Wielka Wojna Polaków 1914-1918
28 czerwca 1914 roku ofiarą zamachu w Sarajewie padł następca tronu austro-węgierskiego, arcyksiążę Franciszek Ferdynand. Jego śmierć stała się iskrą, która wysadziła beczkę prochu, na której już do lat siedziała cała Europa. Skomplikowany układ sojuszy i powiązań międzynarodowych, rywalizacja mocarstw nie tylko na arenie europejskiej, lecz także na obszarze posiadłości kolonialnych, kryzysy dyplomatyczne i krzyżujące się interesy – to wszystko sprawiało, że wojna od jakiegoś czasu wisiała w powietrzu. Chociaż państwa polskiego nie było wtedy na mapie, na ziemiach polskich pilnie śledzono rozwój sytuacji i wiązano z nią spore nadzieje. Po raz pierwszy od czasów napoleońskich zaborcy mieli stanąć naprzeciw siebie w krwawym konflikcie...
„Wielka wojna Polaków” w przystępny i ciekawy sposób przedstawia całościowy obraz zmagań i losów Polaków w latach 1914–1918. Autor prezentuje losy milionów mieszkańców dawnej Rzeczypospolitej od dnia wybuchu I wojny światowej do 11 listopada 1918 roku, daty symbolicznej, gdy na froncie zachodnim doszło do zawieszenia broni i zakończenia wojny, a w Polsce do przekazania władzy wojskowej przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu. Opowiada o losach trzech zaborów i trzech obszarów okupowanych, praktykach okupantów, które później zostały powtórzone w większej skali i w brutalniejszej formie podczas II wojny światowej, o aktywności najwybitniejszych polskich polityków i wojskowych, wysiłku politycznym i militarnym, który doprowadził do „polskiego listopada” 1918 roku i odzyskania niepodległości, a także o umęczonych przez wojnę bezimiennych świadkach i uczestnikach historii.
Opowieść nie koncentruje się tylko na dziejach militarnych i politycznych, znajdziemy tu także obrazki z życia codziennego: problemy z aprowizacją, higieną, demoralizacją zawsze towarzyszącą okresom wojennym. Do tej pory brakowało tak wielostronnej syntezy. Przez prawie 100 lat historycy w swoich badaniach nad ziemiami polskimi w Wielkiej Wojnie ograniczali się najczęściej do kwestii politycznych i wojskowych, a z ujęciami całościowymi mogliśmy się zapoznać jedynie w podręcznikach akademickich i syntezach historii Polski. Wielka Wojna Polaków z powodzeniem zapełnia tę lukę.
Nagrody:
- Główna Nagroda Fundacji im. Janusza Kurtyki
- Nagroda im. Oskara Haleckiego „Książka Historyczna Roku” w kategorii: najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku
Praca wręcz oszałamia erudycyjnością autora. Jednak nie przytłacza on nią czytelnika, a wykorzystuje dla bardzo umiejętnego oprowadzenia go po skomplikowanych ścieżkach losów społeczeństwa i polityki polskiej lat 1914–1918. Składa się na ten efekt perfekcyjna wręcz znajomość tematu, a także świetne pióro autora. Lekkość i wdzięk narracji w niczym nie ujmuje jej uczoności i kompetencji.
Dr hab. Tomasz Nałęcz ,
Uniwersytet Warszawski
Andrzej Chwalba z powodzeniem rysuje obraz Wielkiej Wojny Polaków, przybliżając czytelnikowi praktycznie wszystkie ważne wątki z tym zagadnieniem związane. Książka podsumowuje dotychczasowe badania dotyczące I wojny światowej na ziemiach polskich, jest w niej jednak dużo nowej myśli, świeżego spojrzenia badawczego.
Prof. dr hab. Marek Przeniosło ,
Uniwersytet Jana Kochanowskiego
Andrzej Chwalba
Profesor historii, pracownik naukowy Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, aktualnie (2008) wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego, kieruje Zakładem Historii Społeczno-Religijnej Europy XIX i XX wieku.
Wybitny znawca XIX i XX wieku, przede wszystkim dziejów społecznych i politycznych. W tym nurcie zainteresowań badawczych wyróżniają się jego Historia Polski 1795-1918, Historia powszechna. Wiek XIX (2008) i Historia powszechna 1989–2011 (2011), a także liczne monografie. Ważne w jego dorobku są prace poświęcone dziejom Krakowa i III Rzeczypospolitej. Współautor i redaktor naukowy popularnej książki Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych (WN PWN 2004), stale obecnej na liście bestellerów.
Autor książek: III Rzeczpospolita. Raport specjalny (2005) i Okupacyjny Kraków w latach 1939-1945 (wyd. 2, 2011). Jego książki zdobywają liczne nagrody.
Ceniony i lubiany wykładowca, orędownik poszerzania wiedzy o przeszłości, a także niestrudzony organizator spotkań naukowych.
Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla Nauczycieli Akademickich Uniwersytetu Jagiellońskiego 1 października 2009 roku autor otrzymał indywidualną NAGRODĘ Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla Nauczycieli Akademickich UJ. Wręczenie nagrody odbyło się podczas inauguracji roku akademickiego 2009/2010 na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Seria Publikacje niepodległościowe PWN
W ramach obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, Wydawnictwo Naukowe PWN przygotowało publikacje rocznicowe.
„Wielka wojna Polaków 1914-1918” to pozycja, w której prof. Andrzej Chwalba w przystępny i niezwykle ciekawy sposób przedstawia całościowy obraz zmagań i losów milionów mieszkańców dawnej Rzeczypospolitej od dnia wybuchu I wojny światowej do 11 listopada 1918 roku. Opowieść nie koncentruje się tylko na dziejach militarnych i politycznych, znajdziemy tu także obrazki z życia codziennego: problemy z aprowizacją, higieną, demoralizacją zawsze towarzyszącą okresom wojennym.
Książka „Ku jedności. Listopad 1918 roku” została przygotowana we współpracy Wydawnictwa Naukowego PWN i Muzeum Niepodległości w Warszawie. Przedstawia okres poprzedzający wydarzenia 11 listopada – czas działań militarnych podczas I wojny światowej, punkt kulminacyjny – sam dzień odzyskania niepodległości, a także pierwsze tygodnie następujące po nim. Wszystko opatrzone unikalnymi cytatami oraz niepublikowanymi materiałami ilustracyjnymi ze zbiorów Muzeum.
„Polska niepodległa. Encyklopedia PWN” wszechstronnie pokazuje dzieje II Rzeczypospolitej i wydarzenia z pierwszych dekad XX wieku, które doprowadziły do odzyskania przez Polskę niepodległości (życie polityczne pod zaborami, działania polskich formacji wojskowych w czasie I wojny światowej, formowanie się zalążków państwa polskiego pod rządami Rady Regencyjnej).
Ostatnia propozycja to „Wiek burzy i spokoju. Kalendarium dziejów Polski 1918-2018” , autorstwa prof. Andrzeja Piaseckiego. Dla każdego roku autor wybrał jedno ważne wydarzenie, które staje się pretekstem do ukazania szerszego tła i tamtego okresu – nie tylko dziejów politycznych, lecz także gospodarczych, społecznych i kulturalnych, mających istotne znaczenie dla historii Polski, wspomina też wiele postaci, które odcisnęły piętno na naszej przeszłości.
Pozycja „Inżynierowie Niepodległej” odpowiada na pytanie, kim byli tytułowi inżynierowie Niepodległej. Autorzy – Marta Panas-Goworska i Andrzej Goworski – dotarli do wielu źródeł niedostępnych dla polskiego czytelnika i w sposób w bardzo przystępny i w ciekawej formie przedstawiają sylwetki i niezwykłe losy polskich inżynierów, naukowców, wojskowych, przedsiębiorców, którzy zrobili kariery w Cesarstwie Rosyjskim, a jednocześnie „nieśli ze sobą cywilizację” czy też „byli nosicielami kultury”. Co ważniejsze jednak, świadomie prowadzili działalność patriotyczną, pielęgnując i rozwijając polską kulturę, naukę i wspierając gospodarkę na ziemiach polskich. Stawali się tym samym zalążkiem przyszłych elit niepodległej Polski – inżynierami Niepodległej.
