Stryżawka (ukr. Стрижавка, hist. pol. Strzyżawka) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie w rejonie winnickim obwodu winnickiego, historycznie na Podolu.

Stryżawka
Стрижавка
Ilustracja
Kościół Matki Boskiej Bolesnej
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 winnicki

Rejon

winnicki

Populacja (2017)
• liczba ludności


9108[1]

Kod pocztowy

23210

Położenie na mapie obwodu winnickiego
Mapa konturowa obwodu winnickiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Stryżawka”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Stryżawka”
Ziemia49°18′44″N 28°28′51″E/49,312222 28,480833

Stryżawka leży 10 km na północ od Winnicy, nad rzeką Boh.

Historia

edytuj
 
Niezachowany pałac Grocholskich

Historia Strzyżawki sięga XVI wieku. Przynależała administracyjnie do województwa bracławskiego prowincji małopolskiej Królestwa Polskiego. Prawa miejskie otrzymała w XVIII wieku. Należała do Potockich i Grocholskich. Po II rozbiorze Polski (1793) siedziba gminy Strzyżawka(inne języki) w powiecie winnickim guberni podolskiej w zaborze rosyjskim.

Grocholscy wznieśli tu niezachowany pałac w stylu klasycystycznym oraz zachowany kościół katolicki pw. Matki Boskiej Bolesnej. Urodzili się tu przedstawiciele rodu:

Podczas okupacji hitlerowskiej, w lecie 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 250 osób. 12 stycznia 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali. Sprawcami zbrodni było Geheime Feldpolizei, Ordnungspolizei oraz ukraińska policja[2].

W 1989 Stryżawka liczyła 8424 mieszkańców[3], a w 2013 – 9046 mieszkańców[4].

Pałac

edytuj
  • parterowy pałac wybudowany w latach 1808–1811 w stylu klasycystycznym przez Mikołaja Grocholskiego spalony w 1918 r.[5]. Od frontu portyk z sześcioma kolumnami podtrzymującymi trójkątny fronton. Od strony Bohu również portyk z kolumnami podtrzymującymi tympanon[6].

Przypisy

edytuj
  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.13
  2. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1570.
  3. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  4. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
  5. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 10: Województwo bracławskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 393-416, ISBN 83-04-04314-9, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  6. Antoni Urbański: Z czarnego szlaku i tamtych rubieży: zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie. Warszawa: 1928, s. 67.

Linki zewnętrzne

edytuj