Stanisław Tołłoczko

polski chemik

Stanisław Tołłoczko (ur. 22 sierpnia 1868 w Czelejowie k. Brześcia, zm. 5 marca 1935 we Lwowie) – polski chemik, profesor.

Stanisław Tołłoczko
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 sierpnia 1868
Czelejów, gubernia grodzieńska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

5 marca 1935
Lwów, Polska

Zawód, zajęcie

chemik

Narodowość

polska

Uczelnia

Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie

Wyznanie

rzymsko-katolickie

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Stanisława Tołłoczko w Rakowicy (Białoruś)

Życiorys

edytuj

Syn Jana Tołłoczki i Karoliny z Jaskłowskich. Jego ojciec brał udział w powstaniu styczniowym w 1863 za co został przez Rosjan zesłany na Sybir, a majątek Rakowica koło Brześcia miał być skonfiskowany[1]. Stanisław w 1893 ukończył Cesarski Uniwersytet Warszawski z tytułem kandydata nauk przyrodniczych. W 1896 uzyskał tytuł naukowy doktora filozofii na Uniwersytecie w Getyndze. Został asystentem na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1901 habilitował się uzyskując tytuł docenta chemii fizycznej. W 1905 powołany na profesora Uniwersytetu Lwowskiego, a w jego strukturze został kierownikiem Katedry Chemii Nieorganicznej, od 1918 do 1935 w ramach Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Jana Kazimierza. Od 1914 do 1917 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego lwowskiego uniwersytetu.

W 1923 był wiceprezesem zarządu lwowskiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego[2]. W 1935 wybrany na prezesa PTCh. Był kierownikiem I Instytutu Chemicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Członek przybrany Towarzystwa Naukowego we Lwowie, członek czynny Towarzystwa Naukowego w Warszawie, w latach 1912–1913 prezes Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika. W latach 1908–1914 redaktor „Kosmosu”.

Zajmował się głównie kinetyką reakcji chemicznych. Wraz z Ludwikiem Brunerem był autorem wielokrotnie wznawianych podręczników chemii nieorganicznej (przy współpracy Wiktora Kemuli)[3] i organicznej[3] (wydania powojenne w opracowaniu Bogusława Bobrańskiego)[4][5].

Zmarł 5 marca 1935, a 7 marca odbył się jego pogrzeb. Pochowany w kaplicy w pobliżu majątku rodzinnego w Rakowicy (obecnie na terenie Białorusi)[1].

Jego córka, Krystyna Różyska, była znaną polską architektką[6].

Odznaczenie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Marcin Zgliński (red.), Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej, Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa brzeskolitewskiego, część V, tom 1, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury, 2013, ISBN 978-83-63463-10-6.
  2. Memorjał Oddziału Lwowskiego Pol. Tow. Chemicznego do Ministerstwa Przemysłu i Handlu w Warszawie w sprawie laboratorjum naukowo-doświadczalnego w Państwowej Fabryce Olejów Mineralnych w Dro­hobyczu. „Przemysł Chemiczny”. 7, s. 191–193, 1923. [dostęp 2020-02-16]. 
  3. a b Tołłoczko, Stanisław (1868–1935). Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2020-02-16].
  4. Chemia organiczna. Wyd. 7 dawnego podręcznika L. Brunera i St. Tołłoczki, uzup. i oprac. Bogusław Bobrański, PWN 1954. Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2020-02-16].
  5. Bogusław Bobrański, Stanisław Tołłoczko, Chemia organiczna. Na podst. wyd. 7 podręcznika L. Brunera i S. Tołłoczki uzup. przez B. Bobrańskiego, PWN 1957. Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2020-02-16].
  6. Paulina Hyła, Zarys życia i twórczości Krystyny Tołłoczko-Różyskiej [online], Bunkier Sztuki, 12 kwietnia 2016 [dostęp 2023-04-19].
  7. M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za działalność naukową i pedagogiczną”.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj