Sefer Jecira
Ten artykuł od 2012-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Sefer Jecira (hebr. ספר יצירה Księga Stworzenia) – starożytny żydowski traktat dotyczący stworzenia świata. Jeden z pierwszych tekstów żydowskiego mistycyzmu.
![](http://178.128.105.246/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Sepher_yetzirah_mantua_1562.jpg/220px-Sepher_yetzirah_mantua_1562.jpg)
Datowany na drugą połowę II wieku. n.e. lub pierwszą połowę III wieku n.e. Dawniejsza literatura przesuwała datę powstania księgi nawet na VI wiek n.e. Zależność od Filona z Aleksandrii i polemika z gnostycyzmem wskazują jednak na czas wcześniejszy. Powstała prawdopodobnie w Aleksandrii.
Spisana jest w języku hebrajskim, nieco uproszczonym w porównaniu z językiem Biblii. Zawiera również ślady terminologii greckiej. Składa się z sześciu rozdziałów, odpowiadających prawdopodobnie sześciu dniom stworzenia. Wpisuje się w tradycję ma'ase Bereszit – mistyki skupionej na spekulacji nad stworzeniem świata. Jako pierwszy ze znanych tekstów prezentuje stworzenie przez Boga za pomocą dziesięciu sefirot (jest to pierwszy przypadek użycia tego pojęcia w żydowskiej literaturze religijnej) i dwudziestu dwóch liter alfabetu hebrajskiego – która to koncepcja nie jest osadzona w Biblii. Treść traktatu zdradza znajomość dzieł Filona i Timajosa Platona. W swej wymowie jest całkowicie monoteistyczna. Nie zawiera gnostyckich idei pleromatycznej budowy niebios i systemu emanacji. Nie buduje również żadnej teodycei. Bóg jest opisany jako twórca zarówno dobra, jak i zła.
Sefer Jecira stanowiła inspirację dla późniejszych mistyków żydowskich. Wykorzystywano ją również jako praktyczny przepis na tworzenie golema.
Pierwszy polski przekład, opatrzony wstępem i komentarzem, zaproponował Mariusz Prokopowicz; książka ukazała się pod tytułem Księga Jecirah. Klucz Kabały.