Karl Malden

amerykański aktor

Karl Malden, właśc. Mladen George Sekulovich, serb. Младен Ђорђе Секуловић (ur. 22 marca 1912 w Chicago, zm. 1 lipca 2009 w Los Angeles[1]) – amerykański aktor filmowy pochodzenia serbsko-czeskiego. Laureat Oscara za drugoplanową rolę w filmie Tramwaj zwany pożądaniem (1951; reż. Elia Kazan).

Karl Malden
Ilustracja
Imię i nazwisko

Mladen George Sekulovich

Data i miejsce urodzenia

22 marca 1912
Chicago

Data i miejsce śmierci

1 lipca 2009
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

Mona Greenberg (1938–2009; jego śmierć)

Lata aktywności

1940–2000

Strona internetowa

Młodość

edytuj

Ojciec aktora, Petar Sekulović (1886-1975) był Serbem urodzonym w Bileci; na początku XX wieku wyemigrował do Chicago. Tam ożenił się z Minnie Seberą (1892-1995), robotnicą z fabryki tekstylnej, z pochodzenia Czeszką[2]. Karl, najstarszy z trójki braci, urodził się w Chicago, choć dzieciństwo i młodość spędził w hutniczym miasteczku Gary w stanie Indiana. Po ukończeniu Emerson High School w Gary pracował z ojcem w tamtejszej fabryce stali. Jednak po kilku latach porzucił pracę, by poświęcić się aktorstwu. Ukończył Goodman School of Drama na Uniwersytecie DePaul[3].

Kariera aktorska

edytuj

Do filmu trafił w 1940 mając już za sobą doświadczenia jako aktor teatralny. Jego kariera rozwinęła się w latach 50., kiedy to zagrał swoje najważniejsze role w filmach Elii Kazana. W 1952 otrzymał swojego jedynego w karierze Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę w filmie Tramwaj zwany pożądaniem (1951). W 1955 otrzymał nominację w tej samej kategorii za rolę w kolejnym filmie Kazana Na nabrzeżach (1954). W filmie Baby Doll z 1956 Kazan powierzył Maldenowi główną rolę, która przyniosła mu tym razem nominację do Złotego Globu. Później Malden i Kazan na filmowym planie już się nie spotkali. W tym okresie zagrał również w uznanym dramacie kryminalnym Alfreda Hitchcocka pt. Wyznaję (1953). Znany jako „mężczyzna z wielkim nosem” grywał zwykle bohaterów drugoplanowych o despotycznych skłonnościach, brutalnych, ale w gruncie rzeczy uczciwych. Kolejnymi znaczącymi filmami w jego karierze były m.in. westerny: Drzewo powieszonych (1959), Dwa oblicza zemsty (1961), Jak zdobywano Dziki Zachód (1962), Jesień Czejenów (1964), Nevada Smith (1966), Zawadiaki (1971); a także obsypany nagrodami dramat Johna Frankenheimera Ptasznik z Alcatraz (1962) oraz głośny film biograficzny Patton (1970), w którym wcielił się w postać gen. Omara Bradleya. Dużą popularność przyniosła mu rola detektywa Mike’a Stone’a w serialu kryminalnym Ulice San Francisco (1972-77). Otrzymał za nią nominację do Złotego Globu (w 1976) oraz 4 nominacje do nagrody Emmy (w latach 1974–1977). Po raz ostatni pojawił się na ekranie w 2000 roku w jednym z odcinków serialu Prezydencki poker.

W latach 1989–1992 był przewodniczącym Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej.

Życie prywatne

edytuj

Żoną Karla Maldena była od 18 grudnia 1938 Mona Greenberg (1917-2019). Mieli dwie córki: Mila i Carla (ur. 1953). Małżeństwo Maldena przeszło do legendy, było jednym z najdłuższych i najbardziej udanych w historii Hollywood. 18 grudnia 2008 Karl Malden i Mona Greenberg obchodzili 70. rocznicę ślubu. Aktor zmarł pół roku później. Ich związek trwał 70 lat i 195 dni.

Malden zmarł z przyczyn naturalnych w wieku 97 lat w swoim domu w dzielnicy Brentwood w Los Angeles. Mona przeżyła go o 10 lat, zmarła 13 lipca 2019 w wieku 102 lat[4]. Oboje są pochowani na Westwood Village Memorial Park Cemetery w Los Angeles.

Aktor posiada swoją gwiazdę w Hollywoodzkiej Alej Sławy przy 6231 Hollywood Boulevard.

W 1997 opublikował swoją autobiografię pt. When Do I Start?, którą napisał wspólnie z córką Carlą.

Filmografia

edytuj
 
Kadr z filmu Wyznaję (1953)
 
Z Evą Marie Saint w scenie z filmu Na nabrzeżach (1954)

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Zmarł aktor Karl Malden. wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2009-07-02]. (pol.).
  2. Karl Malden – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2016-11-12]. (ang.).
  3. Karl Malden Biography. Turner Classic Movie. [dostęp 2018-08-14]. (ang.).
  4. Mona Malden, Actress and Widow of Karl Malden, Dies at 102. hollywoodreporter.com. [dostęp 2019-07-16]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992. ISBN 83-85195-83-1.

Linki zewnętrzne

edytuj