Gaan na inhoud

Henryk Wieniawski

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Henryk Wieniawski
Agtergrondinligting
Gebore10 Julie 1835
Lublin (Pole)
Sterf31 Maart 1880
Moskou (Rusland)
GenresKlassiek, Romantiek
Beroep(e)pianis, komponis
Instrumenteklavier

Henryk Wieniawski (10 Julie 1835 - 31 Maart 1880) was 'n Poolse komponis van romantiese musiek.

Wieniawski is in Lublin (Pole) gebore. Hy is in Moskou (Rusland) oorlede.

Henryk Wieniawski is gebore in Lublin, Pole. (toe nog deel van die Russiese Ryk). Sy vader, Tobiasz Pietruszka (Wolf Helman), was die seun van 'n Joodse haarkapper genaamd Herschel Meyer Helman uit die Joodse Lublin-woonbuurt Wieniawa. Destyds het haarkappers ook gepraktiseer as tandartse en geneeshere. Wolf Helman, ook bekend as Tobiasz Pietruszka, het sy naam verander na Tadeusz Wieniawski en sodoende die naam van sy woonbuurt aangeneem om beter te assimileer. Hy het egter voordat hy sy mediese graad verwerf het hom tot die Katolisisme bekeer. Hy is met Regina Wolff, die dogter van 'n bekende Joodse dokter uit Warskou, getroud, en uit hierdie huwelik is Henryk gebore.

Henryk se talent vir viool is reeds op 'n vroeë ouderdom herken. Hy is in 1843 aanvaar deur die Paryse Konservatorium (Conservatoire de Paris), waar 'n spesiale uitsondering gemaak is om hom toe te laat, aangesien hy nie Frans was nie en boonop slegs nege jaar oud was . Hy het die Konservatorium van 1843 tot 1846 bygewoon en in 1849 weer vir 'n jaar teruggekeer. Na die gradeplegtigheid het hy uitgebreid getoer en baie opvoerings gegee, waartydens hy dikwels deur sy broer Józef Wieniawski voor die klavier begelei is. [1] In 1847 publiseer hy sy eerste opus, 'n Grand Caprice Fantastique; die begin van 'n katalogus wat uiteindelik sou beskik oor 24 opusnommers. Toe sy verlowing aan Isabella Hampton deur haar ouers teengestaan is, het Wieniawski sy Légende, Op. 17, geskryf; wat haar ouers oortuig en van mening laat verander het. Die paartjie is in 1860 getroud.

Wieniawski het op uitnodiging van Anton Rubinstein na St. Petersburg verhuis, waar hy van 1860 tot 1872 gewoon het, en talle studente onderrig het. Hy het ook aan die hoof gestaan van die orkes en strykkwartet van die Russiese musikale genootskap. Wieniawski het vanaf 1872 tot 1874 saam met Rubinstein in die Verenigde State getoer. Wieniawski het in 1875 vir Henri Vieuxtemps as vioolprofessor aan die Conservatoire Royal de Bruxelles vervang.

Tydens sy termyn in Brussel het Wieniawski se gesondheid agteruitgegaan en moes hy dikwels in die middel van sy konserte ophou speel. Hy het in 1879 met 'n toer deur Rusland begin, maar kon dit nie voltooi nie, en is na 'n konsert opgeneem deur 'n hospitaal in Odessa. Op 14 Februarie 1880 het Pjotr Tsjaikofski se beskermheer, Nadezhda von Meck, hom na haar huis geneem en hom van mediese behandeling voorsien. [2][3] Sy vriende het ook 'n konsert vir sy voordeel gereël ten einde geld in te samel vir sy gesin. Hy het 'n paar weke later in Moskou aan 'n miokardiale infarksie beswyk. Hy is in die Powązki-begraafplaas in Warskou begrawe.

Sy dogter Régine Wieniawski, wat die jaar voor sy dood in Brussel gebore is, het ook 'n komponis geword. Sy het haar vroeë werke gepubliseer onder die naam "Irène Wieniawska", maar nadat sy met Aubrey Dean Paul getroud is en 'n Britse onderdaan geword het, het sy gebruik gemaak van die skuilnaam "Poldowski". [4] 'n Ander dogter, Henriette, het in 1904 met Joseph Holland Loring getrou, wat een van die slagoffers van die RMS Titanic-ramp was.

Wieniawski was 'n speler in die Beethoven Kwartet-genootskap in Londen, waar hy ook die altviool gespeel het.

