Przejdź do zawartości

Kudryńce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kudryńce
Кудринці
Ilustracja
Zamek w Kudryńcach
Herb
Herb
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Rejon

czortkowski

Powierzchnia

3,5 km²

Populacja (2001)
• liczba ludności


1582[1]

Kod pocztowy

48750

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Kudryńce”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kudryńce”
Ziemia48°36′53″N 26°17′16″E/48,614722 26,287778
Zamek w Kudryńcach. Schemat

Kudryńce (ukr. Кудринці, Kudrynci) – miejscowość położona na Ukrainie w rejonie czortkowskim[2] w obwodzie tarnopolskim. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Kudryńce w powiecie borszczowskim województwa tarnopolskiego.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Miasto położone było po prawej stronie rzeki Zbrucz w jej zakolu. Dzeliło się na Kudryńce Dolne i Górne oraz przysiółek Zawale, który leżał na południe od miasta po lewej i prawej stronie Zbrucza w zakolu rzeki.

Nad Zbruczem po lewej stronie rzeki ok. 1 km od miasta pod koniec XIX wieku leżała wieś o tej samej nazwie w pow. kamienieckim, gm. Rychta (nad rz. Zwaniec), parafia katolicka Czarnokozienice nad Zbruczem, liczyła 430 mieszkańców, własność Koziebrodzkich, dzierżawił St. Chmielowski.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Herb Herburtów

Miasto lokowane na prawie magdeburskim w roku 1518, przez Herburtów. W miejscu znajdowała się parafia rzymskokatolicka. Do 1772 roku województwo podolskie. Od roku 1772 było to miasteczko graniczne między Austro-Węgrami a Rosją. Do 1918 roku – miasto w Królestwie Galicji i Lodomerii w Cesarstwie Austriackim, w powiecie borszczowskim, starostwo powiatowe w Mielnicy nad Dniestrem. Pod koniec XIX wieku miasteczko liczyło 2315 mieszkańców. Do 1939 roku – miasto w województwie tarnopolskim.

30 kwietnia 1887 zniszczył pożar dom mieszkalny i dwa budynki na obszarze dworskim. Właścicielka Ester Bardfeld, matka 8-ga dzieci ratując klejnoty wartości około 1200 zł., została głowniami spadającymi przywaloną i pomimo rychłego ratnnku przez trzech lekarzy, zmarła wkrótce potem[3].

Od 1882 w Kudryńcach przebywał Adam Chmielowski, gościł wtedy u swojego brata Stanisława Chmielowskiego, który dzierżawił majątek Kudryńce nad Zbruczem.

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała kompania graniczna KOP „Kudryńce”[4].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • zamek, jedna z największych twierdz polskich, wybudowana przez Herburtów na początku XVI wieku, położona na wysokiej skarpie w Kudryńcach nad Zbruczem; obecnie w ruinie[5].
  • zamek w pobliskich Czarnokozińcach, znajduje się na północ od miejscowości Kudryńce, po drugiej stronie Zbrucza[5].
  • Adam Chmielowski, św. brat Albert (1845–1916), zakonnik, założyciel zgromadzenia albertynów, powstaniec styczniowy
  • Teodor Chmielowski (1892–1920), major artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
  • Maria z Chmielowskich Łunkiewicz-Rogoyska (1895–1967), malarka, członkini grupy Plastycy Nowocześni i Bloku Zaw. Artystów Plastyków,
  • Fryderyk Herburt, (1470-1519) chorąży lwowski, staraniem Fryderyka Kudryńce uzyskały prawa miejskie w roku 1518
  • Brunon Romiszewski (1892–1986), generał brygady Wojska Polskiego
  • Stanisław Wandzilak (1917–2000), kapitan, Dywizjon 308 Wielka Brytania, Royal Air Force, dowódca na stanowiskach w Flying Training Command. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari (nr 10794), Krzyżem Walecznych, Distinguished Flying Cross, Order of the British Empire (z rąk królowej Elżbiety II) oraz Air Force Cross

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Liczby ludności miejscowości obwodu tarnopolskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
  2. Постанова Верховної Ради України від 17 липня 2020 року № 807-IX "Про утворення та ліквідацію районів" [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-12] (ukr.).
  3. Pożar i śmierć w ogniu. „Kurjer Lwowski”. 127, s. 4, 8 maja 1887.
  4. Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 315. ISBN 83-88973-58-4.
  5. a b Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 304. ISBN 83-921981-6-6.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Księgi metrykalne rzymskokatolickie urodzeń, ślubów i zgonów, dla miasta Kudryńce i wsi Zawale 1785-1924, Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]