Binarowa

wieś w województwie małopolskim

Binarowawieś w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Biecz.

Binarowa
wieś
Ilustracja
Zabytkowy kościół parafialny
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

gorlicki

Gmina

Biecz

Liczba ludności (2022)

1578[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-340[3]

Tablice rejestracyjne

KGR

SIMC

0344662

Położenie na mapie gminy Biecz
Mapa konturowa gminy Biecz, u góry znajduje się punkt z opisem „Binarowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Binarowa”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Binarowa”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, blisko górnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Binarowa”
Ziemia49°45′26″N 21°13′32″E/49,757222 21,225556[1]

W latach 1954–1972 wieś należała a była siedzibą władz do 1959 r. gromady Binarowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego.

W Binarowej znajduje się zabytkowy parafialny kościół św. Michała Archanioła wpisany w 2003 roku na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, włączony do Szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.

Położenie geograficzne

edytuj

Sołectwo Binarowa jest największe obszarowo na terenie gminy Biecz i liczy 1525 ha. Wieś położona jest w dolinie potoku Sitniczanka i na wznoszących się nad nią wzgórzach Pogórza Ciężkowickiego. Sołectwo graniczy z Bieczem, ze Święcanami, z Szerzynami, Racławicami.

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Binarowa[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0344679 Harendarzówka część wsi
0344685 Jurusiowe Potoki część wsi
0344691 Kamieniec część wsi
0344700 Kurpiel część wsi
0344716 Lechowe Potoki część wsi
0344722 Maślakowice część wsi
0344739 Nadole część wsi
0344745 Nagórze część wsi
0344751 Pola część wsi
0344768 Strzegominy część wsi
0344774 Wygon część wsi
0344780 Zielona Ulica część wsi

Oprócz wykazanych integralnych części wsi w TERYT mieszkańcy wyróżniają części wsi Równia i Wielki Potok.

Historia

edytuj

W 1348 roku król Kazimierz Wielki wręczył na Wawelu przywilej na lokację wsi poniżej Biecza na 60 łanach, na prawie niemieckim sołtysom Mikołajowi Vlosniczar i Hermanowi w obecności świadków. Akt lokacyjny uposażył sołectwo i określił przywileje oraz powinności sołtysów. Akt lokacyjny nie wymieniał nazwy wsi, a jedynie nazwę rzeki, nad którą wieś lokowano – Szczytnice, dziś Sitniczankę. Jeszcze w roku 1547 wieś funkcjonowała pod niem. nazwą Bynarhaw.

W Binarowej znajduje się na cmentarzu głównym cmentarz wojenny, gdzie zostali pochowani polegli żołnierze austriaccy.

W Binarowej, znajdującej się w czasie II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie, zostali „osiedleni” mieszkańcy Poznania, przewiezieni do GG z obozu przejściowego w Poznaniu na ulicy Głównej. Wysiedleni spotkali się z dobrym przyjęciem w Binarowej.

W Binarowej urodził się Bronisław Kamiński.

Mieszkańcy, budynki użyteczności publicznej

edytuj

Binarowa zajmuje trzecie miejsce w gminie pod względem liczebności mieszkańców.

Na terenie Sołectwa znajduje się szkoła, której pierwsza część została wybudowana w roku 1948 a druga została dobudowana w roku 1953. W roku 1999 rozpoczęto budowę nowego obiektu szkolnego, finansowaną przez Urząd Gminy Biecz.

Na terenie sołectwa działa ochotnicza straż pożarna, która w 2004 roku została włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

Religia

edytuj

W miejscowości ma swoją siedzibą parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Michała Archanioła, należąca do dekanatu Biecz, diecezji rzeszowskiej z zabytkowym kościołem parafialnym. Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła z ok. 1500 roku; jednonawowy, konstrukcji zrębowej; wyjątkowo cenne malowidła z XVI-XVII w., gotyckie rzeźby z XIV wieku. W latach 1641–1650 świątynię gruntownie przekształcono: powstała m.in. kaplica pw. Aniołów Stróżów oraz wykonano nową polichromię. W kościele znajduje się ołtarz główny z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem, kamienna chrzcielnica z 1522 roku oraz gotycki dzwon z XV wieku. W lewym ołtarzu bocznym słynący łaskami obraz Matki Boskiej, będący darem króla Jana Kazimierza[6].

W 2003 r. kościół w Binarowej wraz z innymi kościołami Małopolski i Podkarpacia, z racji dużego znaczenia dla kultury i dziedzictwa ludzkości, wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

26 czerwca 2004, na „II Forum Polskich Miast i Miejsc UNESCO, miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO. Siedzibą Ligi został Toruń, a jej pierwszym prezesem Marcin Zamoyski.

Zabytki

edytuj

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].

Inne zabytki

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 6056
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 66 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-24]. 
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce, Paweł Kutaś, Zakrzów, 2013 ISBN 978-83-60941-50-8, ss. 54-55
  7. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-21].

Linki zewnętrzne

edytuj