Kakus

Kakus (Kakiy, Kak, qadimgi yunoncha: Κακός „yomon“, „xunuk“)^[1] — Gefest (Vulkan)ning oʻgʻli^[2].

Lotin shoirlarining hikoyalariga koʻra, olov chiqaruvchi kannibal, Aventin togʻida — boʻlajak Rimning joyida (boshqa versiyaga koʻra Palatinada), oʻzi yegan inson tanasi qoldiqlari bilan oʻralgan gʻorda yashagan gigant. Kakning akasi.

U Gerakl Evanderda^[3] ziyofat qilayotganda Gerionov podasidan toʻrtta buqa va toʻrtta gʻunajinni oʻgʻirlab ketgan va izlarni chalkashtirib yuborish uchun ularni dumlaridan tutib oʻz gʻoriga sudrab kirgizgan (izlardan hayvonlar gʻorga kirmasdan balki ulardan chiqqan deb oʻylashi mumkin boʻlishi uchun). Gerakl sigirlarning maʼrashini eshitib, Kakosni topib, uni boʻgʻib oʻldiradi^[4]. Propersiyda uch ogʻizli maxluq^[5].

Diodorning tavsifiga koʻra, Kaki Palatinda yashagan va Geraklni iliq kutib olgan. Palatinada bir paytlar Kakiyning uyi turgan tosh zinapoyalar boʻlgan Kakiy qiyaligi bor^[6]. Dionisiyning soʻzlariga koʻra, u Geraklning sigirlarini oʻgʻirlagan, Gerakl uni tayoq bilan oʻldirgan, gʻorni vayron qilgan va Yevrisiyalik Zevsga sajdagoh oʻrnatgan^[7].

Evgemeristik talqinga koʻra, Kakus Gerakl^[8] boshchiligidagi ellin qoʻshini tomonidan magʻlubiyatga uchragan johil rahbar edi.

• Virgiliyda (En., VIII, 193-267), bu yarim odam, yarim hayvon, tutun va olov, qonxoʻr qotil. Dante uni kentavrga aylantiradi va notoʻgʻri xatti-harakati uchun doʻzaxning sakkizinchi doirasiga joylashtiradi^[9].

• Gerkules va Kakus
• Herkul va Kakus bilan manzara

• Щukarev A. N. Kak // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.