Zum Inhalt springen

lód

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch
Singular Plural
Nominativ lód lody
Genitiv lodu lodów
Dativ lodowi lodom
Akkusativ lód
loda
lody
Instrumental lodem lodami
Lokativ lodzie lodach
Vokativ lodzie lody
[1] lód płynący na wodzie - auf dem Wasser schwimmendes Eis
[2] lody z bitą śmietaną - Eis mit Schlagsahne

Anmerkung zur Flexion:

Der Akkusativ Singular lautet in der Bedeutung [1] lód, in der Bedeutung [3] jedoch loda.

Worttrennung:

lód, Plural: lo·dy

Aussprache:

IPA: [lut], Plural: [ˈlɔdɨ]
Hörbeispiele: Lautsprecherbild lód (Info), Plural:
Reime: -ut

Bedeutungen:

[1] gefrorenes Wasser: Eis
[2] nur im Plural: Eis, Speiseeis, Eiscreme
[3] umgangssprachlich: Portion von [2]: Eis

Herkunft:

[1] seit dem 15. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *ledъ; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit niedersorbisch lod → dsb, obersorbisch lód → hsb, tschechisch led → cs, slowakisch ľad → sk, russisch лёд (lëd→ ru, ukrainisch лід (lid→ uk, weißrussisch лёд (lëd→ be, slowenisch led → sl, serbokroatisch лед (led→ sh und bulgarisch лед (led→ bg sowie ferner mit litauisch ledas → lt und lettisch ledus → lv[1][2][3]
[2] seit dem 18. Jahrhundert bezeugte Lehnübersetzung des französischen glace → fr[1][2]

Gegenwörter:

[1] para, woda

Oberbegriffe:

[2] deser

Unterbegriffe:

[2] cassate (kassate), lody włoskie, melba, tutti frutti, zabaglione

Beispiele:

[1] „W południowych województwach lody nie popętały wcale wód, które, podsycane topniejącym każdego ranka śniegiem, wystąpiły z łożysk i pozalewały brzegi.“[4]
[1] „Księżyc oświetla śnieg i lód, który na gzymsach zburzonych ścian, na krawędziach wybitych okien leży.“[5]
Der Mond beleuchtet den Schnee und das Eis, das auf den Gesimsen der niedergerissenen Wände, auf den Rändern der herausgeschlagenen Fenster liegt.
[1] „Mocniejszy jesteś niż zima, niż lód, niż wicher!“[6]
Du bist stärker als der Winter, als das Eis, als der Sturm!
[2] „Schodziliśmy się nad wieczorem, pijaliśmy kawę i herbatę, jadaliśmy ciastka i lody i naturalnie rozmawialiśmy o wypadkach bieżących.“[7]
Wir kamen gegen Abend zusammen, tranken Kaffee und Tee, aßen Kekse und Eis und unterhielten uns natürlich über die aktuellen Ereignisse.
[3] Mamo, kup mi loda!
Mama, kauf mir ein Eis!

Redewendungen:

[1] budować zamki na lodzieLuftschlösser bauen
[1] przełamać lodydas Eis brechen
[1] zimny jak lódeiskalt

Charakteristische Wortkombinationen:

[2] gałka lodów, lody z bakaliami

Wortbildungen:

[1, 2] lodowy
[1] oblodzić, lodołamacz, lodoszreń, zalodzić
[1] jazda figurowa na lodzie, jazda szybka na lodzie, łamacz lodu, martwy lód, suchy lód, sztuczny lód, wieczny lód
[2] lodziarnia, lodziarstwo, lodziarz

Übersetzungen

[Bearbeiten]
[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „lód
[2] Polnischer Wikipedia-Artikel „lody
[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „lód
[2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „lody
[1, 3] Słownik Języka Polskiego – PWN: „lód
[2] Słownik Języka Polskiego – PWN: „lody
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „l%F3d

Quellen:

  1. 1,0 1,1 Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 290
  2. 2,0 2,1 Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 236
  3. Vasmer’s Etymological Dictionary: „лед
  4. Henryk Sienkiewicz: Ogniem i mieczem. Powieść z lat dawnych. 7. Auflage. Tom I (= Pisma Henryka Sienkiewicza, Tom VI), Gebethner i Wolff, Warszawa/Kraków 1901 (Erstauflage 1884, Wikisource), Seite 1.
  5. Wikisource-Quellentext „Popioły, Stefan Żeromski
  6. Wikisource-Quellentext „Popioły, Stefan Żeromski
  7. Wikisource-Quellentext „Opowiadanie lekarza, Bolesław Prus

Ähnliche Wörter (Polnisch):

ähnlich geschrieben und/oder ausgesprochen: lud, lut, lot