Cyfnod Triasig
251–199.6 miliwn o flynyddoedd yn ôl
Cyfartaledd O2 yn yr atmosffêr ca. 16 Cyfaint %[1]
(80 % o lefel a geir heddiw)
Cyfartaledd CO2 yn yr atmosffêr ca. 1750 rhan / miliwn[2]
(6 wedi'i luosi gyda'r lefel fodern (cyn-ddiwydiannol))
Cyfartaledd tymheredd yr wyneb ca. 17 °C[3]
(3 °C uwch na'r lefel heddiw)
Digwyddiadau allweddol o fewn y Triasig
gweld • trafod • golygu
Indwaidd
Olenecaidd
Anisiaidd
Ladiniaidd
Carniaidd
Noriaidd
Rhaetiaidd
 
 
 
 
 
Coed[4]
Glo[5]
Cwrel a sbwng[6]
Llinell amser (amcan) o Ddigwyddiadau o fewn y Triasig.
Graddfa'r echelin: Miliynnau o flynyddoedd cyn y presennol.

Cyfnod daearegol (a system stratigraffaidd) yw'r Triasig sy'n para 50.9 miliwn o flynyddoedd: o ddiwedd a Cyfnod Permaidd 251 miliwn o flynyddoedd CP, hyd at cychwyn y Jwrasig, 199.6 miliwn o flynyddoedd Cyn y Presennol (CP).

Dyma gyfnod cyntaf y gorgyfnod Mesosöig a amcangyfrifir ei fod 251-66 miliwn o flynyddoedd CP. Mae cychwyn a diwedd y Triasig yn digwydd ac yn dynodi digwyddiadau mawr sy'n ymwneud â difodiant (extinction).[7]

Bathwyd y term 'Triasig' yn 1834 gan Friedrich von Alberti, ar ôl y 3 haen o greigiau a geir ledled yr Almaen a gorllewin Ewrop: gwely o graig coch y red bed, calchfaen forol a chyfres o garreg laid a thywodfaen - sef y "Trias".[8]

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. Image:Sauerstoffgehalt-1000mj.svg
  2. Image:Phanerozoic Carbon Dioxide.png
  3. Image:All palaeotemps.png
  4. McElwain, J. C.; Punyasena, S. W. (2007). "Mass extinction events and the plant fossil record". Trends in Ecology & Evolution 22 (10): 548–557. doi:10.1016/j.tree.2007.09.003. PMID 17919771.
  5. Retallack, G. J.; Veevers, J.; Morante, R. (1996). "Global coal gap between Permian–Triassic extinctions and middle Triassic recovery of peat forming plants". GSA Bulletin 108 (2): 195–207. doi:10.1130/0016-7606(1996)108<0195:GCGBPT>2.3.CO;2. http://bulletin.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/108/2/195. Adalwyd 2007-09-29.
  6. Payne, J. L.; Lehrmann, D. J.; Wei, J.; Orchard, M. J.; Schrag, D. P.; Knoll, A. H. (2004). "Large Perturbations of the Carbon Cycle During Recovery from the End-Permian Extinction". Science 305 (5683): 506–9. doi:10.1126/science.1097023. PMID 15273391. http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/305/5683/506.
  7. Sahney, S. & Benton, M.J. (2008). "Recovery from the most profound mass extinction of all time" (PDF). Proceedings of the Royal Society: Biological 275 (1636): 759–65. doi:10.1098/rspb.2007.1370. PMC 2596898. PMID 18198148. http://journals.royalsociety.org/content/qq5un1810k7605h5/fulltext.pdf.
  8. Friedrich von Alberti, Beitrag zu einer Monographie des bunten Sandsteins, Muschelkalks und Keupers, und die Verbindung dieser Gebilde zu einer Formation [Contribution to a monograph on the colored sandstone, shell limestone and mudstone, and the joining of these structures into one formation] (Stuttgart and Tübingen, (Germany): J. G. Cotta, 1834). Alberti coined the term "Trias" on page 324 :
    "… bunter Sandstein, Muschelkalk und Keuper das Resultat einer Periode, ihre Versteinerungen, um mich der Worte E. de Beaumont’s zu bedeinen, die Thermometer einer geologischen Epoche seyen, … also die bis jezt beobachtete Trennung dieser Gebilde in 3 Formationen nicht angemessen, und es mehr dem Begriffe Formation entsprechend sey, sie zu einer Formation, welche ich vorläufig Trias nennen will, zu verbinden."
    ( … colored sandstone, shell limestone, and mudstone are the result of a period ; their fossils are, to avail myself of the words of E. de Beaumont, the thermometer of a geologic epoch ; … thus the separation of these structures into 3 formations, which has been maintained until now, isn't appropriate, and it is more consistent with the concept of "formation" to join them into one formation, which for now I will name "trias".)