Grand Départ

start van de Ronde van Frankrijk

Grand Départ (Nederlands, letterlijk: Groot vertrek) is een Franse term waarmee de start van de Ronde van Frankrijk wordt aangeduid. Deze vindt jaarlijks eind juni of begin juli plaats.

Geschiedenis

bewerken

De Ronde van Frankrijk (Frans: Tour de France) is de belangrijkste wielerwedstrijd ter wereld. De start ervan, het Grand Départ, is dan ook prestigieus en zorgt voor veel publiciteit. Jaarlijks stellen veel steden (zowel in Frankrijk zelf als daarbuiten) zich kandidaat om het evenement te mogen verwelkomen. De uiteindelijke beslissing over de locatie wordt genomen door de Société du Tour de France.

De eerste editie van de Ronde van Frankrijk werd gehouden in 1903 en ging van start in Montgeron. Met uitzondering van de Tour van 1926 vond het vertrek tot en met 1950 altijd plaats in de regio Parijs. Sindsdien wordt het Grand Départ ieder jaar in een andere stad georganiseerd. Dit in tegenstelling tot de finish van de ronde, die (op de editie van 2024 na) wel altijd in Parijs gebleven is. Tegenwoordig vindt het Grand Départ zeer regelmatig buiten de Franse landsgrenzen plaats. Amsterdam had hiermee in 1954 de primeur.

Tijdens de eerste zes decennia (1903–1966) startte de Ronde van Frankrijk ieder jaar met een rit in lijn, met uitzondering van de edities van 1927 en 1928, toen gestart werd met een ploegentijdrit (de Tour kende in die jaren een andere opzet, waarbij het gros van de etappes werd verreden per ploeg). Vanaf 1967 werd het de gewoonte om de wedstrijd te beginnen met een korte individuele tijdrit, waarbij doorgaans sprake was van een proloog. Sinds 2008 wordt weer vaker gekozen voor een rit in lijn.

Voorafgaand aan het Grand Départ (meestal op de dag of twee dagen ervoor) vindt een ploegenpresentatie plaats, waarbij de deelnemende wielrenners worden voorgesteld aan de pers en het publiek. Daarnaast worden in de gaststad meestal vele andere (fietsgerelateerde) festiviteiten georganiseerd.

De twee andere grote wielerrondes, de Ronde van Italië en de Ronde van Spanje, kennen ook een Grand Départ, maar deze worden aangeduid met de respectievelijke termen Grande Partenza en Gran Salida.

