Portugall
Il-Portugall ( ˈpɔrtʃʉɡəl (għajnuna·info), (Portugiż: Portugal), uffiċjalment ir-Repubblika Portugiża (Portugiż: República Portuguesa), huwa pajjiż li jinsab fil-Lbiċ tal-Ewropa, fil-Peninżula Iberjana. Il-pajjiż huwa mdawwar mill-Oċean Atlantiku mill-Punent u n-Nofsinhar u minn Spanja fit-Tramuntana u l-Lvant. Apparti mill-Portugall kontinentali, ir-Repubblika Portugiża għandha sovranità fuq l-arċipelagi Atlantiċi tal-Azores u Madeira, li huma reġjuni awtonomi tal-Portugall. Il-pajjiż huwa msemmi wara t-tieni l-akbar belt tiegħu, Porto, mill-isem Latin li kien Portus Cale.[4]
Repubblika Portugiża República Portuguesa |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Innu nazzjonali: A Portuguesa Il-Portugiż |
||||||
Belt kapitali (u l-ikbar belt) | Liżbona 38°46′N 9°9′W / 38.767°N 9.15°W
| |||||
Lingwi uffiċjali | Portugiż | |||||
Gvern | Repubblika kostituzzjonali semi-presidenzjali unitarja | |||||
- | President | Aníbal Cavaco Silva | ||||
- | Prim Ministru | Pedro Passos Coelho | ||||
- | President tal-Assemblea | Assunção Esteves | ||||
Formazzjoni | ||||||
- | Fondazzjoni | 868 | ||||
- | Re-fondazzjoni | 1095 | ||||
- | Sovranità | 24 ta' Ġunju 1128 | ||||
- | Renju | 25 ta' Lulju 1139 | ||||
- | Rikonoxxuta | 5 ta' Ottubru 1143 | ||||
- | Rikonoxximent papali | 23 ta' Mejju 1179 | ||||
- | Repubblika | 5 ta' Ottubru 1910 | ||||
- | Demokrazija | 25 ta' April 1974 | ||||
Sħubija fl-UE | 1 ta' Jannar 1981 | |||||
Erja | ||||||
- | Total | 92,212 km2 (111) 35,603 mil kwadru |
||||
- | Ilma (%) | 0.5 | ||||
Popolazzjoni | ||||||
- | stima tal-2012 | 10,581,949[1] (77) | ||||
- | ċensiment tal-2011 | 10,562,178 | ||||
- | Densità | 115/km2 (96) 298/mili kwadri |
||||
PGD (PSX) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $246.523 biljun[2] | ||||
- | Per capita | $23,385[2] | ||||
PGD (nominali) | stima tal-2012 | |||||
- | Total | $212.720 biljun[2] | ||||
- | Per capita | $20,178[2] | ||||
IŻU (2013) | 0.816[3] (għoli ħafna) (43) | |||||
Valuta | Ewro (EUR ) |
|||||
Żona tal-ħin | WET (UTC+0) | |||||
Kodiċi telefoniku | +351 | |||||
TLD tal-internet | .pt |
Ġeografija
immodifikaIl-Portugall huwa stat li jinsab fl-Ewropa tal-Punent. Iż-żona kontinentali tagħha tinsab fil-Peniżola Iberika. Il-pajjiż imiss fin-nofsinhar u fil-punent mal-Oċean Atlantiku tat-Tramuntana għal 1,793 km ta' kosta u lejn il-lvant u t-tramuntana ma' Spanja, għal 1,214 km. Minkejja d-daqs ta' din il-fruntiera, il-Portugall ma jagħrafx is-sezzjoni tal-fruntiera bejn il-bokka tax-xmajjar Caya u Cuncos mill-annessjoni tat-territorju ta' Olivenza mir-Renju ta' Spanja, fl-1801. Din iż-żona hija mitluba mill-Portugall, iżda uffiċjalment Hija hija parti integrali mill-provinċja Spanjola ta' Badajoz.
Il-Portugall jaqsam 1,224 km ta' fruntiera ma' Spanja.
Organizzazzjoni territorjali
immodifikaForma ta' Stat: Repubblika Parlamentari. Diviżjoni amministrattiva: 18-il distrett (Aveiro, Beja, Braga, Bragança, Castelo Branco, Coimbra, Evora, Faro, Guarda, Leiria, Lisbona, Portalegre, Porto, Santarém, Setúbal, Viana do Castelo, Vila Real, Viseu) u 2 Reġjuni Awtonomi (Azores u Madeira).
