Maliyyə ili

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Maliyyə ili (büdcə ili) — büdcənin qurulduğu ənənəvi dövr — müəyyən bir şəxsin (ailə, biznes, təşkilat, dövlət və s.) gəlir və xərclərinin sxemi. Fiskal ili də kimi tanının, lat. fiscus — dövlət xəzinəsi.

Maliyyə ili təqvim ili ilə üst-üstə düşməyə bilər. Məsələn, ABŞ-də federal hökumətin maliyyə ili oktyabrın 1-dən sentyabrın 30-dək davam edir, 50 ştatdan 46-da isə iyulun 1-də başlayır və iyunun 30-da başa çatır[1]. Yaponiyada maliyyə ili aprelin 1-dən martın 31-dək müəyyən edilir, Finlandiyada səhmdar cəmiyyətləri üçün nizamnamədə müəyyən edilir.

Rusiyada maliyyə ili yanvarın 1-də başlayır və dekabrın 31-də başa çatır[2]. Maliyyə ilinin hesablanması üçün bu prosedur SSRİ-də 1931-ci ildən qüvvədədir — o zaman təsərrüfat ili adı istifadə edilmişdir. 1920-ci illərdə SSRİ-də təsərrüfat ilinin hesablanmasında kənd təsərrüfatı istehsalı dövriyyəsini əhatə etmək üçün oktyabrın 1-dən sentyabrın 30-dək təsərrüfat ilinin hesablanması müəyyən edilmişdir[3].

Ölkələr üzrə maliyyə illəri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ölkə üzrə maliyyə ilinin başlama tarixi
Ölkə/Region Məqsəd (İyul) (Avq) (Sep) (Okt) (Nov) (Dek) Yan Fev Mar Apr May İyun İyul Avq Sep Okt Nov Dek (Yan) (Fev) (Mar)
Avstraliya
Avstriya
Banqladeş
Belçika
Braziliya
Kanada hökumət
corporate/şəxsi
Çin
Kosta Rika
Xorvatiya
Misir
Efiopiya 8 iyul
Fransa
Almaniya
Yunanıstan
Honq Konq
İndia
İndoneziya
İran 21 Mart
İsrail
İtaliya
Japan hökumət/korporativ (tipik)
şəxsi
Kenya
Mexico
Moldova
Nepal 16 iyul
Netherlands
New Zealand hökumət
corporate/şəxsi
Norveç
Pakistan
Portuqaliya
Qətər
İrlandiya Respublikası
Rumıniya
Rusiya
Sinqapur hökumət
şəxsi
Cənubi Afrika
Cənubi Koreya
İspaniya
İsveç şəxsi
korporativ
İsveçrə
Tayvan
Tayland
Türkiyə
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
Birləşmiş Krallıq şəxsi 6 Aprel
korporativ/hökumət
ABŞ federal
əksər dövlətlər
korporativ/şəxsi
Ölkə/Region Məqsəd (iyul) (avqust) (sentyabr) (oktyabr) (noyabr) (dekabr) Yanvar Fevral mart aprel may iyun iyul avqust Sentyabr Oktyabr noyabr dekabr (Yanvar) (fevral) (Mart)
  1. "Basic Information About Which States Have Major Taxes and States' Fiscal Years". National Conference of State Legislatures. 2012-07-13. 2018-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-19.
  2. Статья 12 Arxivləşdirilib 2009-04-26 at the Wayback Machine Бюджетного кодекса Российской Федерации
  3. "(СЗ СССР 1930 г. № 49, ст. 510) О переносе начала хозяйственного года с 1 октября на 1 января. | Проект «Исторические Материалы»". istmat.info. 2017-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-16.