پیڤۆک

پیڤۆک، پرپزێک، پیشۆک (جرۆجوس) ژ فامیلەیا سۆسنان (Iرداجەاە) کولیلکەکئە .ئا نگۆ ژ مالباتا کو بەرفی، لەیلانک، سۆسن، پیڤازئوو لالە دکەڤینێ. مالباتا زەمبەقان ژی دبێژن. ل کوردستان، رۆژهلاتا ناڤین، ئەورۆپائوو باکورێ ئافریکایێ گەلەک تێ دیتن. 89 جورەیێن وێ هەنە.

• پیڤۆکا جۆتیاران، پیڤۆکا پاییزێ
• پیڤۆکا زۆزانان، پیڤۆکا بهارێ

دبێژنئە ڤ کولیلک ژئا لپێن سویسرەیێ بەلاڤ بوویە،ئا نگۆ وەلاتێ وێ یێ هەری کەڤن چیایێنئا لپانئە . کۆکێن وێ ب خاڤیئا ن پژاندی تێن خوارن. خوارنا وێ ژی چێدکن. ل هن دەڤەرانئا رد (ارڤان) ب کۆکێن وێ وەردکن، د ناڤا روون دە دقەلیننئوو دخون. ل گورجستانێ گرارا وێ (پیلاو)ئوو هەروها شۆربەیا وێ ژی چێدکن.

زەفەران (جرۆجوس ساتڤوس) ژی جورەیەکە پیڤۆکێ یە کو د پێژگەها کورد دە جهێ وێ هەیە. حەروها ل حندستان، ئیرانئوو وەلاتێن ەرەب ژی زەفەران گەلەک تێ بکارانین. ل ترکیەیێ ژی تۆزا زەفەرانێ بکارتینن.

دڤێ مرۆڤ ژبیر نەکە، هن روەکێن دشبن پیڤۆکێ هەنە کو دکارن زیانێ بدن تەندورستیا مرۆڤ. بۆ میناک پیڤۆکا بەژی یان پیڤۆکا بێیۆم هەیە کو ب لاتینی ژێ رە جۆلهجوم دبێژن، بژەهرئە . مخابن ل کوردستانێ زارۆک بێی زانەبوون ڤێ جورەیێ بژەهر دخون، ب ژەهرێ دکەڤن.

روەکەک هەردەمی یە،ئا نگۆ هەگەر بێ چاندن د کیژان وەرزێ دە بە،ئا ژ ددە. لێ ژ بۆئە و بژیئا خا چیایی، سارئوو بەرفی پێویستئە .

ل کوردستانێ ب بهارێئوو پاییزێئا ژ ددن. پەلێن وێ رەنگێن جودا دە نە، لێ پررانی مۆر، زەر، سپیئوو بنەفشیا ڤەکری نە. 88 جورەیێن وێ هاتنە پەیتاندنئوو تۆمارکرن.

بران ماتهەو سالا 1982'یان 80 جورەئوو 8 ڤاریانتێن جورەیان تۆمار کریە، (ب لاتینی):

