Вячэрня

Вячэрня (грэч. Ὁ Ἑσπερινός; лац.: vesperae^[1]) — богаслужбовае паследванне, што ўзыходзіць да ранніх стагоддзяў хрысціянства і якое захавалася ва ўсіх гістарычных цэрквах, якія захавалі Апостальскую пераемнасць, а таксама ў «традыцыйных» пратэстанцкіх супольнасцях (лютэранства, англіканства). Традыцыйны час здзяйснення — каля дзявятай гадзіны дня (лічачы ад прыкладна 6 гадзін раніцы, умоўнага ўзыходу сонца), гэта значыць «вечарам» (адсюль і назва). Некаторыя спевы вячэрні маюць вельмі старажытнае паходжанне і ўзыходзяць да першых стагоддзяў хрысціянства.

Вячэрня бывае штодзённая, малая і вялікая. Штодзённая вячэрня здзяйсняецца ў буднія дні, малая вячэрня перад ўсяночным чуваннем, вялікая вячэрня — пад святы і ўваскрэсенні.

У чын вялікай вячэрні ўваходзяць: дабраславенне; спевы перадпачатковага 103-га псалма (падчас якога святар чытае свяцільнічныя малітвы і кадзіць храм); вялікая ектэнія; спевы вершаў 1, 2 і 3 псалмоў, стыхір на «Госпадзе ўзвах», дагматыка; уваход з кадзілам; спевы «Свеце ціхі» — гімна першых стагоддзяў хрысціянства; пракімен (у некаторыя дні чытаюцца парэміі); асаблівая ектэнія; спевы вячэрняй малітвы «Спадобі, Госпадзе, у вечар гэты без граху захавацца нам…» (у святы здзяйсняецца літыя), спевы стыхір на вершаўны; малітвы праведнага Сімяона «Цяпер адпушчаеш» (Лк.2: 29-30); трысвятое: малітва Святой Тройцы; «Ойча наш»; «Багародзіца Дзева, радуйся»; трапары; водпуск.

На штодзённай вячэрні пачатковы псалом чытаецца, а не спяваецца, не здзяйсняецца ўваходу і не чытаюцца парэміі, замест першых трох псалмоў чытаецца радавая кафізма.

Малая вячэрня з’яўляецца скарачэннем штодзённай. Злучэнне вялікай вячэрні, ютрані і першай гадзіны называецца ўсяночным чуваннем.

Чын вячэрні ўваходзіць таксама ў склад літургіі папярэднеасвячоных дароў і літургіі Васіля Вялікага ў Вялікі чацвер і Вялікую суботу.

• Вечерня - православная энциклопедия «Азбука веры»
• Вялікая вячэрня
• Вячэрня штодзённая
• Вячэрня на сьвята Зыходу Сьвятога Духа