Karol Rómmel

polski sportowiec, olimpijczyk

Karol Rómmel (do 1918 Rummel, ur. 10 maja?/22 maja 1888 w Grodnie, zm. 7 marca 1967 w Elblągu) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, jeździec, trzykrotny olimpijczyk.

Karol Rómmel
Ilustracja
podpułkownik kawalerii podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

22 maja 1888
Grodno, gubernia grodzieńska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

7 marca 1967
Elbląg, Polska

Przebieg służby
Lata służby

19141929

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

14 Małorosyjski Pułku Kirasjerów/Dragonów
8 Pułk Ułanów
1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Włochy)
Data i miejsce urodzenia

23 maja 1888
Grodno

Data śmierci

13 marca 1967

Dorobek medalowy
Igrzyska olimpijskie
brąz Amsterdam 1928 jeździectwo
WKKW drużynowo
Karol Rómmel 1934
Karol Rómmel (czwarty z lewej) w towarzystwie pozostałych członków polskiej kadry jeździeckiej

Życiorys

edytuj

Pochodził ze starej kurlandzkiej szlachty. Urodził się 22 maja 1888 w Grodnie, w rodzinie Karola Aleksandra (1855–1917), generała rosyjskiej armii, i Marii z Marcinkiewiczów. Był bratem Juliusza, generała, oraz Wilhelma, Waldemara i Jana. W 1918 pod wpływem brata Juliusza zmienił pisownię nazwiska zastępując „u” literą „ó”. Był mężem Marii (zm. 1976), ojcem Wilhelma Karola, malarza.

Służba wojskowa

edytuj

Ukończył Korpus Kadetów w Odessie (1906), Pawłowską Junkierską Szkołę Piechoty w Petersburgu (1908) oraz Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, na której studiował malarstwo i rysunek. Razem z braćmi: Juliuszem, Wilhelmem, Waldemarem i Janem pełnił zawodową służbę wojskową w Armii Imperium Rosyjskiego. W 1914 roku w stopniu rotmistrza służył w 14 Małorosyjskim pułku kirasjerów/dragonów w Kaliszu. Z armii rosyjskiej odszedł w 1917 w stopniu pułkownika.

W 1919 wstąpił do Wojska Polskiego, zweryfikowany w lipcu 1919 w stopniu majora. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził 8 pułkiem ułanów. Następnie był instruktorem jazdy w szkołach oficerskich kawalerii w Przemyślu, Starej Wsi i w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu[1]. W 1924 pełnił służbę w 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Z dniem 31 grudnia 1929 przeniesiony został w stan spoczynku.

Osiągnięcia sportowe

edytuj

Trzykrotnie brał udział w igrzyskach olimpijskich.

Na igrzyskach w Sztokholmie 1912, startując jeszcze w reprezentacji Rosji, był o krok od złotego medalu w skokach przez przeszkody. Pod koniec bezbłędnego drugiego przejazdu, jego koń Siablik pośliznął się na mokrym podłożu (ostatnią przeszkodą był rów z wodą) i upadł, a Rómmel złamał sześć żeber: mimo to wsiadł na konia i półprzytomny dokończył występ. Został sklasyfikowany na 15. miejscu, zyskał wielki aplauz publiczności, a król Szwecji Gustaw V odwiedził go w szpitalu i wręczył mu kopię złotego medalu olimpijskiego[2].

Na igrzyskach w Paryżu w 1924 zajął w skokach przez przeszkody indywidualnie 10. miejsce, a z drużyną – 6. miejsce (partnerzy Zdzisław Dziadulski, Adam Królikiewicz, Kazimierz Szosland), natomiast w WKKW: indywidualnie 10. miejsce z drużyną – 7. miejsce (partnerzy Tadeusz Komorowski, Kazimierz Suski de Rostwo, Kazimierz Szosland). Był wtedy organizatorem i w istocie trenerem polskiej ekipy jeździeckiej[2].

