Europa Wschodnia

region w Europie

Europa Wschodnia – termin określający wschodnią część kontynentu europejskiego. Region ten jest różnie definiowany.

Europa Wschodnia

Definicje

edytuj

Według ONZ

edytuj

Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych

edytuj

Grupa Ekspertów ONZ ds. Nazw Geograficznych, wchodząca w skład Wydziału Statystycznego Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ, została założona w celu rozpatrzenia technicznych problemów standaryzacji nazw geograficznych. Grupa ta składa się z ekspertów wchodzących w skład różnych sekcji geograficznych i językowych, powołanych podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Standaryzacji Nazw Geograficznych.

W skład sekcji „Europa Wschodnia oraz Azja Północna i Środkowa” wchodzą przedstawiciele następujących państw europejskich[1]:

 

      – państwa bezwzględnie zaliczane do Europy Wschodniej

      – państwa czasami zaliczane do Europy Wschodniej

Sekcję tę tworzą również następujące państwa azjatyckie: Armenia, Azerbejdżan, Mongolia, Uzbekistan i Kirgistan.

Ponieważ poszczególne państwa mają pełną dowolność w wyborze sekcji regionalnej, do której będą należeć, podział taki nie jest formalny.

Wydział Statystyczny ONZ

edytuj
 
Wielkie regiony Europy według klasyfikacji statystycznej ONZ. Legenda:

     Europa Wschodnia

 
Europa Wschodnia według bazy danych The World Factbook CIA
 
Dwa wielkie regiony kulturowe Europy: cywilizacji wschodniej (oznaczony na szaro) i cywilizacji zachodniej (oznaczony na czerwono)
 
Mapa głównych cywilizacji według Huntingtona. Cywilizacja bizantyjsko-prawosławna oznaczona jest kolorem błękitnym
 
Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcji Międzymorza (kolor jasnozielony to tereny białoruskie i ukraińskie, od 1921 r. należące do ZSRR)

Według podziału używanego przez Wydział Statystyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych do własnych celów[2] w skład Europy Wschodniej wchodzą:

Zakwalifikowanie konkretnych państw lub obszarów do danego regionu ma na celu ułatwienie badań statystycznych i nie jest wyrazem uznania przez Organizację Narodów Zjednoczonych przynależności politycznej lub innej danego państwa lub obszaru[3].

Grupa regionalna w ONZ

edytuj

Państwa członkowskie ONZ samodzielnie decydują o swojej przynależności do poszczególnej grupy regionalnej ONZ. W ONZ do Eastern European Group przystąpiły[4]:

Turcja jednocześnie przystąpiła i do Asia-Pacific Group.

Według klasyfikacji CIA

edytuj

Amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza, w swoim corocznym raporcie The World Factbook[5], do państw Europy Wschodniej zalicza:

Natomiast do państw Europy Południowo-Wschodniej CIA zalicza:

  Rosja zaklasyfikowana jest jako państwo transkontynentalne.

Klasyfikacja polityczna

edytuj

Klasyfikacja polityczna podczas zimnej wojny

edytuj

Klasyfikacja kulturowa

edytuj
 
Europa Wschodnia według Grupy Ekspertów ds. Nazw Geograficznych.

Europa Wschodnia, w znaczeniu kulturowym, należy do bizantyjsko-prawosławnego (bizantyjsko-słowiańskiego) kręgu kulturowego – pod względem kulturowym zalicza się do niej następujące państwa:

Ponadto, do kręgu tego należą następujące państwa Europy Południowo-Wschodniej:

  Rumunia przynależy częściowo do Europy Wschodniej (Mołdawia zachodnia), Południowo-Wschodniej (Wołoszczyzna) i Środkowej (Siedmiogród, Banat, Bukowina).

Największe miasta Europy Wschodniej

edytuj
Nr. Miasto Liczba ludności Gęstość zaludnienia (os./km) Państwo
1. Moskwa 12 655 050 4940 Rosja
2. Petersburg 5 384 342 3838 Rosja
3. Kijów 2 967 360 3545 Ukraina
4. Mińsk 2 020 600 5792 Białoruś
5. Bukareszt 1 716 983 7154 Rumunia
6. Charków 1 433 886 4096 Ukraina
7. Kazań 1 257 341 2135 Rosja
8. Niżny Nowogród 1 244 254 3030 Rosja
9. Sofia 1 221 785 885 Bułgaria
10. Samara 1 156 659 2136 Rosja
11. Rostów nad Donem 1 137 904 3265 Rosja
12. Ufa 1 128 787 1594 Rosja
13. Woroneż 1 058 261 1768 Rosja
14. Perm 1 055 397 1320 Rosja
15. Odessa 1 010 537 6200 Ukraina

Definicja kulturowa

edytuj

Naukowcy zajmujący się podziałami Europy wyraźnie odróżniają, w ujęciu kulturowym, Europę Południowo-Wschodnią: dawne bizantyjskie cesarstwo wschodnie i państwa stworzone przez Słowian na Półwyspie Bałkańskim – terytorium niegdyś podbite przez Imperium Osmańskie, od Europy Wschodniej, której centrum kulturowym jest Rosja, mająca za sobą doświadczenie wieloletniego jarzma tatarskiego i która wykształciła swój specyficzny model kulturowy[7].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. United Nations Statistics Division – Geographical Names and Information Systems. unstats.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-24)]..
  2. ONZ: Composition of macro geographical (continental) regions [...]. United Nations Statistics Division, 2008-01-31. [dostęp 2008-08-22]. (ang.).
  3. http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49.htm
  4. UNITED NATIONS DGACM [online], www.un.org [dostęp 2020-08-10] (ang.).
  5. CIA: The World Factbook. [dostęp 2008-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-12)]. (ang.).
  6. Według CIA factbook Estonia pod względem geograficznym sklasyfikowana jest w Europie Wschodniej, zaś pod względem ekonomicznym w Europie Środkowej.
  7. O. Halecki, Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin 2002, rozdział VII i przywołana tam literatura (tytuł oryginału: The Limits and Divisions of European History, London and New York 1950).

Linki zewnętrzne

edytuj