Мендоза

Аргентина
вилоят аҳамиятига эга шаҳар
Герб
32°53′00″С 68°49′00″W / 32.88333°С 68.81667°W / -32.88333; -68.81667
Мамлакат	Аргентина
Ҳукумат
• Интендант	Виктор Мануэл Фредерико Фаяд
Асос солинган	1561
Майдон	57 км2 (22 кв ми)
Маркази баландлиги	746 м
Расмий тил(лар)и	испан
Аҳолиси  (2009)	112 900
Вақт минтақаси	УТC-3
Телефон коди	+54261
Аргентина

Мендоса^[1]- (испанча: Мендоза, Мендоза дел Нуэво Валле де Ла Риожа)-Аргентинада жойлашган шаҳар, шу номдаги вилоятнинг пойтахти.2009-йилга кўра, Мендоза аҳолиси 112 900 киши^[2]. Шаҳар атрофи билан биргаликда шаҳар 848,660 киши истиқомат қилувчи (2001) Биг Мендоза агломерациясини ташкил қилади (2001), бу мамлакатнинг тўртинчи йирик агломерациясига айланади. Қулай иқлим ва виночиликнинг ривожланиши норасмий номнинг пайдо бўлишига олиб келди: „қуёш шаҳри ва яхши шароб“

Мендоза Аргентинанинг ғарбий қисмида, Анд оролларининг Кордилераси этагида жойлашган. Шаҳар ғарбидан 112 км жанубда Жанубий Америкадаги энг баланд тог '- Аконкагуа чўққиси (6962 м). Энг яқин йирик шаҳарлар: Сан-Луис — шарқда, Буэнос-Айресга йўлда, шимолда Сан-Хуан ва ғарбда — Чилининг пойтахти Сантяго.

Мендоза 57 км² майдонни ўз ичига олади, ўртача баландлиги денгиз сатҳидан 767 м. Мамлакатнинг ушбу қисмидаги ландшафт қурғоқ пампасидир, аммо шаҳар Мендоза ва Тунуяна дарёлари ўртасида ҳосил бўлган воҳада жойлашган. Воҳанинг микроиқлими ва шаҳар атрофидаги эрларни суғориш узум этиштиришга имкон беради.

Шаҳар 1561-йил 2-мартда капитан Педро дел Кастило томонидан ташкил этилган бўлиб, уни Чили губернатори ва Перу вице-президентининг ўғли Гарсия Хуртадо де Мендоза шарафига номлаган. Тахминан бир йил ўтгач, 1562-йил 28-мартда алкалда Сантяго Хуан Хоуфре Мендоза буйруғи билан янги жойга — шарққа, асл жойидан иккита арқуэбус масофасига кўчирилди.

Узоқ вақт давомида Мендоза тинч шаҳарчада — дам олиш жойи ёки Андларни кесиб ўтишдан олдин савдогарларнинг қишки турар жойи бўлиб қолди. 200 йилдан ортиқ вақт мобайнида шаҳар Чилига бўйсунган ва Перу ворисликларининг ажралмас қисми бўлган. 1776-йилда у Рио-де-ла-Плотанинг янги ташкил этилган вице-президентига кирди ва у ерда 1810-йил Май инқилобига қадар қолди. Ундан кейин анархия даври давом этди.

1887-йилда Мендоза шаҳрига Сан-Хуан ва Вилю-Мерседес орқали Буэнос-Айрес билан боғлайдиган темир йўл қурилди. 1910-йилда Трансандин темир йўлининг очилиши билан шаҳар Тинч океани ва Атлантика океанларини боғлайдиган транспорт коридорининг муҳим қисми бўлиб хизмат қилди.

Мендоза шаҳри аҳолиси йилдан йилга ўсишда давом этмоқда. 2009-йилги маълумотларда шаҳарнинг аҳолиси112 900 нафардир.

Виночилик ва шу билан боғлиқ виночилик иқтисодиётнинг устувор тармоғи ҳисобланади. Ундан кейин нефт қазиб олиш ва қайта ишлаш амалга оширилади. Бундан ташқари, Мендоза Чили ва унинг Сантяго-де-Чилидаги провинцияси учун дарвоза ҳисобланади ва шунинг учун муҳим саноат маркази ҳисобланади. Авиация саноатида Пуэлcе енгил самолётларини ишлаб чиқарадиган Лавиаса заводи намойиш этилган.

Мендоза шаҳарлараро транспорт йўл ва ҳаво орқали амалга оширилади. Буэнос-Айресдан узунлиги 1037 км бўлган автобус 13 соат ичида, Чилий Сантягодан 380 км масофада — 6-7 маротаба ўтиб кетади. Эл-Плумерилло аэропорти, Аргентинанинг ғарбий қисмида энг муҳим аэропорт бўлиб, Лас-Ҳераснинг шимолий чеккасида жойлашган. Эл-Плумериллодан Буэнос-Айресгача парвоз давомийлиги 2 соат, Сантягога бир соат.

2006-йилда Чили ва Аргентина ҳукуматлари ўртасида Мендозадан Сантягога олиб борувчи ҳозирда фаолият кўрсатмаётган Трансандин темир йўлини қайта қуриш тўғрисида келишувга эришилди. 2006-йилда Чили ҳукумати уни иқтисодий жиҳатдан фойдасиз деб ҳисоблаб лойиҳани тарк этди. 2009-йил май ойида янги реконструкция режаси таклиф қилинди, унга кўра аргентиналик йўлнинг тикланган қисми бўйлаб ҳаракатланиш Мендоза марказидан эмас, балки шаҳарнинг Качети шаҳридан олиб борилиши керак.