Bliet
immodifika-
Liżbona (Lisboa)
-
Liżbona (Lisboa)
-
Liżbona (Lisboa)
-
Liżbona (Lisboa)
-
Liżbona (Lisboa)
-
Liżbona (Lisboa)
-
Liżbona (Lisboa)
-
Portalegre
-
Elvas/Yelbes
-
Beja
-
Santarem/Santarém/Santarén
-
Oporto
-
Oporto
-
Oporto
-
Oporto
-
Oporto
-
Oporto
-
Oporto
-
Coímbra/Coimbra
-
Aveiro
-
Aveiro
-
Aveiro
-
Aveiro
-
Tomar
-
Vila Real
-
Viana do Castelo
-
Leiría/Leiria
-
Viseu/Viseo
-
Península de Setúbal
-
Ébora/Évora
-
Sines
-
Faro
-
Faro
-
Faro
-
Faro
-
Faro
-
Ponta Delgada
-
Horta
-
Angra do Heroísmo
-
Funchal
-
Cámara de Lobos
-
Cámara de Lobos
-
Cámara de Lobos
-
Machico
-
Santa Cruz
-
Ribeira Brava
-
Ribeira Brava
-
Ribeira Brava
-
Ribeira Brava
-
Ribeira Brava
-
Sistelo
-
Sistelo
-
Sistelo
-
Boticas
-
Chaves
-
Montalegre
-
Valpaços/Valpazos
-
Vila Pouca de Aguiar
-
Guimarães
-
Cabeceiras de Basto
-
Mondim de Basto
-
Fafe
-
Póvoa de Lanhoso
-
Vila Nova de Famalicão
-
Amares
-
Barcelos
-
Braga
-
Esposende
-
Terras de Bouro
-
Vila Verde
-
Vila Nova de Gaia
-
Matosinhos
-
Santa Maria da Feira
-
Gondomar
-
Penafiel
-
Alfândega da Fé
-
Bragança
-
Bragança
-
Bragança
-
Bragança
-
Bragança
-
Bragança
-
Caldas da Rainha
-
Kastell u Knisja ta' Alandroal/Androjal (Castelo e igreja matriz do Alandroal)
-
Elvas/Yelbes
-
Pont tal-Madonna tal-Għajnuna (Puente de Nuestra Señora de Ayuda/Ponte de Nossa Senhora da Ajuda)
-
Pont tal-Madonna tal-Għajnuna (Puente de Nuestra Señora de Ayuda/Ponte de Nossa Senhora da Ajuda)
-
Barcelos
-
Segura (Idanha-a-Nova)
-
Idanha-a-Nova
-
La Proença-a-Nova
-
Vila Velha de Ródão
-
Nisa
-
Mação
-
Gavião
-
Abrantes
-
Sardoal
-
Ċentru Ġeodetiku tal-Portugall, Vila de Rei
-
Sertã
-
Penamacor
-
Oleiros
-
Castelo Branco/Castillo Blanco
-
Aveleda e Rio de Onor (uffiċjalment imsejħa União das Freguesias de Aveleda e Rio de Onor)
-
Rio de Onor hija belt Portugiża li tinsab fuq il-fruntiera ma' Spanja (fejn taqsam ċentru tal-popolazzjoni ma' Rihonor de Castilla), fil-muniċipalità ta' Braganza, distrett ta' Braganza.
-
Viseo (bil-Portugiż, Viseu)a.
-
Castelo Mendo Castle huwa kastell li jinsab fil-belt ta' Almeida (il-Portugall).Huwa kklassifikat bħala monument nazzjonali tal-Portugall.
-
Almeida
-
Castelo Mendo kienet parroċċa Portugiża fil-muniċipalità ta' Almeida, id-distrett ta' Guarda
-
Castelo Mendo
-
Villar Formoso (Portugiż: Vilar Formoso)
-
Il-kastell ta' Castelo de Vide, fl-Alentejo, jinsab fil-parroċċa ta' Santa Maria da Devesa, belt u muniċipalità ta' Castelo de Vide, distrett ta' Portalegre, fil-Portugall.
-
Castelo de Vide
-
Marvão (storikament bl-Ispanjol Marvón)
-
Santa Maria da Devesa
-
Castelo de Paiva
-
Castelo de Guimarães Castelo da Fundação
-
Mitħna tal-baħar, Corroios
-
Ix-Xmara Miño hekk kif tgħaddi minn Vila Nova de Cerveira
-
Vila Nova de Cerveira
-
Caminha
-
Ponte de Lima
-
Ponte de Lima
-
Viana do Castelo
-
Barcelos
-
Vila Verde
-
Ponte da Barca
-
Arcos de Valdevez
-
Paredes de Coura
-
Monção
-
Melgazo (bil-Portugiż, Melgaço)
-
Óbidos
-
Statwa Rainha Dona Leonor, Caldas da Rainha
-
Caldas da Rainha
-
Pjazza ta' Repubblika (Praça da República/Plaza de la República), Caldas da Rainha
-
Pavilhões do Parque, Caldas da Rainha
-
Mużew (Museú/Museo), Caldas da Rainha
-
Hospital Termal, Caldas da Rainha
-
Knisja Omm ta' São Miguel do Outeiro (Igreja Matriz de São Miguel do Outeiro), São Miguel do Outeiro, São Miguel do Outeiro e Sabugosa, Tondela, Viseo
-
São Miguel do Outeiro e Sabugosa
-
Rio Maior
-
Cadaval
