Mont d’an endalc’had

Brom

Eus Wikipedia
Brom
SeleniomBromKripton
Cl
Br
I
taolenn beriodek, Brom
taolenn beriodek, Brom

Niver atomek 35
Rummad kimiek Halogen
Strollad 17 (halogenoù)
Trovezh 4
Aozadur elektronek [Ar] 3d10 4s2 4p5
Niver oksidadur -1, +1, +5
Tredanleiegezh 2,96
Skin atomek 114,5
Tolz atomek 79,904


Ur voutailhad Brom

Un elfenn gimiek eo ar brom ; Br eo e arouez kimiek, 35 e niver atomek ha 79,904 e dolz atomek. Un halogen eo ar brom, evel holl elfennoù ar strollad 17.

Un dourenn ruz-gell flaerius eo ar brom ; pistrius, mougus ha tagus eo e aezhennoù, ha gouest eo da leskiñ kroc'hen an dud.
En dour-mor e vez kavet, hag en dour-sall danzouar, e stumm strinkennoù diliv par d'an holen (NaCl) a zebromp.
Gant Stadoù-Unanet Amerika (en Arkansas) e vez kenderc'het un drederenn (1/3) eus brom ar bed. Sina hag Israel a zeu war o lerc'h, heuliet gant Jordania ha Japan. Un nebeud brom a vez kenderc'het ivez en Ukraina, Alamagn, India, Spagn ha Turkmenistan. War-dro 460 000 tonennad a vrom a voe kenderc'het e 2011. [1]

Gant ar c'himiour alaman Karl Jacob Löwig e voe dizoloet ar brom e 1825, e dour unan eus stivelloù e gorn-bro. Daleet e voe embannadur e gavadenn pa glaskas tennañ splet eus e gavadenn evit tapout ur garg a gimiour en Heidelberg.
Gant an apotiker gall Antoine Balard e voe dizoloet ivez ur bloavezh war-lerc'h, e 1826, e ludu bezhin bet dastumet e paludoù Montpellier. Muride a voe an anv bet dibabet gantañ evit an elfenn nevez, diwar al latin muria, "dour-sall", hag a-raok hini K. Löwig e voe embannet e labour. En embannadur e kemmas an anv muride : brôme e voe an anv nevez, diwar an henc'hresianeg βρωμος bromos, "flaer".

  • Un oksider eo ar brom.
  • Haloù bromidenn a ro ar brom pa vez lakaet e darempred gant ur metal, dindan levezon an dour dreist-holl.
  • Disliverioù kreñvoc'h eget dour Javel (NaClO) eo ar c'henaozadoù brom.
  • Ur c'hementad bihan a vrom a c'hall bezañ dileizhet en dour, hogen dileizhus-tre eo ar brom en dileizhuzennoù bevek evel trenkenn aketek (CH3CO2H) ar gwinêgr, ar sulfidenn garbon (CS2), an tetraklorometan (CCl4) hag an alkooloù alifatek.

Daou izotop stabil zo d'ar brom (80Br) : 79Br ha 81Br.
Skinizotopoù zo d'ar brom ivez, pa 'z anavezer ur 25 anezho ; berr eo o hanter-vuhez (2 376 devezh d'ar muiañ, hini 77Br).

  • Tremen an hanter eus brom ar bed a vez arveret da genderc'hañ kenaozadoù evit fardañ danvezioù da herzel ouzh an tan.[1]
  • Heverennoù evit talariñ, c'hwezh-vat, ha louzeier evit ar yec'hed a vez fardet gant brom.
  • Livuzennoù ha dilouezerioù a vez fardet ivez.
  • Gwezhall e veze arveret a-builh da fardañ ur c'henaozad plomek evit ar c'hefluskerioù helosk diabarzh.
  • Daoust d'ar binvioù-luc'hskeudenniñ bezañ niverel hiziv an deiz e vez implijet c'hoazh el luc'hskeudennerezh arc'hantek.
  • Louzeier enep an amprevaned graet diwar vrom zo bet implijet degadoù-pad ; berzet int bremañ abalamour ma vez atomoù brom o vezañ distaget dindan levezon bannoù an heol, ha fall-tre int da geñver gwiskad ozon aergelc'h an Douar.
  1. 1,0 ha1,1 United States Geological Survey (en) Liamm oberiant 14 HER 12
Kimiezh | Elfennoù kimiek

Rolloù hervez an arouez ~ hervez an anvTaolenn beriodek
Taolennoù an izotopoù rannet ~ klok