Matt Louis Urban, właśc. Mateusz Urbanowicz (ur. 25 sierpnia 1919 w Buffalo w stanie Nowy Jork, zm. 4 marca 1995 w Holland w stanie Michigan) – amerykański wojskowy polskiego pochodzenia, podpułkownik armii amerykańskiej, uczestnik II wojny światowej.

Matt Louis Urban
ilustracja
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

25 sierpnia 1919
Buffalo, Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

4 marca 1995
Holland, Michigan

Przebieg służby
Lata służby

1941–1946

Siły zbrojne

 US Army

Jednostki

60 Pułk Piechoty
9 Dywizji Piechoty

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Combat Infantryman Badge
Medal Honoru (Stany Zjednoczone)
Srebrna Gwiazda - dwukrotnie (Stany Zjednoczone)
Legionista Legii Zasługi (USA)
Brązowa Gwiazda z odznaką waleczności - trzykrotnie (Stany Zjednoczone)
Purpurowe Serce - siedmiokrotnie (Stany Zjednoczone)
Presidential Unit Citation - baretka wojsk lądowych Medal Amerykańskiej Służby Obronnej Medal Kampanii Amerykańskiej (USA) Medal Kampanii Europy-Afryki-Bliskiego Wschodu (USA) Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej (USA) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1914-1918 (Francja)

Życiorys

edytuj

Urodził się w Buffalo w rodzinie polskich imigrantów. Uzyskał licencjat z historii na Uniwersytecie Cornell w Nowym Jorku. 2 lipca 1941 wstąpił do Korpusu Oficerów Rezerwy (ROTC) armii amerykańskiej i, po odbyciu przeszkolenia w Fort Bragg w Karolinie Północnej, został skierowany do 60 Pułku Piechoty 9 Dywizji Piechoty, z którym odbył sześć kampanii bojowych na froncie II wojny światowej. Walczył w Algierii, Tunezji, na Sycylii, we Francji i w Belgii. Z czasem doszedł do stopnia kapitana i stanowiska dowódcy batalionu.

W 1944, po odniesieniu poważnej rany karku i uszkodzeniu strun głosowych (lekarze nie rokowali szans na przeżycie), został odesłany do USA, a w lutym 1946 przeniesiony w stan spoczynku. Podczas 20-miesięcznej służby na froncie wykazał się nadzwyczajną odwagą osobistą, umiejętnością dowodzenia i pozytywnego wpływania na morale żołnierzy. Za swą postawę uznany za najwaleczniejszego żołnierza amerykańskiego w II wojnie światowej.

Otrzymał łącznie 29 amerykańskich, francuskich i belgijskich odznaczeń wojskowych, a wśród nich Medal Honoru (otrzymało go około 400 uczestników II wojny światowej), Legię Honorową, dwukrotnie Srebrną Gwiazdę, trzykrotnie Brązową Gwiazdę i siedmiokrotnie Purpurowe Serce za odniesione rany.

Odznaczenia

edytuj
 
Medal Honoru

W związku z bałaganem biurokratycznym wniosek o nadanie mu Medalu Honoru przeleżał w archiwach Pentagonu 35 lat, by wreszcie, 19 lipca 1980 prezydent USA Jimmy Carter udekorował Matta Urbana tym najwyższym odznaczeniem amerykańskim.

A oto końcowy fragment uzasadnienia nominacji do Congressional Medal of Honor:

Sposób, w jaki dowodził kapitan Urban, jego bezgraniczna odwaga, śmiałość i powtarzane wystawianie się na ryzyko w polu ostrzału, były przykładem dla całego batalionu. Walecznością i zdecydowaniem kapitan Urban podtrzymał chwalebne tradycje Armii Stanów Zjednoczonych i zasłużył na najwyższą nagrodę.

Zmarł 4 marca 1995 w Holland w stanie Michigan. Został pochowany na Narodowym Cmentarzu w Arlington w stanie Wirginia.

Związki z Polonią

edytuj

Urban był blisko związany ze środowiskami polonijnymi, m.in. dwukrotnie był marszałkiem polskiej parady w Hamtramck, należał do Polskiego Legionu Weteranów Amerykańskich (ang. The Polish Legion of American Veterans – PLAV). O swych przeżyciach napisał książkę The Matt Urban’s Story. Polonia amerykańska od lat zabiega o to, by poczta (US Postal Service) wydała znaczek z jego podobizną. Jak dotąd bezskutecznie, głównie za sprawą hollywoodzkiego lobby, które na czołowego bohatera USA kreowały Audiego Murphy’ego (również 29 odznaczeń, ale bez Legii Honorowej), dzielnego żołnierza, a następnie aktora filmowego, szczególnie znanego z autobiograficznego filmu Do piekła i z powrotem[1].

Przypisy

edytuj
  1. Wojciech Jażdżewski: Bohater nieznany. Dziennik Związkowy, 25.05.2007. [dostęp 2022-02-11].

Linki zewnętrzne

edytuj