Dyskusja:Elżbieta Ostrogska
 | Po dyskusji zakończonej 25 lutego 2010 artykułowi Elżbieta Ostrogska przyznano status Dobrego Artykułu. Zobacz dyskusję |
 | Po dyskusji zakończonej 19 lutego 2024 artykułowi Elżbieta Ostrogska odebrano status Dobrego Artykułu. Zobacz dyskusję |
 | Artykuł Elżbieta Ostrogska pojawił się 6 stycznia 2010 na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”. |
Obraz Matejki
[edytuj kod]Skopiowano ze "Zgłoś błąd":
"W malarstwie najbardziej znanym przedstawieniem Halszki jest jej portret na obrazie Kazanie Skargi Jana Matejki" – Halszka zmarła 1582, Zygmunt III panował od 1587. Wiadomo, że Matejko nie przejmował się takimi szczegółami, ale może warto dać jakiś wyjaśniający przypis (jeśli to faktycznie ona)?
Zgłosił: Zbrozło 79.189.181.250 (dyskusja) 10:55, 6 sty 2010 (CET)
- Cóż, Gorzkowski w O artystycznych czynnościach... na str. 53 wymienia Katarzynę Ostrogską. Nie mam dostępu do tegoż autora Wskazówek do dawniejszego obazu (...) Kazanie Skargi, ale - zważywszy iż Halszka z Ostroga pod koniec życia była obłąkaną - usuwam ten tekst. Picus viridis Odpowiedz zoilowi 13:19, 6 sty 2010 (CET)
- Ale obraz został. Zbrozło.
- Już nie. A ciekawe, o jaką Katarzynę chodziło - Jarosław Krawczyk Gorzkowskiego określa mianem "bęcwała", ale twierdzi, że ów wiernie notował słowa Mistrza. Picus viridis Odpowiedz zoilowi 14:01, 6 sty 2010 (CET)
- Ale obraz został. Zbrozło.
- Dziękuję za zwrócenie uwagi, że Halszka na obrazie Matejki jest anachronizmem. Rzeczywiście zmarła ona, jeszcze zanim Skarga został kaznodzieją królewskim. Nie mogę jednak zgodzić się na usunięcie informacji o obrazie, ponieważ pojawia się ona w większości źródeł. Kopia obrazu Kazanie Skargi znajduje się nawet w tzw. Komnacie Halszki w baszcie zamku w Szamotułach. Pisze o tym Jerzy Sobczak w swojej książce Duchy i zjawy wielkopolskie:
- Wchodząc do niej (Komnaty Halszki), należy zatrzymać wzrok na kopii obrazu mistrza Jana Matejki "Kazanie Skargi", na którym pośród słuchaczy kazania dostrzeżemy w głębi obrazu młodą niewiastę (Halszkę) zatopioną w modlitwie obok siedzącej Anny Jagiellonki - siostry królewskiej. (s. 168)
- O obrazie pisze też Piotr Prus w swojej książce Księżniczka Halszka z Ostroga:
- Legenda przekazuje nam obraz pięknej księżniczki ruskiej o kruczych włosach i błyszczących czarnych oczach. W ten sposób została namalowana przez Matejkę na obrazie pt. "Kazanie Skargi" - obok królowej Anny Jagiellonki siedzi zasmucona Halszka, wsłuchana w słowa kazania. (s. 15)
- Portret Halszki z obrazu Matejki jest nawet na okładce książki P. Prusa.
- Wniosek jest jeden: Matejko nie sprawdził daty śmierci Halszki i popełnił błąd faktograficzny, albo z nonszalancji nie przywiązywał wagi do takich szczegółów. Przywracam więc obraz i informację o nim, uzupełnioną o komentarz o anachronizmie. Andrzej Matras (dyskusja) 10:44, 7 sty 2010 (CET)
Proszę o ocenę czy art. nadaje się do DA? Stiepan Pietrov (dyskusja) 23:04, 5 sty 2010 (CET)
- IMHO – jak najbardziej. --Hortensja Bukietowa (dyskusja) 18:06, 6 sty 2010 (CET)
- Wypadałoby wsadzić daty życia w nawias i wstawić infobox (mogę się tym zająć), ale jak dla mnie spełnia warunki. Marek9 (dyskusja) 18:25, 7 sty 2010 (CET)
Zrobione Andrzej Matras (dyskusja) 22:26, 8 sty 2010 (CET)
- Trzeba wyjaśnić sprawę Kazania Skargi Matejki. Gytha (dyskusja) 18:34, 7 sty 2010 (CET)
W świetle dyskusji i moich argumentów na Zgłoś błąd uważam, że sprawa jest wyjaśniona. Matejko na pewno namalował Halszkę, tyle że popełnił błąd faktograficzny i umieścił ją w otoczeniu, gdzie nie mogła się znaleźć. Andrzej Matras (dyskusja) 22:26, 8 sty 2010 (CET)
- No ale jeśli rzeczywiście Matejko wymieniał Katarzynę (co należałoby sprawdzić), to przypuszczenie, że namalował Halszkę, trzeba podeprzeć jakimś źródłem stwierdzającym, że właśnie ją miał na myśli. Innymi słowami, obecnie można napisać, że postać kobiety obok Anny Jagiellonki jest identyfikowana jako Halszka (tu przypisy, przez kogo), ale nie można wprost, że Matejko ją namalował (swoją drogą, skoro legenda była tak żywa, to dlaczego pomylił imiona?). Gytha (dyskusja) 14:09, 12 sty 2010 (CET)