The Wayback Machine - https://web.archive.org/web/20220814063740/https://sjp.pwn.pl/
  • Czułe słówka
    Zwrot nieco ekscentryczny, ale niewinny: wafelek jest słodki, smakowity i szczuplutki. Kłopoty zaczynają się, gdy go odwiniemy z pozłotka — okazuje się, że w gwarze młodzieżowej wafelkiem nazywa się osobę słabą i wiecznie usługującą innym. Okoliczność ta czyni słodycz wafelka mocno podejrzaną. To czułe słówko można stosować tylko w gronie osób nie znających slangu.
  • Łatwo pomylić
    ZNIENACKA
    Kiedyś znaczyło coś całkiem przeciwnego: z nienacka, zapisywane osobno, to było ‘powoli, nie od razu’. Dziś piszemy to łącznie, jak jedno słowo, nieco zbyt długie, żeby mogło oznaczać coś nagłego, niespodziewanego.
    Szybciej mówi się i pisze z nagła – rozłączne, bo z oparciem w nagle. W żartach o Nienacku, skąd się nagle wraca, pobrzmiewa jeszcze świadomość złożoności przysłówka znienacka i obecności w nim przedrostka z-, który mógłby być przyimkiem.
    Jerzy Bralczyk
  • To ciekawe
    BRYDŻ, BRIDŻ
    Niektóre starsze słowniki miały tylko formę bridż, bliższą co do pisowni angielskiemu bridge.
    Grupa głosek ri jest jednak obca polszczyźnie, więc z czasem przewagę zyskała forma brydż, pod tym względem analogiczna do innych zapożyczeń, np. krykiet (z ang. cricket) czy trymować (z ang. trim). Językoznawcy lansowali nawet plastyk w znaczeniu ‛tworzywo sztuczne’ (formę plastik, z ang. plastic, oceniali jako błąd), ale to zalecenie się nie przyjęło, gdyż Polacy woleli nie mylić plastiku (tworzywa) z plastykiem (osobą). Zupełnie też nie mamy ochoty, aby trik (z ang. trick) zamienić na tryk. Jak wiadomo, tryk to niekastrowany baran, który z trikami (sztuczkami) ma niewiele wspólnego.
    Mirosław Bańko
Słowo dnia: jeziora

Zagraj z nami!

Chcesz sprawdzić swoją znajomość języka?

Zagraj teraz

Zasady pisowni

86. [336] Podstawowa funkcja kropki
Kropka zamyka wypowiedzenie (tzn. zdanie lub równoważnik zdania), będące podstawową całością składniowo-znaczeniową. W obrębie wypowiedzenia zakończonego kropką mogą występować inne znaki interpunkcyjne. Z tych powodów kropka musi być uważana za podstawowy i najważniejszy znak przestankowania. Oto przykłady użycia kropki w tej funkcji:
Wtedy powstał człowiek, który dotąd siedział był jakby na uboczu, w głębi nieco, lecz mimo że dotychczas głosu nie zabierał, zebrani z szacunkiem ku niemu spozierali.
(S. Mrożek)
Była pewna, że jeżeli matka troszczy się kiedy o nią, to tylko przez obawę, aby jej pracy i opieki nad sobą nie utracić; toteż troskliwość ta, zamiast łagodzić i rozweselać, zaostrzała i zachmurzała jej rysy.
(E. Orzeszkowa)
Kropka — jak już wspomnieliśmy — może zostać zastąpiona przez pytajnik, wykrzyknik lub wielokropek:
Dlaboga, panie Wołodyjowski! Larum grają! wojna! nieprzyjaciel w granicach! a ty się nie zrywasz? szabli nie chwytasz? na koń nie siadasz? Co się stało z tobą, żołnierzu?
(H. Sienkiewicz)
I to nadaje moim czynom jakiś połowiczny charakter...
(W. Gombrowicz)
 
 
... >>

Zmieniają się czasy,
zmieniają się słowa

Zobacz w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego, jak przez pół wieku zmieniło się słowo homologacja
Więcej słów

Powiedz to inaczej

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego