Eugeniusz Szwankowski

Eugeniusz Szwankowski (ur. 22 listopada 1906 w Warszawie, zm. 3 stycznia 1973 tamże) – polski historyk, teatrolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, varsavianista.

Eugeniusz Szwankowski
Data i miejsce urodzenia

22 listopada 1906
Warszawa

Data i miejsce śmierci

3 stycznia 1973
Warszawa

Zawód, zajęcie

historyk, teatrolog

Tytuł naukowy

Profesor

Alma Mater

Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego

Uczelnia

Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

Rodzice

Stanisław i Eugenia Affanasowicz

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Nagrobek Eugeniusza Szwankowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Stanisława, urzędnika kolejowego, i Eugenii z Affanasowiczów. Ukończył Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie i tu uzyskał maturę. W 1926 podjął studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu dyplomu w roku 1931 rozpoczął zawód archiwisty naukowego. W latach 1931–1951 pracował w Archiwum Miejskim m.st. Warszawy, w którym pełnił kolejno funkcje kierownika działu akt dawnych, kustosza i dyrektora. W kwietniu 1939 złożył rozprawę doktorską o gospodarce finansowej Warszawy doby Królestwa 1816–1830; egzaminy zdał podczas okupacji niemieckiej w tajnym Uniwersytecie w roku 1941. Przebywał w Warszawie do 1943, tj. do swego wyjazdu ze względu na stan zdrowia i sprawy rodzinne do Hrubieszowa, a potem do Lublina, gdzie pracował jako robotnik kolejowy.

Od 1952 do śmierci był samodzielnym pracownikiem naukowym Instytutu Sztuki PAN, w którym kierował działem dokumentacji teatralnej[1]. W latach 1957–1964 był kierownikiem Oddziału Teatralnego Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, późniejszego Muzeum Teatralnego w Warszawie[2]. W 1955 uzyskał tytuł docenta, a w 1960 stanowisko profesora nadzwyczajnego.

Opracował wiele haseł Polskiego Słownika Biograficznego, Słownika biograficznego teatru polskiego (był członkiem jego komitetu redakcyjnego) oraz Encyklopedii Warszawy. Współpracował ze Stolicą, Teatrem, Pamiętnikiem Teatralnym i Biuletynem Historii Sztuki. W 1956 otrzymał Nagrodę m.st. Warszawy[3].

Od 2 kwietnia 1945 był mężem Hanny Eychhorn-Szwankowskiej (1919–2012)[4].

Zmarł w Warszawie, spoczął w grobowcu rodzinnym rodziny Eychhornów[1] na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 274-5-22)[5].

Ważniejsze publikacje

edytuj
  • Warszawa: rozwój urbanistyczny i architektoniczny (Warszawa, Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 1952).
  • Teatr Wojciecha Bogusławskiego w latach 1799–1814 (Wrocław, Zakład im. Ossolińskich, 1954, t. 1 serii Materiały do dziejów teatru w Polsce).
  • Alojzy Żółkowski - ojciec (Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1956).
  • Teatr rzeczypospolitej szlacheckiej (Warszawa, Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego, 1962, z serii Reflektory na Scenę Polską).
  • Teatr polski w XIX i XX wieku: Lata 1799–1939 (Warszawa, Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego, 1963, z serii Reflektory na Scenę Polską).
  • Ulice i place Warszawy (Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963).
  • Repertuar teatrów warszawskich 1814–1831 (Warszawa, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, zeszyt 5 serii Repertuar teatrów w Polsce).
  • Teatry Warszawy w latach 1765–1918 (Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979).

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Od 18 lutego 1992 jest patronem ulicy na warszawskim Bemowie (wcześniej nosiła ona imię Franciszka Grzelszczaka[8]).

Przypisy

edytuj
  1. a b Szkoła Varsavianistyczna | Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 318 w Warszawie im. J.CH.Andersena [online], sp318warszawa.edupage.org [dostęp 2020-08-20].
  2. O Muzeum [online], Teatr Wielki Opera Narodowa [dostęp 2020-08-20] (pol.).
  3. Encyklopedia, Eugeniusz Szwankowski [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2020-08-20] (pol.).
  4. Eugeniusz Szwankowski M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2023-11-06].
  5. Cmentarz Stare Powązki: WACŁAW BORODZICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-24].
  6. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  8. Ulice Twojego Miasta | Warszawa | Szwankowskiego Eugeniusza [online], ulicetwojegomiasta.pl [dostęp 2020-08-20].