Wystawa światowa

międzynarodowa wystawa

Wystawy światowe (wystawy powszechne, w skrócie EXPO od fr. lub ang. exposition) – nazwa zwyczajowo nadawana cyklicznym ekspozycjom prezentującym dorobek kulturalny, naukowy i techniczny krajów i narodów świata. Ciałem zajmującym się organizacją wystaw jest Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych (fr. Bureau International des Expositions, w skrócie BIE), powstałe w 1928 w wyniku umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez większość państw Ligi Narodów[1].

Wystawa Międzynarodowa w 1862 roku, South Kensington, Londyn
Filadelfia, 1876
Paryż, 1900
Paryż, 1925. Polski pawilon Józefa Czajkowskiego. Autochrom
Paryż, 1937. Polska flaga przed pawilonem Bohdana Pniewskiego. Agfacolor
Nowy Jork, 1939. Polska flaga przed pawilonem Jana Kantego Augusta Damazego Cybulskiego. Kodachrome
Brisbane, 1988
Hannover, 2000
Aichi, 2005

Pierwsza wystawa odbyła się w 1751[wymaga weryfikacji?] w Londynie, a dwie następne w 1798 i 1802 w Paryżu, jednak za pierwszą prawdziwie międzynarodową wystawę światową uznaje się Wielką Wystawę (ang. Great Exhibition) w Londynie w 1851.

Od tego czasu wystawy są okazją do współzawodnictwa we wszystkich dziedzinach produkcji. W 1889 specjalnie na paryską wystawę światową zbudowano wieżę Eiffla, która miała zademonstrować poziom wiedzy inżynierskiej i możliwości techniczne epoki. Organizatorzy kolejnych wystaw dążą do prześcignięcia poprzednich, m.in. w dziedzinie rozwiązań technicznych i architektonicznych czy rozmachu uroczystości oficjalnych.

Wystawy EXPO dzielą się na trzy podkategorie: światowe, specjalistyczne oraz EXPO Horticultural (tzw. zielone). Czwartym typem posiadającym formalny status EXPO jest Wystawa Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnej Architektury Triennale Mediolańskie[2][3] (w skrócie Triennale w Mediolanie).

Wystawy światowe

edytuj

Planowane wystawy światowe

edytuj
  • 2025Osaka, Japonia.
  • 2027 – Belgrad, Serbia. Wystawa odbędzie się w terminie 15 maja – 15 sierpnia i będzie zatytułowana „Play for Humanity: Sport and Music for All”[7]. W wyścigu o prawa do EXPO specjalistycznego 2027/28 stolica Serbii pokonała Minnesotę (USA), Phuket (Tajlandia), Malagę (Hiszpania) i Bariloche (Argentyna)[8].
  • 2030 Rijad, Arabia Saudyjska – światowe EXPO. Wystawa zatytułowana „Epoka zmian: razem na rzecz przewidywalnego jutra” odbędzie się w terminie od 1 października 2030 do 31 marca 2031. Saudyjska kandydatura uzyskała większość kwalifikowaną głosów na zgromadzeniu ogólnym BIE, pokonując propozycje Korei Południowej (Pusan) i Włoch (Rzym)[9].

Wrocław ubiegał się o organizację Expo 2010[10][11] i Expo 2012[10][12][13]. Łódź ubiegała się o organizację Expo 2022/2023[14].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Konwencja o wystawach międzynarodowych, podpisana w Paryżu 22 listopada 1928 r. (Dz.U. 1932 nr 84, poz. 728), Protokół zmieniający tę Konwencję podpisany w Paryżu 10 maja 1948 r. (Dz.U. 1961 Nr 14, Poz. 76), Protokół sporządzony w Paryżu 11 listopada 1966 r., zmieniający artykuł IV Konwencji o wystawach międzynarodowych (Dz.U. 1968 Nr 42, Poz. 293), Protokół sporządzony 30 listopada 1972 r. w Paryżu w sprawie zmiany Konwencji o wystawach międzynarodowych (Dz.U. z 1994 r. nr 56, poz. 232).
  2. O Triennale na stronie BIE [online], www.bie-paris.org [dostęp 2023-02-01].
  3. Na podstawie art. 4 B ust. 1 Konwencji o wystawach międzynarodowych.
  4. [1] z uwagi na pandemię koronawirusa Wystawa z 2020 roku została przeniesiona na 2021 rok.
  5. Wielkie rozczarowanie. Łódź nie będzie gospodarzem EXPO. wiadomosci.onet.pl, 2017-11-15. [dostęp 2017-11-15]. (pol.).
  6. La Argentina se bajó de la organización y no será sede de la Expo Mundial 2023, un megaevento de impacto global [online], LA NACION, 14 października 2020 [dostęp 2023-01-26] (hiszp.).
  7. Specialised Expo 2027/28 [online], www.bie-paris.org [dostęp 2023-07-24].
  8. Specialised Expo 2027/28 [online], www.bie-paris.org [dostęp 2023-01-26].
  9. Saudi Arabia elected host country of World Expo 2030 [online], www.bie-paris.org [dostęp 2023-12-04] (ang.).
  10. a b Wrocław walczy o Expo 2012. money.pl, 2007-11-26. [dostęp 2010-05-10]. (pol.).
  11. Jan Nowak-Jeziorański: Expo Wrocław 2010. [w:] Numer: 5/2001 (949) [on-line]. wprost.pl, 2001. [dostęp 2010-05-10]. (pol.).
  12. Wrocław kandydatem do organizacji EXPO 2012. money.pl, 2006-12-19. [dostęp 2010-05-10]. (pol.).
  13. Expo 2012. wroclaw.pl. [dostęp 2010-05-10]. (pol.).
  14. Anna Gronczewska: Expo 2022. Łódź będzie rywalizować tylko z Buenos Aires, Minneapolis bez rekomendacji BIE. dzienniklodzki.pl, 2017-05-16. [dostęp 2017-06-12]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj