Statua Wolności

posąg w Nowym Jorku

Statua Wolności (ang. Statue of Liberty), właściwie Wolność Opromieniająca Świat[a] (ang. Liberty Enlightening the World, fr. La liberté éclairant le monde) – posąg na wyspie Liberty Island u ujścia rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego w regionie metropolitalnym Nowego Jorku, nieoficjalny symbol wolności, Nowego Jorku i Stanów Zjednoczonych. Wyspa Liberty wraz z wyspą Ellis stanowi kompleks będący własnością federalną i zarządzany przez National Park Service. Administracyjnie należy do stanu Nowy Jork[1].

Statua Wolności
Statue of Liberty[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Nowy Jork

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, VI

Numer ref.

307

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1984
na 8. sesji

Położenie na mapie Nowego Jorku
Mapa konturowa Nowego Jorku, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Statua Wolności”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Statua Wolności”
Położenie na mapie stanu Nowy Jork
Mapa konturowa stanu Nowy Jork, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Statua Wolności”
Ziemia40°41′21,1″N 74°02′40,2″W/40,689194 -74,044500
Statua Wolności, gwiaździsty fort Wood i Liberty Island

Monumentalna, neoklasycystyczna statua została wzniesiona w latach 1884–1886 według projektu Frédérica-Auguste’a Bartholdiego, Gustave’a Eiffela (konstrukcja) i Richarda Morrisa Hunta (postument).

Dar narodu francuskiego dla narodu amerykańskiego, upamiętniający przymierze obu narodów w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych[2]. W 1924 został uznany za narodowy pomnik Stanów Zjednoczonych, a w 1984 wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Figuruje również w rejestrze National Register of Historic Places.

Historia

edytuj

Pomnik, utrzymany w stylu neoklasycyzmu realistycznego, jest dziełem francuskiego rzeźbiarza Frédérica-Auguste’a Bartholdiego. Przedstawia postać kobiecą trzymającą w prawej dłoni pochodnię, a w lewej tablicę, na której umieszczona jest data uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone. Wyryte jest dokładnie: JULY IV MDCCLXXVI (4 lipca 1776). Na koncepcję Statuy Wolności miał wpływ obraz Eugène DelacroixWolność wiodąca lud na barykady, a jej twarzy Bartholdi nadał rysy własnej matki, lecz ciało wzorował na swojej kochance.

Pomnik był darem rządu francuskiego dla USA w 100-lecie uchwalenia Deklaracji niepodległości. Został wzniesiony we Francji i przekazany w 1884 ambasadorowi amerykańskiemu w Paryżu. Potem rozebrano go na części i wysłano statkiem do Nowego Jorku. Odsłonięcie odbyło się 28 października 1886 i dokonał tego prezydent Grover Cleveland. Jest narodowym pomnikiem USA, zarządzanym przez National Park Service.

Statua Wolności znajduje się na Liberty Island, u ujścia rzeki Hudson. Podstawa pomnika stoi na XIX-wiecznym forcie Wood, o narysie gwiaździstym. Jest własnością federalną administrowaną przez National Park Service i znajduje się na terenie objętym jurysdykcją stanu Nowy Jork[3].

Na postumencie znajduje się płyta z tekstem sonetu Emmy Lazarus Nowy kolos[4].

  • Wysokość: 46,5 m
  • Wysokość wraz z cokołem: 93 m
  • Waga: 229 ton
  • Szerokość w talii: 11 m
  • Konstrukcja: ze stali i miedzi, wewnątrz znajdują się dwa ciągi spiralnych schodów prowadzących do punktu widokowego. Trzeci ciąg schodów do pochodni nie jest dostępny dla zwiedzających
    Autorem konstrukcji stalowej i podstawy był Gustave Eiffel.
  • Piedestał (projektu amerykańskiego architekta Richarda Morrisa Hunta) wysokości 47 m

Posąg stał się symbolem wolnej i bogatej Ameryki dla wielu emigrantów przybywających do Nowego Jorku. Statua stoi na zerwanym łańcuchu, dzierżąc w prawej ręce pochodnię, w lewej zaś tablicę z napisem 4 lipca 1776 Dzień Niepodległości Ameryki.

Statua Wolności skonstruowana jest z miedzi, dlatego w wyniku korozji atmosferycznej jej powłoka okryła się patyną, przez co uzyskała grynszpanowy kolor.

Zwiedzanie

edytuj

W wyniku zamachów z 11 września 2001 zamknięto wstęp dla turystów do tarasu widokowego w koronie statuy. 23 maja 2009 wnętrze statuy zostało przywrócone do zwiedzania, wraz z dwoma tarasami widokowymi i prowadzącymi do nich ciągami schodów. Wstęp na najwyższą część ramienia i znicza jest od 1916 niedostępny dla zwiedzających. W październiku 2012 ponownie otwarto koronę dla zwiedzających.

Zobacz też

edytuj
  1. Dosłownie Wolność Oświecająca Świat.

Przypisy

edytuj
  1. Frequently Asked Questions – Statue Of Liberty National Monument [online], U.S. National Park Service [dostęp 2020-05-28] (ang.).
  2. Andrzej Bartnicki, Krzysztof Michałek, Izabella Rusinowa, Encyklopedia Historii Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa: „Egross”: „Morex”, 1992, s. 362, ISBN 83-85253-07-6, OCLC 749217824.
  3. Przynależność do stanu Nowy Jork została ustalona na mocy paktu ratyfikowanego przez Kongres w 1834. [1].
  4. Berndt Ingmnar Gutberlet: 20 najwspanialszych budowli świata. Tłum. Barbara Niedźwiedzka. Katowice: Post Factum, 2018, s. 251–262. ISBN 978-83-8110-389-3.

Linki zewnętrzne

edytuj