Elist

lidn Venämas


Elist (ven.: Элиста́, kalm.: Элст — «letkesine») om lidn da lidnümbrik Venäman suvipäivlaskmas. Se om Kalmikijan Tazovaldkundan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn.

Elist
Элиста (ven.)
Элст (kalm.)
 Lidnanznam
 Flag
Valdkund Venäma
Eläjiden lugu (2024) 103,219 ristitud
Pind 92,36 km²
Elist Элиста (ven.) Элст (kalm.)
Pämez' Nikolai Orzaev
(reduku 2019—)
Telefonkod +7−84 722-xx-xxx
Avtokod 08
Aigvö UTC+3 (MSK+0)

Istorii

vajehta

Vl 1845 Nikolai I-imperator käski ištutada mecad kalmikan stepiš. Valitihe Elista-Sale-vanan sijad ezmäižeks ištutesiden täht. Vl 1865 pen' külä augoti eländpunktad. Elist om lidnan statusanke vspäi 1930. Vozil 1944−1957 nimitihe sidä Stepnoi kalmikalaižiden deportacijan tagut.

Elist šingotase kivivoin geotedištelendan da samižen «KalmTatneft»-kompanijal, londuseližen gazan transportiruindal (Gazprom), sauvondal, sömtegimištol, omblendan edheotandoil.

Geografijan andmused

vajehta

Lidn sijadase tazovaldkundan päivlaskmas, 120 m keskmäižel korktusel valdmeren pindan päl, Ergeni-ülüden suvipäivnouzmas.

Matkad Moskvhasai om 1250 km lodeheze orhal. Lähembaižed järedad lidnad oma Astrahan' (300 km päivnouzmha avtotedme), Stavropol' (260 km suvipäivlaskmha avtotedme), Volgodonsk (230 km lodeheze avtotedme) i Volgograd (260 km pohjoižhe avtotedme). Elist-raudtestancii radab sarakon lopus Stavropolin randan Svetlograd-lidnaspäi, matkad sihesai om 184 km.

Klimat om ven terav kontinentaline, päipaštokaz (päiči tal'vaigas) da kuivahk. Kuivad päivnouzmaižed tulleid oma paksud. Voden keskmäine lämuz om +9,8 C°, kezakun-elokun +21,7..+24,9 C°, tal'vkun-uhokun −2,3..−4,1 C°. Ekstremumad oma −34,1 C° (viluku) i +44,0 C° (eloku). Kezaaigan minimum om +5,0 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +18,0 C° (tal'vku, uhoku). Ei voi panda halad kezakus-elokus. Paneb sadegid 349 mm vodes, läz tazomäras kuidme, enamba semendkus-kezakus (43..50 mm kus), vähemba uhokus (20 mm).

Tobmuz

vajehta
 
Lidnan kart (2022)

Kaik nell' žilod mülüdas lidnümbrikho Elist-lidnan ližaks: Aršan (3927 rist. vl 2010), pened Salin (ven.: Салын), Lol (Лола) i Maksimovk (Максимовка). Lidnümbrikon pind om 396,57 km².

Lidnümbrikon tobmuden pämez' om Lidnan Suiman ezimez'. Edeline lidnümbrikon pämez' om Väčeslav Namruev (2010−2011, 2013 — reduku 2019).

Eläjad

vajehta

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 103 749 ristitud, lidnümbrikon — 108 289 ristitud. Sil aigalpäi niiden eläjiden lugu om stabiline da kaikiš suremb kaikes aigas (107 800 ristitud vl 2001). Vl 2017 lidnan eläjiden lugu oli 103 899 ristitud. Vn 2021 rahvahanlugemižen mödhe lidnan ristitišt oli 102 583 eläjad.

Rahvahad (enamba 0,4 % lidnümbrikos vn 2010 rahvahanlugemižen mödhe): kalmikalaižed — 66,1 %, venälaižed — 24,9 %, kazahlaižed — 0,6 %, ukrainalaižed — 0,4 %, toižed rahvahad — 3,2 %, rahvahuden ozutandata — 4,8 %.

Buddizman Säküsn-Süme-pühäpert' om letud vodele 1996, «Buddan kuldaine kodi»-keskuzhurul (kalm.: Бурхн Багшин алтн сүме) om saudud vspäi 2004. Koume stupad sijadasoiš lidnan rajoniš. Ortodoksižen hristanuskondan seičeme pühäpertid[1] oma letud lidnas: kafedraline Jumalanmaman Kazanin jumalaižen (1990−1996) päjumalanpert', phh. Kirillan i Mefodijan päjumalanpert' (om sauvomas vspäi 2018), nell' jumalanpertid i ph. Sergii Radonežalaižen časoun'. Katoližen tulendan pühäpert' radab. Islaman üks'jäine mečet' paloi vl 2014.

Galerei

vajehta

Tetabad sündnuded

vajehta
  • Kirsan Ilümžinov (kalm.: Үлүмҗин Кирсан) (sünd. 1962) — Venäman valdkundan šingotai da politikanmez', edheotai, enzne Kalmikijan prezident (1993−2005) i pämez' (2005−2010).
  • Sangadži Tarbajev (kalm.: Тарбан Санһҗ) (sünd. 1982) — Venäman eläi, kalmikine TV-prodüser, «Mail'mas ümbri»-programan TV-vedai.

Homaičendad

vajehta
  1. Elistan pühäpertid sobory.ru-saital. (ven.)

Irdkosketused

vajehta



Kalmikijan Tazovaldkundan lidnad
Elist | Gorodovikovsk | Lagan'


Venälaižen Federacijan subjektoiden pälidnad
Abakan | Alauz'lidn | Anadir' | Arhangel'sk | Astrahan' | Barnaul | Belgorod | Birobidžan | Blagoveščensk | Bränsk | Čeboksarad | Čeläbinsk | Čerkessk | Čit | Elist | Gatčin | Gorno-Altaisk | Groznii | Habarovsk | Hanti-Mansiisk | Irkutsk | Iževsk | Ivanovo | Jakutsk | Jaroslavl' | Jekaterinburg | Joškar-Ol | Kaliningrad | Kalug | Kazan' | Kemerovo | Kirov | Kizil | Kostrom | Krasnodar | Krasnogorsk | Krasnojarsk | Kurgan | Kursk | Lipeck | Magadan | Magas | Mahačkal | Maikop | Moskv | Murmansk | Nal'čik | Nar'jan Mar | Novosibirsk | Omsk | Orel | Orenburg | Penz | Perm' | Petropavlovsk Kamčatkal | Petroskoi | Piter | Pskov | Rostov Donal | Räzan' | Salehard | Samar | Saransk | Saratov | Siktivkar | Simferopol' (de fakto) | Sevastopol' (de fakto) | Smolensk | Stavropol' | Sur' Uz'lidn | Suvisahalinsk | Tambov | Tomsk | Tul | Tver' | Tümen' | Uf | Ulan Ude | Ul'janovsk | Vladikavkaz | Vladimir | Vladivostok | Volgograd | Vologd | Voronež