İçeriğe atla

Hasan Tahsin Uzer

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Tahsin Uzer sayfasından yönlendirildi)
Hasan Tahsin Uzer
Üçüncü Umumî Müfettiş
Görev süresi
6 Eylül 1935 - 3 Kasım 1939
Başkan Mustafa Kemal Atatürk
İsmet İnönü
Başbakan İsmet İnönü
Celal Bayar
Refik Saydam
Yerine gelen Mehmet Nazif Ergin
Osmanlı Aydın Valisi
Görev süresi
1 Ocak 1919 - 19 Ocak 1919
Yerine geldiği Rahmi Bey
Yerine gelen Ethem Bey
Osmanlı Suriye Valisi
Görev süresi
12 Eylül 1916 - 12 Haziran 1918
Yerine geldiği Cemal Paşa
Osmanlı Van Valisi
Görev süresi
1913 - Temmuz 1914
Yerine geldiği Kambur Ahmed İzzet Bey
Yerine gelen Cevdet Bey
Osmanlı Erzurum Valisi
Görev süresi
1914-1916
Yerine geldiği Kambur Ahmed İzzet Bey
Yerine gelen Ali Haydar Bey
Kişisel bilgiler
Doğum Hasan Tahsin
1878
Selanik, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 3 Aralık 1939 (61 yaşında)[1]
İstanbul,[2] Türkiye
Defin yeri Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Partisi İttihat ve Terakki Partisi (1905-1918)
Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1939)
Bitirdiği okul Mekteb-i Mülkiye
Mesleği Bürokrat, siyasetçi
Ödülleri Liyakat Muharebe Madalyası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Osmanlı İmparatorluğu
Branşı Osmanlı Ordusu
Hizmet yılları 1914-1918
Rütbesi Fahrî Binbaşı
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı
22 Ağustos 1918 tarihli Servet-i Fünun dergisinde Hasan Tahsin Bey.

Hasan Tahsin Uzer[1] (1878, Selanik - 3 Aralık 1939[1]), Arnavut asıllı Türk bürokrat ve siyasetçi.

1878 yılında Arnavut Hacı İbrahim Ağa ile Hatice Hanım'ın çocukları olarak Selanik'te dünyaya geldi. Arnavut İskender Bey'in (Scanderbeg) son kuşak torunu olarak aile kökleri Arnavutların soylu ailelerinden Kastrioti'lere dayanmaktadır. Mustafa Kemal Atatürk'ün çocukluk arkadaşıydı. 1897'de Mülkiye'den mezun oldu. İlk memuriyete Pürsıçan Bucak Müdürlüğüyle başladı. Daha sonra Çiç ve Alnus Bucak Müdürlüklerinde bulundu. 1902'de Razlık, sonra da sırasıyla Gevgili, Florina ve Kesendire Kaymakamlığı yaptı.

İlk Valilik görevini 1913 yılında Van'da yaptı. 1914'te Erzurum Valiliği'ne atandı. Erzurum Valiliği sırasında (I. Dünya Savaşı dönemi) orduya yaptığı hizmetlerden dolayı Altın Liyakat Muharebe Madalyası ve fahri üsteğmen ve yüzbaşılık, bir yıl sonra da Harbiye Nezareti'nde yapılan bir törenle binbaşı rütbelerini aldı. 12 Eylül 1916 tarihinde Suriye Valiliği görevine atandı. 10 Haziran 1918 tarihinde bu görevinden istifa etti. 21 Eylül 1918'de yeniden Suriye Valiliği'ne atandıysa da görevine başlayamadan Suriye'nin kaybedilmesi üzerine 30 Ekim 1918'de Aydın Valiliği'ne tayin edildi. İzmir Valiliği sırasında I. Dünya Savaşı yenilgisinin dumura uğrattığı idari mekanizmayı yeniden düzenlemeye, rüşvetle mücadeleye önem verdi, devlet dairelerinin halka açık olmasını sağladı.

19 Ocak 1919'da İzmir Mebusu olarak Osmanlı Meclisi Mebusanı'na katıldı. 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'un işgali üzerine Osmanlı Meclisi kapatılınca tutuklanarak Malta'ya sürüldü.

Atatürk'ün kendi el yazısı ile "Uzer" soyadını verdiği belge
Hasan Tahsin Uzer'in Zincirlikuyu Mezarlığı'nda bulunan mezarı, İstanbul

I. Dönem İzmir, II. (Ara Seçim) Dönem Ardahan, III. ve V. Dönem (3. Umumî Müfettişliğe atanması sebebiyle 8 Ekim 1935 tarihinde istifa etti.) Erzurum ve IV. Dönem Konya Milletvekilliği yaptı. 10 Aralık 1934 tarihinde Soyadı Kanunu'nun çıkmasından sonra bizzat Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Uzer" soyadı verildi.

6 Eylül 1935 tarihinde Üçüncü Umumî Müfettişlik görevine getirildi. 3 Kasım 1939 tarihinde sağlık sorunları nedeniyle görevinden ayrıldı. Görevinden ayrıldıktan birkaç ay sonra öldü.

Malta'da sürgündeyken anılarını kaleme aldı. Daha sonra anıları İmar ve İskân Bakanlığı da yapmış olan oğlu İbrahim Celalettin Uzer tarafından kitap haline getirildi. Türk Tarih Kurumu tarafından basılan "Makedonya Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi" adlı kitap işlenen hataları, çekilen çileleri, kurtuluş uğrunda dökülen kanları yansıtmaktadır.[3]

  1. ^ a b c "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2022. 
  2. ^ "Üçüncü Umumî Müfettiş Tahsin Üzer vefat etti" (PDF). 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2022. 
  3. ^ "ttk.org.tr". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2006.