Baroreceptory, presoreceptory – mechanoreceptory odpowiadające za stałą wielkość ciśnienia krwi[1].

Lokalizacja u człowieka

edytuj

Baroreceptory znajdują się w ścianach niektórych tętnic. Główne miejsca występowania to:

Funkcja

edytuj

Baroreceptory są odpowiedzialne za ciągłe monitorowanie ciśnienia krwi[1]. Wzrost ciśnienia zwiększa częstotliwość wyładowań z baroreceptorów do ośrodka naczyniowego i odwrotnie – spadek ciśnienia pociąga za sobą obniżenie liczby impulsów. Zwiększona aktywność baroreceptorów hamuje ośrodek naczynioruchowy, który przez włókna odśrodkowe zmniejsza napięcie mięśni gładkich tętnic. Tętnice rozszerzają się, a ciśnienie krwi obniża się. Odwrotnie – niska częstotliwość impulsów wysyłanych przez baroreceptory pobudza czynność ośrodka naczynioruchowego, który poprzez wysłane bodźce zwiększa napięcie mięśni gładkich tętnic. Nie jest to bezpośrednie działanie unerwienia eferentnego baroreceptorów: przesyłają one sygnał poprzez nerw błędny, którego pobudzenie w wypadku wzrostu ciśnienia w zatoce szyjnej prowadzi do ograniczenia efektu współczulnego: rozszerzenia naczyń krwionośnych i zahamowania efektów tropowych serca. Z drugiej strony zmniejszenie ciśnienia w obrębie baroreceptorów – w tym na skutek hipotensji ortostatycznej – prowadzi do zniesienia impulsacji nerwu błędnego i ujawnienia się efektów współczulnych)[2].

Wysoka sprawność regulacji ciśnienia krwi przez baroreceptory powoduje, że nie zmienia się ono w pozycji leżącej ani stojącej. Niekiedy mogą one utracić swą sprawność. Po długotrwałym przebywaniu w łóżku, na przykład z powodu ciężkiej choroby, zmiana położenia ciała na pionową może doprowadzić do omdlenia. Podobne warunki istnieją u kosmonautów przebywających przez dłuższy czas w stanie nieważkości.

Przypisy

edytuj
  1. a b The Baroreceptor Reflex Controls Blood Pressure, [w:] Dee Unglaub Silverthorn(inne języki), Human Physiology. An Integrated Approach, wyd. 8, Pearson Education, 2018, s. 528–530, ISBN 978-1-292-25962-8 (ang.).
  2. Władysław Z. Traczyk, Andrzej Trzebski (red.), Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, 2015, ISBN 978-83-200-6253-3.

Bibliografia

edytuj