Ovo je članak o godini 1798.

Godina 1798 (MDCCXCVIII) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.

Milenijum: 2. milenijum
Vjekovi: 17. vijek18. vijek19. vijek
Decenija: 1760-e  1770-e  1780-e  – 1790-e –  1800-e  1810-e  1820-e
Godine: 1795 1796 179717981799 1800 1801
1798. po kalendarima
Gregorijanski 1798. (MDCCXCVIII)
Ab urbe condita 2551.
Islamski 1212–1213.
Iranski 1176–1177.
Hebrejski 5558–5559.
Bizantski 7306–7307.
Koptski 1514–1515.
Hindu kalendari
Vikram Samvat 1853–1854.
Shaka Samvat 1720–1721.
Kali Yuga 4899–4900.
Kineski
Kontinualno 4434–4435.
60 godina Yang Zemlja Konj
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 11798.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era
1798:
123456789101112
RođenjaSmrti

Događaji

uredi

Januar/Siječanj

uredi
 
Helvetska revolucija i upad Francuza

Februar/Veljača

uredi

Mart/Ožujak

uredi
  • 2. 3. - Grofovija Thurgau postaje zaseban švajcarski kanton.
  • 5. 3. (15 Ventôse an VI) - Bitke kod Neuenegga i na Grauholzu: Francuzi istog dana imaju poraz ali i ostvaruju odlučujuću pobedu nad švajcarskim, bernskim, snagama. Francuske trupe ulaze u Bern - pregažena Stara Švicarska Konfederacija.
  • 7. 3. - Republike Ankona i Tiberina se vraćaju pod vlast Rima - sada Rimske Republike.
  • mart - Guvernadur Jovan Radonjić se obratio Beču, da car "rišolvi ne upuštiti ovoliko rabroga naroda ispred obećane protecije" - ali ovi će ući u spor sa vladikom Petrom I oko manastira Maine[2].
  • 23. 3. (12. 3. po j.k.) - Ruski car Pavle I dozvoljava gradnju staroveračkih hramova.
  • 29. 3. - "Luj XVIII" stiže u Mitau/Jelgavu, gde mu je ruski car stavio na raspolaganje dvorac.

April/Travanj

uredi
  • 7. 4. - Osnovana Teritorija Mississippi, glavni grad Natchez (1817. podeljena na Državu Mississippi i Teritoriju Alabama).
  • 12. 4. (23 Germinal) -   U Švicarskoj proglašena Helvetska Republika kao francuska klijentska država (traje do 1803). Tokom godine u zemlji ima još okršaja (Hägglingen, Wollerau, Schindellegi, Nidwalden). Dok su ranije kantoni i drugi entiteti emitovali novac, sada će prvi put biti uveden franak (do 1803. pa konačno od 1850).
  • 26. 4. (7 Floréal) - Francuska anektira Ženevu.
  • april - avgust? - Sultanova vojska opseda Pazvanoglua u Vidinu. Srbi za to vreme čuvaju istočnu granicu Beogradskog pašaluka[3].

Maj/Svibanj

uredi

Jun/Juni/Lipanj

uredi
 
Spomen ploča Rigi od Fere
  • 18. 6. - Zakon o naturalizaciji produžava rok potreban da useljenici u SAD dobiju državljanstvo sa pet na 14 godina - smatra se prvim od četiri Zakona o tuđincima i pobuni, ovog i sledećeg meseca. Ovo predstavlja osiguranje nacionalne sigurnosti u vreme neobjavljenog rata sa Francuskom ili progon neistomišljenika (tri zakona su van snage od 1800-01).
  • 21. 6. - Bitka na Vinegar Hill: Britanci porazili irske pobunjenike kod Enniscorthyja.

