Biszara al-Churi (arab. بشارة الخوري, fr. Béchara El-Khoury, ur. 10 sierpnia 1890 w Alajh, zm. 1 stycznia 1964 w Bejrucie) – libański polityk, maronita, pierwszy prezydent niepodległego Libanu w latach 19431952 roku z 11-dniową przerwą (11-22 listopada 1943). Dwukrotnie był również premierem Libanu: 19271928 i w 1929. Był jedną z najważniejszych postaci w walce o niepodległość.

Biszara al-Churi
‏بشارة الخوري‎
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1890
Alajh

Data i miejsce śmierci

1 stycznia 1964
Bejrut

6. Prezydent Libanu pod mandatem francuskim
Okres

od 21 września 1943
do 10 listopada 1943

Poprzednik

Petro Trad

Następca

Émile Eddé

1. Prezydent Republiki Libanu
Okres

od 23 listopada 1943
do 18 września 1952

Poprzednik

Następca

Kamil Szamun

2. Premier Libanu pod mandatem francuskim
Okres

od 5 maja 1927
do 10 sierpnia 1928

Poprzednik

Auguste Adib Pacha

Następca

Habib Pasza as-Saad

4. Premier Libanu pod mandatem francuskim
Okres

od 9 maja 1929
do 11 października 1929

Poprzednik

Habib Pasza as-Saad

Następca

Émile Eddé

Odznaczenia
Wielki Mistrz Orderu Zasługi Libanu Wielki Mistrz Orderu Narodowego Cedru Order Orła Białego (1921–1990) Krzyż Wielki Orderu Karola III (Hiszpania)

Jego córka Huguette Caland była uznaną w zachodnim świecie malarką, rzeźbiarką i projektantką mody[1].

Życiorys

edytuj

Al-Churi z wykształcenia był prawnikiem, studiował w Bejrucie i Paryżu. Dwukrotnie startował w wyborach prezydenckich. W 1936 roku przegrał z Émile Eddé, a w wyborach z roku 1943 został wybrany na prezydenta. Zanim jednak został głową państwa założył partię Ad-Dustour i dwukrotnie był premierem Libanu. Al-Churi był postrzegany za nacjonalistę i zdecydowanie sprzeciwiał się francuskiej obecności w Libanie. Dlatego właśnie, już jako prezydent, 11 listopada 1943 roku został przez Francuzów aresztowany i na 11 dni zamknięty w wieży w Raszai. Razem z prezydentem uwięzieni zostali Rijad as-Sulh (premier), Pierre Dżemajel, Kamil Szamun i wielu innych polityków związanych z ruchem niepodległościowym.

Demonstracje przeciwko francuskiej obecności w Libanie doprowadziły do uwolnienia al-Churiego, a w konsekwencji doprowadziły do uzyskania przez Liban niepodległości. Od tamtego momentu 22 listopada 1943 roku jest libańskim Dniem Niepodległości.

Początkowe lata prezydentury al-Churiego to duży wzrost gospodarczy i rozkwit państwa. Sytuacja zmieniła się podczas wojny Izraela o niepodległość toczącej się w latach 19481949. Liban brał czynny udział w tej wojnie. Po jej zakończeniu w Libanie osiadło blisko 100 tysięcy palestyńskich uchodźców. Sytuacja wewnętrzna, jak również oskarżenia o korupcję w administracji prezydenckiej, spowodowały liczne demonstracje, po których al-Churi zrezygnował ze swojej funkcji. Miało to miejsce 18 września 1952 roku. Jego następcą został Kamil Szamun.

Postanowieniem z 17 października 1946 r. został przez prezydenta RP Władysława Raczkiewicza odznaczony Orderem Orła Białego[2][3] w dowód uznania za działalność na rzecz polskich uchodźców przebywających w Libanie[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Katharine Q. Seelye, Huguette Caland, 88, Dies; Celebrated Freedom in Art and Life, „The New York Times”, 30 września 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-04-03] (ang.).
  2. Krzysztof Filipow: Order Orła Białego. Wyd. Białystok 1995.s. 56
  3. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 307.
  4. Małgorzata Ziółkowska-Husami, Polski exodus na Bliski Wschód. polskiecedry.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-05)]. – www.polskiecedry.com (pol.)

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj