İçeriğe atla

Kültürel evrim

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kültürel evrim, sosyal değişimin evrimsel bir teorisidir. Kültürün ne olduğu, tanımından, "bireylerin davranışlarını etkileme yeteneğine sahip olan ve türlerinin diğer üyelerinden öğrenim, taklit ve diğer sosyal aktarım biçimleri yoluyla edindikleri bilgi" olarak anlaşılmaktadır.[1] Kültürel evrim, bu bilgilerin zaman içindeki değişimidir.[2]

Tarihî olarak sosyokültürel evrim olarak da bilinen kültürel evrim, ilk olarak 19. yüzyılda antropologlar tarafından Charles Darwin'in evrim araştırmasından yola çıkarak geliştirildi. Günümüzde kültürel evrim, antropoloji, ekonomi, psikoloji ve organizyonel çalışmalar da dahil olmak üzere sosyal bilimlerde büyüyen bir bilimsel araştırma alanının temeli haline geldi. Önceden sosyal değişimin biyolojik adaptasyonlardan kaynaklandığına inanılıyordu fakat antropologlar artık sosyal değişimlerin, sosyal, evrimsel ve biyolojik etkilerin toplamının bir sonucu olarak ortaya çıktığını kabul etmektedirler.[3][3]

İkili kalıtım teorisi, sosyokültürel evrim, memetik, kültürel evrimcilik ve kültürel seçilim teorisinin diğer çeşitleri de dahil olmak üzere, kültürel evrim çalışmasına bir dizi farklı yaklaşım getirilmiştir. Yaklaşımlar yalnızca gelişim tarihleri ve disiplinsel kökenleri açısından değil, kültürel evrim sürecini nasıl kavramsallaştırdıkları ve kültürel evrim üzerine çalışmaya uyguladıkları varsayımlar, teoriler ve yöntemler açısından da farklılık gösterir. Son yıllarda, kültürel evrim ile ilgili teorilerde, kültürel evrimi kendi başına birleşik bir disiplin olarak görmeye yönelik bir yakınlaşma olmuştur.[4][5]

  1. ^ J., Richerson, Peter (2005). Not by genes alone : how culture transformed human evolution. Boyd, Robert, 1948-. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0226712840. OCLC 54806438. 
  2. ^ "What is Cultural Evolution". 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2018. 
  3. ^ a b "cultural evolution | social science". Encyclopedia Britannica. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2017. 
  4. ^ Mesoudi, Alex; Whiten, Andrew; Laland, Kevin N. (1 Ağustos 2006). "Towards a unified science of cultural evolution". The Behavioral and Brain Sciences. 29 (4). ss. 329-347; discussion 347-383. CiteSeerX 10.1.1.612.2415 $2. doi:10.1017/S0140525X06009083. ISSN 0140-525X. PMID 17094820. 
  5. ^ Mesoudi, Alex (2011). Cultural Evolution: How Darwinian theory can explain human culture and synthesize the social sciences. Chicago, IL: University of Chicago Press. ISBN 9780226520445. 
  • Bock, Kenneth E. (1956), The Acceptance of Histories: Toward a Perspective for Social Science, Berkeley: University of California Press 
  • Bock, Kenneth E. (1978), "Theories of Progress, Development, Evolution", Bottomore, T.; Nisbet, R. (Ed.), A History of Sociological Analysis, New York: Basic Books, ss. 39-79 
  • Bowler, Peter J. (1984), Evolution: The History of an Idea, Berkeley: University of California Press 
  • Darwin, C. R. (1871), The Descent of Man and Selection in Relation to Sex, John Murray 
  • Degrood, David H. (1976), Philosophies of Essence: An Examination of the Category of Essence, Amsterdam: B. R. Gruner Publishing Company 
  • Dietz, Thomas; Burns, Thomas R.; Buttel, Frederick H. (1990), "Evolutionary Theory in Sociology: An Examination of Current Thinking", Sociological Forum, cilt 4, ss. 47-70, doi:10.1007/BF01112616 
  • Lennox, James G. (1987), "Kinds, Forms of Kinds and the More and the Less in Aristotle's Biology", Gotthelf, A.; Lennox, J.G. (Ed.), Philosophical Issues in Aristotle's Biology, Cambridge, MA: Cambridge University Press, ss. 339-359 
  • Lovejoy, Arthur O. (1936), The Great Chain of Being, Cambridge, MA: Harvard University Press 
  • McLaughlin, Paul (1998), "Rethinking the Agrarian Question: The Limits of Essentialism and the Promise of Evolutionism", Human Ecology Review, 5 (2), ss. 25-39 
  • McLaughlin, Paul (2012), "The Second Darwinian Revolution: Steps Toward a New Evolutionary Environmental Sociology", Nature and Culture, 7 (3), ss. 231-258, doi:10.3167/nc.2012.070301 
  • Nisbet, Robert (1969), Social Change and History, New York: Oxford University Press 
  • Richards, Richard A. (2010), The Species Problem: A Philosophical Analysis, New York: Cambridge University Press 
  • Rist, Gilbert (2002), The History of Development: From Western Origins to Global Faith, New York: Zed Books 
  • Sober, Elliot (1980), "Evolution, Population Thinking, and Essentialism", Philosophy of Science, 47 (3), ss. 350-383, doi:10.1086/288942 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk temel kitaplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Modern inceleme kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Evrimsel ekonomide

[değiştir | kaynağı değiştir]

Evrimsel biyolojide

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Jablonka, E., Lamb, M.J., (2014). Evolution in Four Dimensions, revised edition: Genetic, Epigenetic, Behavioral, and Symbolic Variation in the History of Life. MIT Press.
  • Gould, S. J.; Vrba, E. S. (1982). "Exaptation – a missing term in the science of form". Paleobiology. 8 (8). ss. 4-15. doi:10.1017/S0094837300004310. 

Yüksek profilli deneysel çalışma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Organizasyonel çalışmalarda

[değiştir | kaynağı değiştir]

Örgütsel memetik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Evrimsel dilbilim

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Kirby, S. (2007). "The evolution of language". Dunbar, R; Barret, L. (Ed.). Oxford handbook of evolutionary psychology. Oxford: Oxford University Press. ss. 669-681. 
  • Feldman, C. F. (1987). "Thought from Language: the linguistic construction of cognitive representations". Bruner, J.; Haste, H. (Ed.). Making. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]