-
Bombarral
-
Lourinhã
-
Santa Maria da Feira
-
Espinho (Portugall)
-
Ovar
-
Igreja Matriz, Oliveira de Azeméis
-
Arouca
-
Gondomar, Portugall
-
Vila Nova de Gaia
-
Vale de Cambra
-
São Pedro do Sul (Portugall)
-
Oliveira de Frades
-
Sever do Vouga
-
Rua Luis de Camões, Águeda (Portugall)
-
Albergaria-a-Velha
-
Estarreja
-
Cascais
-
Aveiro
-
Aveiro
-
Aveiro
-
Aveiro
-
Ría de Aveiro
-
Murtosa
-
Swamp ta' Óbidos
-
Is-Santwarju tal-Madonna ta' Fátima, bookplate tal-belt; il-Kalvarju Ungeriż, u l-avenue prinċipali tal-Cova da Iria, Fátima (Portugall)
-
Is-Santwarju tal-Madonna tal-Ħurrieq fil-parroċċa ta' Fátima
-
La Loca do Cabeço (jew Loca del Ángel de la Paz) fil-post tad-dehra tagħha lit-tliet rgħajja żgħar f'Valinhos, Fátima (Portugall)
-
Valinhos, Fátima (Portugall)
-
Il-Kappella tad-Dehriet bix-xbieha tal-Madonna ta' Fátima
-
Veduta tal-Bażilika tal-Madonna tar-Rużarju fi Frar 2018, Fátima (Portugall)
-
Veduta tal-Bażilika tal-Madonna tar-Rużarju fi Frar 2018, Fátima (Portugall)
-
Veduta ġenerali tal-Kappella tad-Dehriet (Capelinha das Aparições/Capilla de las apariciones) li tinsab fil-Cova da Iria, f'Fátima.
-
Monument lir-Ragħajja Żgħar ta' Fátima fir-Rotunda tan-Nofsinhar u avenue ddedikata lilhom
-
Santa Maria Maior hija parroċċa Portugiża fil-muniċipalità ta' Lisbona, fid-distrett ta' Lisbona
-
Knsja (Igreja), Socorro, Santa Maria Maior, Lisboa
Gallerija
immodifika-
Mappa tat-territorji kollha li darba kienu jappartjenu lill-Imperu Portugiż (1415-1999) (dijakroniku).
-
Bandeira (1830-1910)
-
Tarka tar-Renju tal-Portugall 1640-1910
-
Tarka (1834-1910)
-
Bandeira (1830)
-
Bandiera tar-Renju Unit tal-Portugall, il-Brażil u l-Algarve (1816 sa 1822).
-
Bandiera tar-Renju tal-Brażil (1808 - 1815, għadha mhix rikonoxxuta internazzjonalment).
-
Bandiera tad-Dar Irjali (1600 sa 1700)
-
Bandiera ta' Juan V (1707 sal-1750)
-
Bandiera ta' Pedro II (1683 sa 1706)
-
Bandiera ta' Ġwanni IV (1640 sa 1683)
-
Bandiera tal-Portugall taħt id-Dar tal-Awstrija (1616 sa 1640)
-
Bandiera ta' Ġwanni III (1521 sa 1616)
-
Bandiera użata mill-baħrin, tad-Dar Irjali (1500 sal-1521)
-
Bandiera tal-Ordni ta' Kristu (1332 sa 1651)
-
Bandeira ta' Couto Mixto/Coto Mixto (10 seklu-1868)
-
Mappa ta' Couto Mixto/Coto Mixto (10 seklu-1868)
-
Mappa tar-Couto Mixto/Coto Mixto (10 seklu-1868)
-
1863 mappa ta' Couto Misto (minn Jose de Castro Lopez)
-
Plakka kommemorattiva fil-Knisja ta' Santiago de Rubiás
-
Santiago de Rubiás (Iglesia/Igreja/Church/Knisja)
-
Dettall tal-mappa topografika ta' Julgado de Montealegre (1836), ta' Fidencio Bourman, fejn tista' tiġi apprezzata s-sitwazzjoni tal-Preservazzjoni Imħallta.
-
Firxa akbar tar-renju Visigothic ta' Toulouse fl-oranġjo ċar u skur, c. 500. Minn 585 sa 711 Renju Visigothic ta' Toledo bl-oranġjo skur, aħdar u abjad (Spanja)
-
Hispania Visigothic u d-diviżjonijiet reġjonali tagħha fis-sena 700, qabel il-konkwista
Referenzi
immodifika- ^ (PT) Pordata, "Base de Dados Portugal Contemporâneo". Miġjuba fis-16 ta' Diċembru 2011.
- ^ a b ċ d "Portugal" (bl-Ingliż). Fond Monetarju Internazzjonali. Miġbur 2013-04-01.
- ^ "Human Development Report 2013" (PDF) (bl-Ingliż). Nazzjonijiet Uniti. 2013. Miġbur 2013-04-14.
- ^ "Leite de Vasconcelos, José. Cale e Portucale. Opúsculos Vol. V – Etnologia (Parte I) Lisboa, Imprensa Nacional, 1938" (PDF) (bil-Portugiż). Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-2008-03-01. Miġbur 2013-07-02.