Saltu al enhavo

Kazo (gramatiko)

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Gramatika kazo)

Gramatika kazo (aŭ simple kazo) (laŭ latina casus [ˈkaːzʊs], Pl.: casūs kun longa u [ˈkaːzuːs]) estas en gramatiko fleksia kategorio de substantivecaj vortospecoj (=deklinacio). Per tio la nomo montras sian funkcion ene de senca kombino de frazo. En morfologio kazo estas morfologia kategorio, kiu estas markita per sistemo je unu al alia vidalvide starantaj formaroj, dum ke ĉi tiuj formoj respegulas rilaton de unu objekto al aliaj objektoj en certa situacio. Tipe vorto portas nur unu kazan markilon, en kelkaj lingvoj tamen ekzistas ankaŭ vortoj kun du aŭ pli da kazaj markiloj.

Etimologio

[redakti | redakti fonton]

La esprimo kazo reiras etimologie de la greka gramatikisto Dionysios Thrax. Li priskribis substantivecajn vortospecojn (latine nomina) kiel defalantaj (germane 'abfallend' ('abhängig')) de verboj kaj nomis ĉi tiun proceson ptosis ( πτῶσις) 'falo'. La transpreno de nocio de latina estas ĝis hodiaŭ konservata.

Kazoj en Esperanto

[redakti | redakti fonton]

Laŭ la fundamenta gramatiko Esperanto havas nur du kazojn:

Ĉiuj aliaj estas esprimataj per prepozicioj.

Tamen oni trovas konservaĵojn de Pra-Esperanta kazo genitiva kun pronomoj ies, kies kaj ties, (kaj en iuj pli-malnovaj tekstoj mies, vies, lies, ŝies, ĝies, sies, nies kaj ilies).

Tradiciaj gramatikaj kazoj

[redakti | redakti fonton]

Listo de kazoj

[redakti | redakti fonton]

Aliaj gramatikaj kazoj

[redakti | redakti fonton]