Przejdź do zawartości

Alfred von Kropatschek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alfred von Kropatschek
Ilustracja
Feldzeugmeister Feldzeugmeister
Data i miejsce urodzenia

30 stycznia 1838
Bielsko

Data i miejsce śmierci

2 maja 1911
Lovran

Przebieg służby
Lata służby

1858–1895

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier

Stanowiska

inżynier i konstruktor broni

Główne wojny i bitwy

wojna francusko-austriacka,
wojna prusko-austriacka

Późniejsza praca

generalny inspektor artylerii

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Leopolda (Austria) Komandor Orderu Leopolda (Austria) Kawaler Orderu Leopolda (Austria) Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Wojenny (Austro-Węgry) Odznaka za 25-letnią Służbę Wojskową (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Kawaler z Koroną Orderu Zasługi Adolfa de Nassau Oficer Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Kawaler 1. klasy Orderu Miecza (Szwecja) Oficer Orderu Korony Włoch Oficer Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Królewski Korony (Prusy) Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii

Alfred Ritter von Kropatschek (ur. 30 stycznia 1838 w Bielsku, zm. 2 maja 1911 w Lovranie) – generał artylerii (niem. Feldzeugmeister) cesarskiej i królewskiej Armii, inżynier i konstruktor broni. Do jego najważniejszych wynalazków należy magazynek rurowy oraz łoża artyleryjskie z opornikiem sprężynowym.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Alfred Kropatschek pochodził z Bielska (dziś Bielsko-Biała) na Śląsku Austriackim. Uczęszczał do Akademii Artylerii w Ołomuńcu, przeniesionej następnie (1858) do Hranic. Wziął udział w wojnie francusko-austriackiej 1859. W latach 1861–1863 ukończył wyższy kurs artyleryjski, a rok później został przydzielony do Rady Artyleryjskiej (Artillerie-Comité) w Wiedniu.

Po wojnie prusko-austriackiej 1866 pracował nad wprowadzeniem w armii austriackiej broni odtylcowej, która to innowacja okazała się być bardzo potrzebna po porażce pod Sadową. Jednocześnie pracował jako nauczyciel w szkole wojskowej w Bruck an der Leitha oraz był doradcą osmańskiego ministra Dauda Paszy w dziedzinie uzbrojenia armii osmańskiej wyrobami Josefa Werndla. W latach 1870–1871 podjął podróż edukacyjną na front wojny prusko-francuskiej. Od roku 1874 był w randze kapitana (w 1876 awansowany na majora) dowódcą baterii IV Pułku Artylerii. Tytuł szlachecki Ritter otrzymał w roku 1871.

W 1877 został komendantem Szkoły Kadetów Artylerii w Wiedniu. W 1883 został wyznaczony na stanowisko komendanta 2 Morawsko-Śląskiego Pułku Artylerii Polowej w Ołomuńcu[1]. W międzyczasie awansował na podpułkownika (1880) i pułkownika (1884). W 1886 został komendantem 13 Brygady Artylerii w Zagrzebiu. W 1890 został przeniesiony do Grazu na stanowisko komendanta 3 Brygady Artylerii i jednocześnie brygadiera artylerii 3 Korpusu. 13 maja 1890 został generałem majorem, 5 listopada 1894 generałem porucznikiem i 26 kwietnia 1902 – generałem artylerii[2]. Od roku 1895 był generalnym inspektorem artylerii (General-Artillerie-Inspektor). 1 maja 1907 został przeniesiony w stan spoczynku[2].

Technik i konstruktor

[edytuj | edytuj kod]

Kropatschek należał do najzdolniejszych inżynierów w armii austro-węgierskiej. Rozwinął technikę karabinu powtarzalnego poprzez dodanie magazynka rurowego. Znalazł on zastosowanie u węgierskiej landwehry i bośniackiej żandarmerii, ale przede wszystkim u francuskiej piechoty morskiej, gdzie konstrukcja Kropatschka stała się podstawą dla karabinu Lebel Mle 1886.

W dziedzinie techniki artyleryjskiej udało się Kropatschkowi zmniejszyć odrzut poprzez wprowadzenie w swoim dziale polowym M/75 łóż z opornikiem sprężynowym.

Do innych innowacji Kropatschka należy przymocowanie tarcz ochronnych do dział polowych oraz wprowadzenie do austriackiej amunicji nabojów scalonych. Od 1899 r. armia austro-węgierska dysponowała za jego sprawą armatami automatycznymi.

Znany i do dziś popularny na rynku kolekcjonerskim jest zaprojektowany w 1886 r. dla armii portugalskiej i wyprodukowany w 40 000 sztuk w zakładach zbrojeniowych w Steyr karabin powtarzalny Kropatschek M 1886, pierwszy karabin „małego kalibru” (8 mm zamiast powszechnie dotąd stosowanych 11 mm), z nabojami napełnianymi początkowo prochem czarnym, a od 1895 r. nitrocelulozowym. W portugalskich koloniach był używany do lat 60. XX wieku.

Karabiny skonstruowane przez Kropatschka

Austro-Węgry:

  • Gendarmerie Repetier-Karabiner M1881: 11 mm (M1874/81);
  • Kropatschek Torpedo-Boots-Gewehr M1893: 8 mm, dla piechoty morskiej;

Francja:

  • Fusil de Marine Mle 1878: 11 mm;
  • Fusil d’Infanterie Mle 1884: 11 mm;
  • Fusil d’Infanterie Mle 1885: 11 mm;

Portugalia:

  • Espingarda de Infantaria 8 mm m/1886: 8 mm dla piechoty, początkowo na proch czarny, później na nitrocelulozowy;
  • Carabina de Caçadores 8 mm m/1886: 8 mm dla lekkiej kawalerii;
  • Carabina de Cavalaria 8 mm m/1886: 8 mm dla kawalerii;
  • Carabina da Guarda Fiscal 8 mm m/1886/88: 8 mm dla gwardii ministra finansów;
  • Espingarda de Infantaria 8 mm m/1886/89: 8 mm, modyfikacja z nakładką przeznaczona do kolonii;
  • Carabina de Artilharia 8 mm m/1886/91: 8 mm dla artylerii.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1884. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1883. (niem.).
  • Hummelberger: Kropatschek, Alfred von. W: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950. T. IV. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 1982, s. 296–297. [dostęp 2016-03-02]. (niem.).
  • Rainer Egger: Kropatschek, Alfred Ritter von (seit 1871). W: Neue Deutsche Biographie. T. XIII. Berlin: Duncker & Humblot, 1982, s. 88. ISBN 3-428-00194-X. [dostęp 2016-03-02]. (niem.).
  • Antonio Schmidt-Brentano: Die k. k. bzw. k. u. k. Generalität 1816-1918. Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2007.