Lijst van Grands Départs

bewerken
  • Met uitzondering van 1926 vond het Grand Départ tot 1950 ieder jaar officieel plaats in Parijs. De werkelijke startplaats lag echter vaak elders, namelijk in de stedelijke agglomeratie rond Parijs. In deze gevallen worden die plaatsen tussen haakjes weergegeven.
Jaar Datum Plaats Type rit Afstand (km) Etappewinnaar
1903 1 juli   Parijs (Montgeron) Rit in lijn 467   Maurice Garin
1904 2 juli   Parijs (Montgeron) Rit in lijn 467   Michel Frédérick [1]
1905 9 juli   Parijs (Noisy-le-Grand) Rit in lijn 340   Louis Trousselier
1906 4 juli   Parijs (Neuilly-sur-Seine) Rit in lijn 275   Émile Georget
1907 8 juli   Parijs (Neuilly-sur-Seine) Rit in lijn 272   Louis Trousselier
1908 13 juli   Parijs (Neuilly-sur-Seine) Rit in lijn 272   Georges Passerieu
1909 5 juli   Parijs (Neuilly-sur-Seine) Rit in lijn 272   Cyrille Van Hauwaert
1910 3 juli   Parijs (Neuilly-sur-Seine) Rit in lijn 272   Charles Crupelandt
1911 2 juli   Parijs (Neuilly-sur-Seine) Rit in lijn 351   Gustave Garrigou
1912 30 juni   Parijs (Porte Maillot) Rit in lijn 351   Charles Crupelandt
1913 29 juni   Parijs (Boulogne-Billancourt) Rit in lijn 388   Giovanni Micheletto
1914 28 juni   Parijs (Saint-Cloud) Rit in lijn 388   Philippe Thys
1919 29 juni   Parijs Rit in lijn 388   Jean Rossius [2]
1920 27 juni   Parijs (Argenteuil) Rit in lijn 388   Louis Mottiat
1921 26 juni   Parijs (Argenteuil) Rit in lijn 388   Louis Mottiat
1922 25 juni   Parijs (Porte Maillot) Rit in lijn 388   Robert Jacquinot
1923 24 juni   Parijs (Porte Maillot) Rit in lijn 381   Robert Jacquinot
1924 22 juni   Parijs (Porte Maillot) Rit in lijn 381   Ottavio Bottecchia
1925 21 juni   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 340   Ottavio Bottecchia
1926 20 juni   Évian-les-Bains Rit in lijn 373   Jules Buysse
1927 19 juni   Parijs (Le Vésinet) Ploegentijdrit 180   Francis Pélissier
1928 17 juni   Parijs (Le Vésinet) Ploegentijdrit 207   Nicolas Frantz
1929 30 juni   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 206   Aimé Dossche
1930 2 juli   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 206   Charles Pélissier
1931 30 juni   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 208   Alfred Hamerlinck
1932 6 juli   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 208   Jean Aerts
1933 27 juni   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 262   Maurice Archambaud
1934 3 juli   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 262   Georges Speicher
1935 4 juli   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 262   Romain Maes
1936 7 juli   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 258   Paul Egli
1937 30 juni   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 263   Jean Majerus
1938 5 juli   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 215   Willi Oberbeck
1939 10 juli   Parijs (Le Vésinet) Rit in lijn 215   Amédée Fournier
1947 25 juni   Parijs Rit in lijn 236   Ferdy Kübler
1948 30 juni   Parijs Rit in lijn 237   Gino Bartali
1949 30 juni   Parijs Rit in lijn 182   Marcel Dussault
1950 13 juli   Parijs (Nogent-sur-Marne) Rit in lijn 307   Jean Goldschmit
1951 4 juli   Metz Rit in lijn 185   Giovanni Rossi
1952 25 juni   Brest Rit in lijn 246   Rik Van Steenbergen
1953 3 juli   Straatsburg Rit in lijn 195   Fritz Schär
1954 8 juli   Amsterdam Rit in lijn 216   Wout Wagtmans
1955 7 juli   Le Havre Rit in lijn 216   Miguel Poblet
1956 5 juli   Reims Rit in lijn 223   André Darrigade
1957 27 juni   Nantes Rit in lijn 204   André Darrigade
1958 26 juni   Brussel Rit in lijn 184   André Darrigade
1959 25 juni   Mulhouse Rit in lijn 238   André Darrigade
1960 26 juni   Rijsel (Lille) Rit in lijn 108   Julien Schepens
1961 25 juni   Rouen Rit in lijn 136,5   André Darrigade
1962 24 juni   Nancy Rit in lijn 253   Rudi Altig
1963 23 juni   Parijs (Nogent-sur-Marne) Rit in lijn 152,5   Eddy Pauwels
1964 22 juni   Rennes Rit in lijn 215   Ward Sels
1965 22 juni   Keulen Rit in lijn 149   Rik Van Looy
1966 21 juni   Nancy Rit in lijn 208,5   Rudi Altig
1967 29 juni   Angers Proloog 5,7   José María Errandonea