• بنەکۆم جرۆجوس
  • مالبات جرۆجوس
    • جورە ڤەرن
      • جرۆجوس ڤەرنوس، جرۆجوس تۆمماسنانوس، جرۆجوسئە تروسجوس، جرۆجوس کۆسانن، جرۆجوس بایتۆپۆروم
    • جورە سجاردج
      • جرۆجوس سجاردجوس، جرۆجوس پەلستەرجوس
    • جورە ڤەرسجۆلۆرەس
      • جرۆجوس ڤەرسجۆلۆر، جرۆجوس مالی، جرۆجوس مپەرات، جرۆجوس منموس، جرۆجوس جۆرسجوس، جرۆجوس جامبەسسەدەس
    • جورە لۆنگفلۆر
      • جرۆجوس لۆنگفلۆروس، جرۆجوس نودفلۆروس، جرۆجوس سەرۆتنوس، جرۆجوس نڤەوس، جرۆجوس گۆولمی، جرۆجوس لگوستجوس** (سین. جرۆجوس مەدوس هۆرت، نۆن بالبس) (مارۆتت، 1988)
    • جورە کۆتسجهیان
      • جرۆجوس کۆتسجهیانوس، جرۆجوس سجهارۆژان، جرۆجوس ڤاللجۆلا، جرۆجوسئا وتران، جرۆجوس کاردوجهۆروم، جرۆجوس گلانجوس، جرۆجوسئۆ جهرۆلەوجوس
    • جورە جرۆجوس
      • جرۆجوس ساتڤوس، جرۆجوس پاللاس، جرۆجوس تهۆماس، جرۆجوس جارتورگهتانوس، جرۆجوس مۆابتجوس، جرۆجوسئۆ رەۆجرەتجوس، جرۆجوسئا سوماناە، جرۆجوس هادراتجوس، جرۆجوس ماتهەو* (کەرندۆرفف & پاسجهە، 1994)، جرۆجوس ناقابەنسس* (ئال-ئەساو، 2001)
  • مالبات نودسجاپوس
    • جورە رەتجولات
      • جرۆجوس رەتجولاتوس، جرۆجوس ڤەلوجهەنسس، جرۆجوس جڤژج، جرۆجوس دالماتجوس، جرۆجوس سەبەر، جرۆجوس رۆبەرتانوس، جرۆجوس جانجەللاتوس، جرۆجوس هەرمۆنەوس، جرۆجوسئا بانتەنسس، جرۆجوسئا نگوستفۆلوس، جرۆجوسئا نجیرەنسس، جرۆجوس گارگارجوس، جرۆجوس سەهەانوس، جرۆجوس روژانەنسس* (راندژەلۆڤć &ئا ل.، 1990)، جرۆجوس هەربەرت* (ب.ماتتهەو، 2009)
    • جورە بفلۆر
      • جرۆجوس بفلۆروس، جرۆجوس جهریسانتهوس، جرۆجوسئا لمەهەنسس، جرۆجوس دانفۆرداە، جرۆجوس پەستالۆززاە، جرۆجوسئا ەروس، جرۆجوس جیپروس، جرۆجوس هارتماننانوس، جرۆجوسئا دانەنسس، جرۆجوس لەجهتلن، جرۆجوس جاسپوس، جرۆجوس کەرندۆرففۆروم* (پاسجهە، 1993)، جرۆجوس واتتۆروم* (ماتهەو، 1995; 2000)، جرۆجوس نەرماناە* (یüزباسۆگلو & ڤارۆل، 2004)
    • جورە ئۆرەنتالەس
      • جرۆجوس کۆرۆلکۆو، جرۆجوس مجهەلسۆن، جرۆجوسئا لاتاڤجوس
    • جورە فلاڤ
      • جرۆجوس فلاڤوس، جرۆجوسئا نتالیەنسس، جرۆجوسئۆ لڤەر، جرۆجوس جانددوس، جرۆجوس ڤتەللنوس، جرۆجوس گراڤەۆلەنس، جرۆجوس هیەمالس، جرۆجوس پاسجهە* (کەرندۆرفف، 1993)
    • جورە ئالەپپج
      • جرۆجوسئا لەپپجوس، جرۆجوس ڤەنەرس، جرۆجوس بۆولۆس
    • جورە جارپەتان
      • جرۆجوس جارپەتانوس، جرۆجوس نەڤادەنسس
    • جورە Iنتەرتەخت
      • جرۆجوس فلەسجهەر
    • جورە سپەجۆس
      • جرۆجوس سپەجۆسوس، جرۆجوس پولجهەللوس
    • جورە لاەڤگات
      • جرۆجوس لاەڤگاتوس، جرۆجوس بۆری، جرۆجوس تۆورنەفۆرت
• بنەکۆم جرۆجرس
  • جرۆجوس باناتجوس

• 
  فۆرمەکە کوولیلکا پیڤۆکێ
• 
  حن جورەیێن وێ
• 
  جرۆجوس ڤەرنوس
• 
  ل کوردستانێ گەلەک ن
• 
  جورەیێن وێ گەلەک ن
• 
  جرۆجوس جارپەتانوس

• س. I.ئا ل، بران ماتهەو: جرۆجوس. Iن: فلۆرائۆ ف پاکستان - فلۆرایا پاکستانێ، رووپەل 202 (ۆنلنە) (نە ب کوردی یە)