Fritz Todt

polityk niemiecki, nazista

Fritz Todt (ur. 4 września 1891 w Pforzheim, zm. 8 lutego 1942 koło Kętrzyna) – niemiecki inżynier i hitlerowski działacz państwowy w okresie III Rzeszy.

Fritz Todt
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 września 1891
Pforzheim

Data i miejsce śmierci

8 lutego 1942
lotnisko Kętrzyn-Wilamowo

Minister uzbrojenia i amunicji Rzeszy
Okres

od 1940
do 1942

Przynależność polityczna

Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników

Poprzednik

urząd utworzony

Następca

Albert Speer

Przywódca Organizacji Todt
Okres

od 1938
do 1942

Poprzednik

urząd utworzony

Następca

Albert Speer

Odznaczenia
Odznaka Złota Partii (III Rzesza)
Order Niemiecki (III Rzesza) Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Krzyż Gdański I Klasy (III Rzesza) Odznaka Honorowa Olimpijska (III Rzesza) Medal Pamiątkowy 13 marca 1938 Czarna odznaka za rany (Cesarstwo Niemieckie)
Kondukt na pogrzebie Fritza Todta
Grób Todta na Cmentarzu Inwalidów w Berlinie

Życiorys

edytuj

Studiował w Karlsruhe oraz na Politechnice Monachijskiej[1]. W czasie I wojny światowej służył w niemieckich siłach powietrznych[1] i walczył na froncie zachodnim. Był członkiem NSDAP od 1922[1], a w 1931 został oficerem SS[1]. Od 1933 generalny inspektor niemieckich dróg[1], od 1934 Urzędu Techniki, a od 1940 minister uzbrojenia i amunicji Rzeszy[1].

To właśnie Todtowi Adolf Hitler powierzył budowę słynnych autostrad niemieckich Reichsautobahn (RAB), czyniąc go generalnym inspektorem budowy dróg. Todt wywiązał się z tego zadania znakomicie, czego efektem było powstanie do 1938 roku około 3 tysięcy kilometrów autostrad. W trakcie trwania Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku (Niemcy ukończyli do tego czasu około 1000 km autostrad) na przyjezdnych cudzoziemcach autostrady robiły oszałamiające wrażenie. Todt do realizacji zadania budowy autostrad RAB zaprzągł szereg inżynierów i architektów, którzy dbali o każdy szczegół, jak np. prof. Paul Bonatz ze szkoły stuttgarckiej zajmujący się projektowaniem nawet jak na współczesne czasy nowocześnie wyglądających mostów i wiaduktów. W realizację projektu budowy RAB Todt zaangażował również Roberta Leya z jego Niemieckim Frontem Pracy (DAF) i Konstantina Hierla przewodzącego Służbie Pracy Rzeszy (RAD).

Todt stworzył paramilitarną Organizację Todt (OT, niem. Organisation Todt), która w latach 1938–1945 zajmowała się głównie budownictwem obiektów wojskowych (głównie Linia Zygfryda, Wał Atlantycki oraz szereg wojennych kwater Hitlera jak ta w Wilczym Szańcu)[1]. Organizacja ta miała własne obozy pracy i zatrudniała też więźniów z obozów koncentracyjnych. W późniejszych latach wojny udział pracowników przymusowych w szeregach OT był bardzo duży.

Mając świadomość, że niemiecka produkcja zbrojeniowa nie nadąża za potrzebami (np. w październiku 1941 Wehrmacht zużył na froncie wschodnim 561 tys. pocisków kal. 75 mm przy produkcji 76 tys. szt., a w grudniu 494 tys. przy produkcji 18 tys. szt.) 29 listopada 1941 Todt oświadczył Hitlerowi, że „pod względem militarnym i ekonomicznym wojna jest przegrana”[2].

Fritz Todt zginął 8 lutego 1942 w katastrofie lotniczej na lotnisku Kętrzyn-Wilamowo obsługującym Wilczy Szaniec, wracając po konferencji z Hitlerem nt. uzbrojenia[1]. Okoliczności jego śmierci do dzisiaj stwarzają pole do tworzenia teorii spiskowych, gdyż Fritz Todt nie lubił się z szeregiem partyjnych karierowiczów Adolfa Hitlera, jak choćby z Hermannem Göringiem. Todt zawsze chwalony był za profesjonalizm, dobre kwalifikacje oraz znakomity talent organizacyjny. Göring zaraz po śmierci Todta zjawił się u Hitlera w Wilczym Szańcu, gdzie – jak wspominał Albert Speer – zaproponował swoją kandydaturę jako następcę Fritza Todta. Hitler wyznaczył jednak innego następcę w osobie Speera. Ciało Todta wystawiono w pobliskim Karolewie, a później transportem kolejowym ze stacji kolejowej (obecnie nie istnieje) w Czernikach przewieziono do Berlina, gdzie odbył się oficjalny pogrzeb.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Richard Overy: Trzecia Rzesza Historia Imperium. s. 87.
  2. Wiktor Suworow Dzień „M”, Rebis Poznań, s. 91–92

Bibliografia

edytuj
  • Blaine Taylor, Inżynierowie - tajna armia Hitlera, Grzegorz Siwek (tłum.), Warszawa: RM, 2011, ISBN 978-83-7243-958-1, OCLC 804012320.
  • Richard Overy: Trzecia Rzesza Historia Imperium. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012. ISBN 978-83-7670-290-2.