1968 27 juni   Vittel Proloog 6   Charly Grosskost
1969 28 juni   Roubaix Proloog[3] 10,4   Rudi Altig
1970 27 juni   Limoges Proloog 7,4   Eddy Merckx
1971 26 juni   Mulhouse Ploegentijdrit 11   Molteni [4]
1972 1 juli   Angers Proloog 7,2   Eddy Merckx
1973 30 juni   Scheveningen Proloog 7,1   Joop Zoetemelk
1974 27 juni   Brest Proloog 7,1   Eddy Merckx
1975 26 juni   Charleroi Proloog 6,2   Francesco Moser
1976 24 juni   Saint-Jean-de-Monts[5] Proloog 8   Freddy Maertens
1977 30 juni   Fleurance Proloog 5   Dietrich Thurau
1978 29 juni   Leiden Proloog 5,2   Jan Raas
1979 27 juni   Fleurance Proloog 5   Gerrie Knetemann
1980 26 juni   Frankfurt am Main Proloog 7,6   Bernard Hinault
1981 25 juni   Nice Proloog 5,9   Bernard Hinault
1982 2 juli   Bazel Proloog 7,4   Bernard Hinault
1983 1 juli   Fontenay-sous-Bois Proloog 5,5   Eric Vanderaerden
1984 29 juni   Montreuil Proloog 5,4   Bernard Hinault
1985 28 juni   Plumelec Proloog 6,8   Bernard Hinault
1986 4 juli   Boulogne-Billancourt Proloog 4,6   Thierry Marie
1987 1 juli   West-Berlijn Proloog 6   Jelle Nijdam
1988 3 juli   Pornichet [6] Prelude 1   Guido Bontempi
4 juli   Pontchâteau Rit in lijn 91,5   Steve Bauer
1989 1 juli   Luxemburg Proloog 7,8   Erik Breukink
1990 30 juni   Futuroscope Proloog 6,3   Thierry Marie
1991 6 juli   Lyon Proloog 5,4   Thierry Marie
1992 4 juli   San Sebastian Proloog 8   Miguel Indurain
1993 3 juli   Puy du Fou Proloog 6,8   Miguel Indurain
1994 2 juli   Rijsel Proloog 7,2   Chris Boardman
1995 1 juli   Saint-Brieuc Proloog 7,3   Jacky Durand
1996 29 juni   's-Hertogenbosch Proloog[3] 9,4   Alex Zülle
1997 5 juli   Rouen Proloog 7,3   Chris Boardman
1998 11 juli   Dublin Proloog 5,6   Chris Boardman
1999 3 juli   Puy du Fou Proloog 7   Lance Armstrong[7]
2000 1 juli   Futuroscope Individuele tijdrit 16,5   David Millar
2001 7 juli   Duinkerke Proloog[3] 8,2   Christophe Moreau
2002 6 juli   Luxemburg Proloog 7   Lance Armstrong[7]
2003 5 juli   Parijs Proloog 6,5   Bradley McGee
2004 3 juli   Luik Proloog 6,1   Fabian Cancellara
2005 2 juli   Fromentine Individuele tijdrit 19   David Zabriskie[7]
2006 1 juli   Straatsburg Proloog 7,1   Thor Hushovd
2007 7 juli   Londen Proloog 8   Fabian Cancellara
2008 5 juli   Brest Rit in lijn 195   Alejandro Valverde
2009 4 juli   Monaco Individuele tijdrit 15,2   Fabian Cancellara
2010 3 juli   Rotterdam Proloog[3] 8,9   Fabian Cancellara
2011 2 juli   Passage du Gois Rit in lijn 191,5   Philippe Gilbert
2012 30 juni   Luik Proloog 6,4   Fabian Cancellara
2013 29 juni   Porto-Vecchio Rit in lijn 213   Marcel Kittel
2014 5 juli   Leeds Rit in lijn 190,5   Marcel Kittel
2015 4 juli   Utrecht Individuele tijdrit 13,7   Rohan Dennis
2016 2 juli   Mont Saint-Michel Rit in lijn 188   Mark Cavendish
2017 1 juli   Düsseldorf Individuele tijdrit 14,7   Geraint Thomas
2018 7 juli   Noirmoutier-en-l'Île Rit in lijn 201   Fernando Gaviria
2019 6 juli   Brussel Rit in lijn 194,5   Mike Teunissen
2020 29 augustus [8]   Nice Rit in lijn 156   Alexander Kristoff
2021 26 juni   Brest [9] Rit in lijn 187   Julian Alaphilippe
2022 1 juli   Kopenhagen [9] Individuele tijdrit 13,2   Yves Lampaert
2023 1 juli   Bilbao Rit in lijn 182   Adam Yates
2024 29 juni   Florence Rit in lijn 206   Romain Bardet
2025 5 juli   Rijsel (Lille) Rit in lijn 185
2026 4 juli   Barcelona

Grands Départs buiten Frankrijk

bewerken

Uiteraard lag het Grand Départ van de Ronde van Frankrijk het vaakst in Frankrijk zelf, namelijk 85 keer. De overige 26 edities gingen van start buiten de Franse landsgrenzen:

Aantal Land Jaar Plaats
6   Nederland
1954 Amsterdam
1973 Scheveningen
1978 Leiden
1996 's-Hertogenbosch
2010 Rotterdam
2015 Utrecht
5   België
1958 Brussel
1975 Charleroi
2004 Luik
2012 Luik
2019 Brussel
4   Duitsland
1965 Keulen
1980 Frankfurt am Main
1987 West-Berlijn
2017 Düsseldorf
2   Luxemburg
1989 Luxemburg
2002 Luxemburg
2   Spanje
1992 San Sebastian
2023 Bilbao
2   Verenigd Koninkrijk
2007 Londen
2014 Leeds
1   Denemarken
2022 Kopenhagen
1   Ierland
1998 Dublin
1   Italië
2024 Florence
1   Monaco
2009 Monaco
1   Zwitserland
1982 Bazel

Zie ook

bewerken