Przejdź do zawartości

SZD-41 Jantar Standard

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
SZD-41 Jantar Standard
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Szybownictwa w Bielsku-Białej

Konstruktor

Władysław Okarmus

Typ

szybowiec

Konstrukcja

średniopłat

Załoga

1

Historia
Data oblotu

3 października 1973

Liczba egz.

159

Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość

15 m

Wydłużenie

21,1

Długość

7,11 m

Wysokość

1,51 m

Powierzchnia nośna

10,66 m²

Profil skrzydła

NN-8

Masa
Własna

244 kg

Użyteczna

116 kg

Startowa

360 kg (bez balastu)

Osiągi
Prędkość dopuszczalna

250 km/h

Prędkość min. opadania

0,6 m/s przy 75 km/h 

Doskonałość maks.

38 przy 92 km/h (bez balastu)

Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

SZD-41 Jantar Standard – polski, jednomiejscowy, szybowiec wysokowyczynowy klasy standard, zaprojektowany w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Szybownictwa w Bielsku-Białej.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W trakcie eksploatacji SZD-37 Jantar i SZD-38 Jantar 1 zebrano wiele nowych doświadczeń, które doprowadziły do powstania kolejnej wersji szybowca z tej rodziny, oznaczonej SZD-41 Jantar Standard. Zespół konstrukcyjny pod kierownictwem inż. Władysława Okarmusa[1] przygotował projekt szybowca, który od poprzednich wersji różnił się zredukowaną masą własną o ok. 8 kg, zwiększoną pojemnością zbiorników balastowych do 100 litrów, wzmocnioną konstrukcją dźwigara głównego skrzydła, zmodyfikowanym podwoziem, usprawnionym systemem napełniania instalacji balastowej oraz zmianą oparcia plecowego pilota na bardziej funkcjonalne.

Prototyp, o znakach rejestracyjnych SP-2685 (nr. fabryczny X-110), został oblatany 3 października 1973 r. przez Adama Zientka na lotnisku w Bielsku.

W trakcie startów w międzynarodowych zawodach oceniono, że powstała konstrukcja doskonale wypada w porównaniu z zagranicznymi konstrukcjami. Szczególnie korzystnie wypadało porównanie podczas długich lotów po prostej bez krążenia. Na Jantarze Franciszek Kępka na Szybowcowych Mistrzostwach Świata w Waikerie w 1974 r. zajął 3 miejsce[2].

Szybowiec spełniał wymagania przepisów OSTIV dla klasy standard i wszedł do produkcji jako SZD-41A Jantar Standard. Pod koniec produkcji powstała również wersja SZD-41B z inną konstrukcją kadłuba, usterzenia i skrzydła[1]. Dwa Jantary tej wersji (o numerach fabrycznych X-125 i X-126) startowały w Szybowcowych Mistrzostwach Świata w 1976 r. w Räyskälä gdzie Henryk Poźniak zajął czwarte miejsce w klasie standard[3].

W latach 1973–1977 wyprodukowano 159 szybowców, z czego wyeksportowano 139 egzemplarzy.

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]

Jednomiejscowy szybowiec w układzie średniopłata o konstrukcji laminatowej.

Kadłub całkowicie laminatowy (z szybowca SZD-38 Jantar 1), w części centralnej wlaminowana jest stalowa kratownica stanowiąca węzeł mocujący podwozie główne i łączący skrzydła z kadłubem. Wyposażony w zaczep do lotów na holu i startu za wyciągarką. Kabina zakryta z dwuczęściową limuzyną. Pedały i fotel pilota regulowane. Tablica przyrządów wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr, zakrętomierz, busolę. Istnieje możliwość zabudowy sztucznego horyzontu, radiostacji i instalacji tlenowej[4]. Anteną radiostacji wlaminowana w statecznik pionowy.

Skrzydło dwudzielne, skorupowe, jednodźwigarowe o obrysie trapezowym z dwuobwodowym kesonem. Posiada wbudowane zbiorniki balastowe o pojemności 100 litrów umożliwiające zmianę obciążenia jednostkowego powierzchni nośnej o 9,4 kg/m. Dźwigar skrzynkowy, z pasami z włókna szklanego i przekładkowymi ściankami zamykającymi. Wyposażone w lotki i metalowe hamulce aerodynamiczne na górnej i dolnej powierzchni skrzydła.

Usterzenie w układzie T, ster wysokości dwuczęściowy, bez wyważenia masowego, z trymerem sprężynowym.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945–2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 145–146.
  2. 14 Szybowcowe Mistrzostwa Świata, Waikerie, Australia 1974. [dostęp 2018-06-11]. (pol.).
  3. 15 Szybowcowe Mistrzostwa Świata, Räyskälä, Finlandia 1976. [dostęp 2018-06-11]. (pol.).
  4. SZD-41 Jantar Std.. [dostęp 2018-06-10]. (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]