Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu


Protista cumprendet a s'imparis de organismos eucariotas (est a nàrrere, is tzèllulas chi cuntenent unu nùcleu tzellulare), chi non sunt animales, prantas o fungos.[1]​ In sa classificatzione sientìfica de sos èsseres bios is protistos sunt assignados a su Regnu Protista (o Protoctista) chi est unu taxon onnicumprensivu, in disusu progressivu.[2][3][4] Si tratat de unu grupu parafilèticu pro su fatu chi non cuntenet a totu is calados dae s'antepassadu comunu, est a nàrrere, chi escluet a animales, prantas e fungos, chi fiant colados dae grupos de protistas diferentes.

Protistas
Example alt text
Genias vàrias de protistas
Classificatzione sientìfica
Domìniu Eukaryota
Regnu Protista
Phyla
Sarcomastigophora - Labirintomorpha - Apicomplexa - Ciliophora - Mixozoa - Microspora - Ascetospora
Custu template: càstia  cuntierras  modìfica

In is protistos s'agatant rapresentantes tantis unitzellulares comente pluritzellulares, autòtrofos, eteròtrofos e micsòtrofos, fagòtrofos comente fintzas osmòtrofos, intre medas àteras caraterìsticas. Pro custu, sa tendèntzia atuale est de torrare a classificare a sos organismos chi cunformaiant su regnu Protista in su regnu Chromista e su regnu Protozoa segundu is postulados de Thomas Cavalier-Smith, faghende chi sa tassonomia reflesset in mègius mesura sa filogènesi de custos grupos.

Riferimentos

modìfica
  1. (EN) Maureen A. O’Malley, Michelle M. Leger, Jeremy G. Wideman & Iñaki Ruiz-Trillo, Concepts of the last eukaryotic common ancestor, in Nature Ecology & Evolution, 18 freàrgiu 2019.
  2. (EN) Cavalier-Smith, T., Protozoa: The Most Abundant Predators On Earth, in SGM, Society for General Microbiology, Onniasantu 2006.
  3. (EN) Laura Wegener Parfrey,1 Erika Barbero,2 Elyse Lasser,2 Micah Dunthorn,1 Debashish Bhattacharya,3,4 David J Patterson,5 and Laura A Katz1,2,*, Evaluating Support for the Current Classification of Eukaryotic Diversity, in PLoS Genet., 22 Nadale 2006.
  4. (EN) Martin Schlegel, Norbert Hülsmann, Protists – A textbook example for a paraphyletic taxon, in Organisms Diversity & Evolution, vol. 7, nº 2, 2 austu 2007.

Àteros progetos

modìfica
Classificatzione de sas ispètzies
Haeckel (1894)
Tres regnos
Copeland (1938)
Bator regnos
Whittaker (1969)
Chimbe regnos
Woese (1990)
Tres domìnios
Cavalier-Smith (2004)
Duos domìnios e sete regnos
Animalia Animalia Animalia Eukarya Eukaryota Animalia
Plantae Plantae Plantae Plantae
Protista Fungi Fungi
Protista Chromista
Protista Protozoa
Monera Monera Bacteria Prokaryota Bacteria
Archaea Archaea