Komposisies

[wysig | wysig bron]

Gepubliseerde werke, met opusnommers

[wysig | wysig bron]
  • Grand Caprice Fantastique, Op. 1
  • Allegro de Sonate, Op. 2
  • Souvenir de Posen, Op. 3
  • Polonaise de Concert No. 1, Op. 4 (somtyds bekend as die Polonaise Brillante)
  • Adagio Élégiaque, Op. 5
  • Souvenir de Moscow, 2 Russiese Romanses, Op. 6 (in die werk haal hy Alexander Egorovich Varlamov se lied The Red Sarafan aan)
  • Capriccio-Valse, Op. 7
  • Grand Duo Polonaise vir Viool en Klavier, Op. 8
  • Romance sans Paroles et Rondo elegant, Op. 9
  • L'École Moderne, 10 Études-Caprices vir Soloviool, Op. 10
  • Le Carnaval Russe, Improvisasies en Variasies, Op. 11
  • 2 Mazurkas de Salon, Sielanka et Piesn Polska (Chanson polonaise), Op. 12
  • Fantasie Pastorale, Op. 13 (Verlore)
  • Vioolconcerto No. 1 in F# mineur, Op. 14
  • Thème Original Varié, Op. 15
  • Scherzo-Tarantelle, Op. 16
  • Légende, Op. 17
  • 8 Études-Caprices vir 2 viole, Op. 18
  • 2 Mazurkas caractéristiques, Obertass et Dudziarz (Le Ménétrier), Op. 19 (NB. No 2 is bekend as beide 'The Bagpipe Player' [ABRSM Vln Gr VIII Syllabus], en 'The Village Fiddler' [Naxos Records])
  • Faust Fantasie (Fantaisie Brillante) sur Faust de Gounod, Op. 20
  • Polonaise Brillante, Op. 21
  • Vioolconcerto No. 2 in D mineur, Op. 22
  • Gigue in E mineur, Op. 23
  • Fantasie Orientale, Op. 24

Ongepubliseerde werke, en werke sonder opusnommers

[wysig | wysig bron]
  • Wariacje na Temat Własnego Mazurka (c. 1847)
  • Aria met Variasies in E majeur (voor 1848)
  • Fantasie Variasies in E majeur (1848)
  • Nocturne vir solo viool (1848)
  • Romanse (c. 1848)
  • Rondo Alla Polacca in E mineur (1848)
  • Duo Concertant op temas uit Donizetti se Lucia di Lammermoor (c. 1850)
  • Duo Concertant na Temat Hymnu Rosyjskiego A. Lwowa (c. 1850)
  • Duo Concertant na Temat Rosyjskiej Melodii Ludowej (c. 1850)
  • Fantasie op temas uit Meyerbeer se Le prophète (oc. 1850)
  • Mazur Wiejski (c. 1850)
  • Fantasie op temas uit André Grétry se opera Richard Coeur-de-lion (c. 1851)
  • Duet op temas uit Finse liedere (c. 1851)
  • Twee Mazurkas (1851)
  • Mars (1851)
  • Kujawiak in A mineur (1853)
  • Variasies op die Russiese himne (c. 1851)
  • Variasies op die Poolse volksliedjie "Jechał Kozak Zza Dunaju" (c. 1851)
  • Variasies op die Oostenrykse himne (1853)
  • Rozumiem, pieśń na głos z fortepianem (1854)
  • Souvenir de Lublin, concert polka (c. 1855)
  • Fantasie op temas uit Bellini se La sonnambula (c. 1855)
  • Herinneringe aan San Francisco (c. 1874)
  • Kujawiak in C majeur
  • Polonaise Triomphale
  • Rêverie in F # mineur vir altviool en klavier
  • Vioolconcerto No. 3 in A mineur? (1878, ongepubliseer, verlore? Eerste opvoering in Moskou, 27 Desember 1878)[5][6]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Wieniawski, Henri". Encyclopædia Britannica (11de) 28. (1911). Cambridge University Press. 
  2. LLC, Classical Archives. "Henryk Wieniawski - Classical Archives". www.classicalarchives.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2019.
  3. Greene, David Mason (11 Augustus 1985). "Greene's Biographical Encyclopedia of Composers". Reproducing Piano Roll Fnd. – via Google Books.
  4. Three pieces (University of Southern California collection (Mus.6024 - Mus.6027), with ms dedications to the violinist Paul Kochański noted by Tyrone Greive, "Kochański's Collaborative Work As Reflected in His Manuscript Collection" Polish Music Journal 1.1, (Summer 1998); (aanlyn teks Geargiveer 2 Oktober 2012 op Wayback Machine).
  5. Word genoemd in Grabkowski se Henryk Wieniawski (Warskou: Interpress, 1986)
  6. "Prone to Violins". pronetoviolins.blogspot.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 November 2019. Besoek op 22 Junie 2020.