ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშა

ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშა (ალბ. Mehmed Pashë Kypriljoti, ოსმ. كپريلی محمد پاشا, თურქ. Köprülü Mehmed Paşa; დ. 1575, როშნიკი, ალბანეთი — გ. 31 ოქტომბერი, 1661, ედირნე, ოსმალეთის იმპერია) — ოსმალეთის იმპერიის სახელმწიფო მოღვაწე. დიდი ვეზირი 1656-1661 წლებში, სულთან მეჰმედ IV-ის მმართველობის პერიოდში.

ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშა
Köprülü Mehmed Paşa
ოსმალეთის დიდი ვეზირი
მმართ. დასაწყისი: 15 სექტემბერი, 1656
მმართ. დასასრული: 31 ოქტომბერი, 1661
წინამორბედი: ბოინუიარალი მეჰმედ-ფაშა
მემკვიდრე: ქოფრიულიუ ფაზილ აჰმედ-ფაშა
მონარქი: მეჰმედ IV
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 1575
დაბ. ადგილი: ალბანეთი
გარდ. თარიღი: 31 ოქტომბერი, 1661
გარდ. ადგილი: ედირნე, ოსმალეთის იმპერია
მეუღლე: აიშე ხათუნი
შვილები: აჰმედი
მუსტაფა
დინასტია: ქოფრიულიუები
რელიგია: ისლამი

დაიბადა 1575 წელს, ალბანეთში, როშნიკში. იგი იყო გვარად ქოფრიულიუ . სწორედ მისი მმართველობიდან იწყება ქოფრიულიუების ეპოქა ოსმალეთის იმპერიაში, ოსმალეთის იმპერიის დიდი ვეზირი, ქოფრიულიუ ამჯაზადე ჰუსეინ-ფაშა იყო მისი ძმისშვილი, ხოლო ქოფრიულიუ ფაზილ აჰმედ-ფაშა და ქოფრიულიუ ფაზილ მუსტაფა-ფაშა იყვნენ მისი შვილები.

მოხვდა ოსმალეთის სამეფო კარზე. იყო ბრწყინვალე დიპლომატი და მხედართმთავარი. სულთან მეჰმედმა ის სხვადასხვა ტიტულებით დააჯილდოვა. იყო რამდენიმე სანჯაყის ბეგლარბეგი, შემდეგ გამოიძახეს დედაქალაქში და დანიშნეს ვეზირად, ხოლო 1656 წლის 15 სექტემბერს გახდა იმპერიის დიდი ვეზირი ბოინუიარალი მეჰმედ-ფაშას ნაცვლად.

დიდ ვეზირად გახდომამდე, მან დააარსა ქალაქი ქოფრიულიუ (დღეს ველესის სახელითაა ცნობილი), რომელშიც მომავალი დიდი ვეზირი, აჰმედი დაიბადა.

მიუხედავად იმისა, რომ ის უკვე 80 წლის იყო, მაინც ბრწყინვალედ განაგებდა ოსმალეთს. როგორც კი დიდი ვეზირი გახდა, მოითხოვა, რომ არც ერთი გადაწყვეტილება მისი თანხმობის გარეშე არ მიღებულიყო, მათ შორის სულთნისაც კი. მეჰმედს უდიდესი წვლილი მიუძღვის ოსმალეთში კორუფციის აღმოფხვრაში, არმიის რეორგანიზაციასა და იმპერიის საზღვრების გაფართოვებაში. მის დროს ოსმალეთის არმიამ დაამარცხა კაზაკები, უნგრელები და ყველაზე სასტიკად ვენეციელები.

მეჰმედმა დიდი ვეზირის თანამდებოდა სიკვდილამდე შეინარჩუნა. ის გარდაიცვალა 1661 წლის 31 ოქტომბერს, ედირნეში. მისი გარდაცვალების შემდეგ, დიდი ვეზირი მისი უფროსი შვილი, ქოფრიულიუ ფაზილ აჰმედ-ფაშა გახდა.

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება