28 kwietnia 1951 roku powstało Wydawnictwo Naukowe PWN (wówczas jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe). Początki działalności wiązały się z wydawaniem słowników, encyklopedii oraz podręczników i skryptów akademickich. Dziś PWN to nie tylko wydawnictwo, lecz także cała Grupa skupiająca wiele spółek dostarczających nowoczesne rozwiązania edukacyjne i biznesowe.

Szybkie tempo zmian technologicznych idzie w parze z przemianą sposobów pozyskiwania przez nas informacji, ale także z radykalną przemianą w procesach przygotowania i publikowania treści. Jubileuszowo – zacznijmy od prapoczątków :)

Zapraszamy do lektury anegdot związanych z tworzeniem i publikowaniem pierwszych encyklopedii i słowników PWN!

Formułując opozycję między „życiem” a „światem” akcentujemy czysto ludzki charakter bytowania. Nie wszyscy myśliciele godzą się na taki sposób rozumowania. Filozofia XIX w. w dużej mierze skłania się ku budowie harmonijnej więzi łączącej człowieka ze światem. Najlepszym tego sposobem jest podkreślenie przyrodniczego wymiaru życia ludzkiego. Tak postępują pozytywiści, ewolucjoniści i znaczna część marksistów. Dla filozofów XX w. darwinowska inspiracja jest już znacznie bardziej problematyczna. Heidegger i Jaspers wyraźnie lekceważą czysto biologiczny aspekt życia, skupiając się na analizie ludzkiego sposobu istnienia w świecie. W takiej sytuacji znacznie trudniej o optymizm. Nieuchronne wydaje się natomiast odkrycie bolesnego rozdźwięku między życiem ludzkim a bezosobowym trwaniem świata.

Z punktu widzenia gatunku możemy mówić o bujności, rozmaitości, a nawet nieskończoności życia. Jego kres — w sensie zagłady całej ludzkości — przekracza granice naszej wyobraźni. Jednak z perspektywy jednostki życie okazuje się fenomenem niezwykle kruchym, zagrożonym ze wszystkich stron, poddanym presji nieprzyjaznej rzeczywistości. Pascalowska metafora „myślącej trzciny” wydaje się tu jak najbardziej na miejscu. Richard Jefferies, angielski pisarz i wizjoner żyjący w XIX w., wstrząśnięty jest „nieczułością” kosmosu. Nie ma złudzeń, że gdyby cały rodzaj ludzki zniknął w tej godzinie, wszechświat nie zauważyłby żadnej różnicy.

Im bliżej współczesności, tym słabsza staje się wiara Europejczyków, iż człowiek jest koroną stworzenia. Życie człowieka wydaje się raczej zakłóceniem, swoistą anomalią i wyzwaniem rzuconym światu istniejącemu w zgodzie z prawami przyrody. Ale siły są nierówne. Rainer Maria Rilke stwierdza z niepokojem, że nie jesteśmy bezpiecznie zadomowieni w świecie. Pół wieku później czeski pisarz Milan Kundera publikuje książkę, której tytuł mówi sam za siebie — Nieznośna lekkość bytu. Ulotność życia, jego kruchość, „prowizoryczność” i ostatecznie niedoskonałość prowadzić mogą do bardzo skrajnych wniosków. Być może to właśnie miał na myśli Mistrz Eckhart, twórca najwspanialszych mistycznych paradoksów. W traktacie potępionym przez średniowieczne władze kościelne dał wyraz przekonaniu, że o ile człowiek „jest”, to Bóg raczej „nie jest”. Sposób, w jaki istnieje Bóg, nie ma nic wspólnego z życiem w ludzkim rozumieniu (tę myśl w innym kontekście podejmie następnie Spinoza).

Najlepiej skorzystać z pomocy atlasu lub katalogu. Jeżeli nie mamy ich pod ręką, spójrzmy na zachód, południe i wschód. Jeśli zobaczymy coś bardzo jasnego i nie wyżej niż 60° ponad horyzontem, to możemy podejrzewać, że jest to Wenus, Mars, Jowisz lub lampka na odległym dźwigu. W odstępie tygodnia, dwóch tygodni porównajmy położenie tego światła względem gwiazd. Jeżeli uległo zmianie, to widzimy planetę. Jeśli jest wyraźnie czerwona, jest to Mars. Jeżeli jest wciąż w pobliżu Słońca (widoczna niedługo po zachodzie Słońca bądź niedługo przed jego wschodem), to na pewno Wenus.

Wenus jest zawsze dosyć blisko Słońca. Raz się od niego oddala, raz przybliża. Jeśli znajduje się na lewo od Słońca (na wschód), będzie widoczna o zmierzchu (Gwiazda Wieczorna). Jeśli jest po stronie prawej (zachodniej), będzie widoczna przed świtem (Gwiazda Poranna, Jutrzenka).

Pozostałe planety przez większość czasu poruszają się względem gwiazd z zachodu na wschód. Czasami, po zatrzymaniu, przez krótki czas cofają się, by ponownie się zatrzymać i wrócić do stanu naturalnego, czyli ruchu na wschód. Względem horyzontu poruszają się podobnie jak Słońce.