Bước tới nội dung

Tiếng Makassar

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tiếng Makassar
Bahasa Makassar
ᨅᨔ ᨆᨀᨔᨑ Basa Mangkasara'
Sử dụng tạiIndonesia
Khu vựcNam Sulawesi, Sulawesi (Celebes)
Tổng số người nói2.13 triệu
Phân loạiNam Đảo
Hệ chữ viếtLontara, Latin
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2mak
ISO 639-3mak
Glottologmaka1311[1]

Tiếng Makassar, còn được viết là Macassar hoặc Makasar, cũng được gọi là "Basa Mangkasara", mã ISO: mak, là ngôn ngữ của người MakassarNam Sulawesi, Indonesia.

Ngôn ngữ này được phân loại là một phần của chi nhánh Makassar của chi nhánh Nam Sulawesi, thuộc ngữ tộc Malay-Polynesia của ngữ hệ Nam Đảo (Austronesia) [2][3][4]. Do đó tiếng Makassar liên quan chặt chẽ đến những láng giềng như tiếng Bugis.

Tiếng Makassar có năm nguyên âm: a, e, i, o, u.[5]

Tiếng Makassar
Môi Chân răng Vòm Ngạc mềm Thanh hầu
Mũi m n ɲ ŋ
Tắc Vô thanh p t c k ʔ
Hữu thanh b d ɟ ɡ
Xát s h
Bán nguyên âm j w
Cạnh lưỡi l
Rung r
  • /ɲ/ được viết ⟨ny⟩ trước nguyên âm, ⟨n⟩ trước ⟨c⟩ và ⟨j⟩
  • /ŋ/ được viết ⟨ng⟩
  • /ɟ/ được viết ⟨j⟩
  • /j/ được viết ⟨y⟩
  • /h/ chỉ bắt gặp trong từ mượn
  • Âm tắc thanh hầu /ʔ/ chỉ xuất hiện ở vị trí cuối âm tiết và thường được viết dưới dạng dấu nháy đơn ⟨'⟩

Tất cả phụ âm trừ /ʔ/ đều xuất hiện ở đầu âm tiết. Chỉ hai phụ âm là /ŋ//ʔ/ xuất hiện ở cuối âm tiết.

Mũi/lạnh lưỡi Vô thanh Tắc hữu thanh + r
m n ɲ ŋ l p t c k s b d ɟ ɡ r
/ŋ/ mm nn ɲɲ ŋŋ ll mp nt ɲc ŋk ns mb nd ɲɟ ŋg nr
/ʔ/ ʔm ʔn ʔɲ ʔŋ ʔl pp tt cc kk ss ʔb ʔd ʔɟ ʔg ʔr

Chữ viết

[sửa | sửa mã nguồn]

Dù ngày nay chữ Latinh hay được dùng để viết tiếng Makassar, người ta vẫn hay viết thứ tiếng này bằng chữ Lontara. Cả tiếng Bugistiếng Mandar, hai ngôn ngữ liên quan ở Sulawesi, cũng từng dùng chữ Lontara để viết văn bản quan trọng.

Chữ Makasar cổ

[sửa | sửa mã nguồn]

Trước đây chữ Makasar cổ từng được sử dụng.

Bảng Unicode Makasar
Official Unicode Consortium code chart Version 13.0
  0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
U+11EEx 𑻠 𑻡 𑻢 𑻣 𑻤 𑻥 𑻦 𑻧 𑻨 𑻩 𑻪 𑻫 𑻬 𑻭 𑻮 𑻯
U+11EFx 𑻰 𑻱 𑻲 𑻳 𑻴 𑻵 𑻶 𑻷 𑻸

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Makasar”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ Makassar at Ethnologue. "Austronesian, Malayo-Polynesian, South Sulawesi", Makassarese Malay. Ethnologue, 2010. Truy cập 10/10/2017.
  3. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Makasar". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  4. ^ Jukes, Anthony, "Makassar" in K. Alexander Adelaar & Nikolaus Himmelmann, 2005, The Austronesian languages of Asia and Madagascar, pp. 649-682, London, Routledge ISBN 0-7007-1286-0
  5. ^ Jukes, Anthony, "Makassar" in K. Alexander Adelaar & Nikolaus Himmelmann, 2005, The Austronesian languages of Asia and Madagascar, pp. 649-682, London, Routledge ISBN 0-7007-1286-0

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]