Na igrzyskach w Amsterdamie 1928 zdobył wreszcie, pod koniec kariery sportowej, medal olimpijski. Startując na koniu Donneuse, w WKKW indywidualnie zajął dalekie, 26. miejsce, ale drużyna zdobyła brązowy medal (partnerzy: Michał Woysym-Antoniewicz i Józef Trenkwald). Tym razem dopisało mu szczęście – cross był niezwykle trudny i ukończyły go w komplecie tylko Holandia, Norwegia i Polska, co zapewniło Polakom medal, mimo iż indywidualnie zajęli 15., 25. i 26. miejsce (zawody ukończyło 28 jeźdźców na 46 startujących).

W Plebiscycie Przeglądu Sportowego 1927 zajął drugie miejsce. W roku 1931 na koniu Caraibe brał udział w sławnej gonitwie Wielka Pardubicka, której nie ukończył (na trasie gonitwy miał trzy upadki, a następnie koń odmówił skoku). Był trenerem polskich jeźdźców przygotowujących się do igrzysk olimpijskich w okresie międzywojennym.

Często gościł w Łodzi, m.in. biorąc udział w gonitwach na torze w Rudzie Pabianickiej[3][4] oraz utrzymując ożywione kontakty z łódzkim środowiskiem jeździeckim w kręgu łódzkiej burżuazji m.in. trenując członków Łódzkiego Klubu Jazdy Konnej[5][6].

Wojna i czasy powojenne

edytuj

W czasie II wojny światowej był więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych KL Dachau i KL Gusen I (Mauthausen). Po wojnie pracował jako trener (m.in. w Sopocie), a pod jego opieką wyrosło wielu wybitnych jeźdźców polskich.

Występował także w filmach jako konsultant i aktor niezawodowy (Lotna, Krzyżacy, Milczenie i Tarpany).

Karol Rómmel pochowany został na Centralnym Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku-Wrzeszczu[7] (rejon XII, taras III-1-8/9)[8].

 
Grób Karola Rómmla na cmentarzu Srebrzysko

Awanse

edytuj

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Koń przed... panną. cwk.grudziadz.pl. [dostęp 2014-12-09].
  2. a b Wirtualna Polska Media, Karol Rómmel – wzbudził podziw króla Szwecji, papież Franciszek zapamiętał go na lata – WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl, 10 marca 2016 [dostęp 2020-09-28] (pol.).
  3. Baedeker łódzki: Dawny tor wyścigów konnych w Rudzie Pabianickiej..., było, minęło - mogłoby wrócić [online], 28 października 2019 [dostęp 2023-02-19].
  4. „Łódź w Ilustracji”, 8 VIII 1926, nr 32, s. 2 (foto po zawodach na koniu ze swojej stajni).
  5. „Łódź w Ilustracji”, 4 II 1934, nr 5, s. 4 (podczas treningu członków ŁKJK w tatersalu) przy al. T. Kościuszki 73/75 w Łodzi
  6. „Łódź w Ilustracji”, 11 II 1934, nr 6, s. 6 (w grupie członków Klubu z rodzin największych łódzkich przemysłowców, uczestników „pierwszego pokazu jazdy sportowej ŁKJK” przygotowanego przez K. Rómmla).
  7. Znani niezapomniani – Rómmel Karol [online], niezapomniani.org [dostęp 2020-04-25].
  8. Karol Rómmel. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2020-05-27].
  9. Dekret Wodza Naczelnego L. 3313 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 3).
  10. M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 176 „za zasługi na polu rozwoju sportu konnego w wojsku oraz w dziedzinie propagandy hippiki polskiej zagranicą”.
  11. Odznaczenia orderem Polonia Restituta. „Kurier Warszawski”. Nr 134, s. 16, 15 maja 1928. 
  12. M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi na polu rozwoju sportu konnego w wojsku”.
  13. a b Na podstawie fotografii.
  14. Na podstawie fotografii.

Bibliografia, linki

edytuj