Człowiek żyje uwikłany w czas, poddany działaniu zegara, który nieuchronnie odmierza godziny dzielące nas od śmierci. Ta upiorna wizja pociąga za sobą następną: jesteśmy skazani, żyjemy w oczekiwaniu na wyrok, bez żadnej nadziei na akt łaski, ze świadomością, że egzekucja wcześniej czy później nastąpi. Tak ukazują ludzki los na przykład egzystencjaliści. Równie pesymistyczne nastroje prezentuje pisarstwo Franza Kafki.

Wielka wizja Marcela Prousta, autora powieściowego cyklu W poszukiwaniu straconego czasu, jest melancholijna, ale bynajmniej nie rozpaczliwa. To prawda, że nasze życie związane jest z niszczącą pracą czasu i że nie możemy nawet marzyć, że kiedykolwiek uda się nam opuścić granice czasu. Jednakże powszechny w świadomości każdego człowieka strach przed przemijaniem traci w wizji Prousta swą obezwładniającą moc. Wydaje się bowiem, że w pewien osobliwy sposób czas można „odzyskać” — naturalnie nie w sensie zatrzymania zegara czy kalendarza albo odkrycia cudownego eliksiru młodości. Drogą do zwycięstwa nad czasem jest dzieło sztuki — nieśmiertelne, w tajemniczy sposób wolne od destrukcyjnego działania upływających chwil.

Jeszcze dalej idzie Rainer Maria Rilke, autor poetyckiego cyklu Elegie duinejskie. Właśnie człowieczy sposób bytowania — uwięzienie w czasie i tęsknota do wieczności — wywołuje zazdrość aniołów, z natury pozbawionych wszelkich doświadczeń negatywnych: cierpienia, przemijania, śmierci. Ludzka forma przeżywania nie jest bowiem dostępna istotom od człowieka doskonalszym.

Tak, i idzie im to wcale nie gorzej niż ludziom. Badacze obserwowali pewnego szympansa, który po walce z innym osobnikiem zaczął kuleć. Czas mijał, z nogą już nie było problemów, nasz bohater świetnie biegał i tylko na widok swojego wroga zaczynał kuleć. Gdy ten znikał za rogiem, następowało cudowne ozdrowienie.