Jul/Juli/Srpanj

uredi
  • 1. 7. (13 Messidor) - Napoleonov pohod na Egipat i Siriju: francuske trupe pod Napoleonom Bonapartom se iskrcavaju u osmanskom mamelučkom Egiptu, sutradan ulazi u Aleksandriju. U pohodu je sudjelovao niz arheologa i naučnika, a koji će za posljedicu imati nagli procvat egiptologije.
  • 5. 7. (24. 6. po j.k.[4]) - Turci u Beogradu pogubili grčkog pisca i patriotu Rigu od Fere, kao i sedmoricu njegovih drugova. U narednom periodu, Turci sumnjičavi prema Srbima, naročito bivšim frajkorcima, Osman-aga uhapsio neke oborknezove i frajkorce.
 
"Zauzeće Aleksandrije" na Trijumfalnoj kapiji
 
Bitka kod Piramida

Avgust/August/Kolovoz

uredi

Septembar/Rujan

uredi
  • 2. 9. (16 Fructidor) - Pobuna Maltežana protiv francuske okupacije, ubrzo im se pridružuju saveznici - Opsada Malte (1798-1800) (→ Druga koalicija).
  • 5. 9. (19 Fructidor) - Jourdanov zakon institucionalizuje regrutaciju u Francuskoj, 24. septembra/3 vandemijera poziva 200.000 ljudi.
  • 9. 9. (23 Fructidor) - Osmanski sultan Selim III proglašava Francuskoj rat, džihad.
  • 9. 9. - Zakonom u Francuskoj se propisuje pojačano poštovanje dekadnog dana revolucionarnog kalendara (→ dekadni kult, zakon ostaje na snazi manje od dve godine).
  • 3 - 10. 9. - Bitka kod St. George's Caye: Britanci porazili meksičke Špance kod Belizea - danas praznik u toj državi.
  • 21. 9. - Stanko Arambašić, zapovednik srpske narodne vojske posečen u Smederevu po naređenju Osman-age (ostali uhapšeni Srbi su pušteni).

Oktobar/Listopad

uredi

Novembar/Studeni

uredi

Decembar/Prosinac

uredi
  • 6. 12. (16 Frimaire) - Gen. Barthélemy Catherine Joubert zauzima pijemontsku prestonicu Torino. Kralj Karlo Emanuel IV. odlazi na Sardiniju.
  • 8. 12. - U britanski budžet prvi put uveden porez na prihod (naplaćuje se 1799-1802, 1803-16 i stalno od 1842).
  • 10. 12. - Proglašena francuska klijentska Pijemontska Republika (do 1799).
  • 11. 12. (21 Frimaire) - Jean Étienne Championnet povratio Rim i nastavlja prema Napulju.
  • 19. 12. - Napoleon potvrđuje povlastice sinajskom manastiru sv. Katarine, opravlja severni zid, porušen usled kiše.
  • 23. 12. - Rusko-osmanski sporazum protiv Francuske, turske luke su otvorene za ruske brodove (→ Druga koalicija).
  • 23. 12. - Nelsonov brod HMS Vanguard evakuiše kralja Ferdinanda I, kraljevsku porodicu i druge važne osobe iz Napulja na Siciliju.
  • 27. 12. - Ruski car Pavle I postaje Veliki majstor Reda sv. Jovana Jerusalimskog, tj. Malteških vitezova.
  • 29. 12. - Ugovor V. Britanije, Dve Sicilije i Rusije za intervenciju protiv Francuza u Italiji.
  • krajem godine - Usled rata sa Francuskom, sultan oprašta Pazvanogluu i janičarima, ovima izričito dozvoljen povratak u Beogradski pašaluk[4].

Kroz godinu

uredi

Rođenja

uredi

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1798.

Reference

uredi
  1. Istorija s. n. IV-1, 412-3
  2. 2,0 2,1 Ćorović, Vladimir. Razmah Crnogoraca. rastko.rs
  3. Istorija s. n. IV-1, 413
  4. 4,0 4,1 Ćorović, Vladimir. Istorija srpskog naroda - Začeci ustanka u Srbiji. rastko.rs
  5. ZAKONIK SVETOG PETRA CETINjSKOG. rastko.rs
  6. Istorija s. n. IV-1, 412
Literatura
  • Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-I)